Wonen en werken in Centraal-Azië (4)
In Nederland hebben studenten eigenlijk best veel vrijheid om te beslissen hoe ze hun leven invullen. Ze mogen zelf beslissen of ze dagelijks één uur of vijf uur aan hun huiswerk besteden. Ze mogen zelf weten wanneer en hoe ze zich willen voorbereiden op een tentamen. Vaak hebben ze een bijbaantje waardoor ze redelijk vrij zijn in het besteden van hun centen.
Als jonge mensen in Nederland gaan studeren zijn ze verantwoordelijk voor hun eigen studie. De meeste ouders in Nederland zullen zich niet bemoeien met de dagelijkse voortgang van hun kinderen op een hogeschool of universiteit.
Hier is dat een beetje anders. Al op de eerste dag dat wij de universiteit binnenkwamen merkten we een groot verschil met onze eigen universiteit in Nederland. Om de vijftig minuten gaat er een bel, zodat de studenten weten dat de les ten einde is en ze naar de volgende les moeten gaan. Ook de manier waarop wij hier les hebben, verschilt erg van de manier waarop in het hogere onderwijs in Nederland wordt lesgegeven. In Nederland moet je veel zelf uitzoeken, je moet je eigen mening bepalen over de stof, je moet zelf informatie zoeken uit de bibliotheek en dat soort dingen. Hier wordt alles aangereikt, er wordt niet van je verwacht dat je zelf studiebronnen en –manieren vindt. Er wordt je tot in detail verteld wat je moet doen en hoe je het moet doen. En ook hoe je over verschillende zaken moet denken. Een eigen mening wordt niet altijd op prijs gesteld door de docenten. Al met al lijken de universiteiten hier heel veel op middelbare scholen in Nederland. Heel anders dus!
We hadden laatst een gesprek met onze nieuwe Russische lerares over de verschillen in onderwijssystemen en de verschillen in opvoeding van kinderen. Veel studenten in Nederland hebben een bijbaantje om een deel van de studie- en levenskosten zelf te kunnen dekken. Hier wordt alles, letterlijk alles, betaald door de ouders van de studenten. Hun kleding, hun mobiele telefoon, hun boeken en schriften en natuurlijk de kosten voor het onderwijs. Studenten hoeven hier zelf geen verantwoordelijkheid voor te dragen. Veel studenten bellen hun ouders als ze iets nodig hebben en krijgen het dan ook meteen. Nadeel is natuurlijk dat alleen rijke ouders hun kinderen een plekje op de universiteiten kunnen geven. Vaak gebeurt het ook dat ouders veel geld lenen voor de studie van hun kind.
Het lijkt ons dat door bemoeienis van ouders en docenten, studenten bewust klein worden gehouden. Tijdens hun studie hoeven ze niet leren na te denken want de leraren vertellen precies hoe alles moet en hoe alles werkt. Ook van hun ouders hoeven ze niet na te denken over geldzaken en andere verantwoordelijkheden, want zij betalen en beslissen alles voor hen. Dit leidt een beetje tot een probleem waar geen makkelijke oplossing voor is. Studenten leren geen verantwoordelijkheid voor hun eigen leven te nemen. Ze krijgen geen ruimte om zelfstandig te zijn, omdat iedereen denkt dat ze niet met die vrijheid kunnen omgaan. En ze leren er nooit mee om te gaan, omdat niemand ze de kans geeft.
Onze organisatie heeft als motto: voor studenten, door studenten. We verwachten dus een zekere mate van zelfstandigheid en visie van studenten om zelf activiteiten te ontplooien en zelf een visie te kunnen vormen voor de toekomst van het studentenwerk in deze omgeving. We merken dat dit voor studenten erg lastig is. Het maakt ze onzeker dat ze zelf moeten bedenken wat ze willen. Ze zijn erg gewend dat alles bepaald en uitgestippeld wordt voor hen. Vooral voor de eerste en tweedejaars is dit een ongekend idee. De weg naar zelfstandigheid gaat met vallen en opstaan. Het is mooi om door middel van ons werk jonge mensen na te laten denken over hun leven, over hoe ze tegen dingen aankijken en wat ze willen bereiken. Het is mooi om ze door de tijd heen te zien open bloeien en te zien dat ze zelf leren nadenken over wat ze willen en wat ze kunnen. Het feit dat studenten minder zelfstandig zijn, maakt een groot verschil in ons werk. Studenten komen hier pas later in hun studiejaren tot geloof, waardoor een groot deel van ons werk bestaat uit het zaaien van zaad en af en toe wat water geven en dan bidden dat het wortel schiet!
Pieter en Hanna-Ruth