Het jaarboekje van onze kerken is en blijft een uitgave die – elk jaar weer – in een behoefte voorziet, en waarvan het belang voor zich spreekt: wie bij wil blijven voor wat betreft het kerkelijk leven kan hier weer helemaal terecht. Alle gegevens zijn weer up-to-date – voor zover dat mogelijk is in een wereld waarin wijzigingen en aanpassingen aan de orde van de dag zijn.
Intussen biedt het jaarboek ook weer een stuk bijgewerkte geschiedenis: kerken die groeiden, kerken die in ledental afnamen, kerken die sloten, dominees die met emeritaat gingen, dominees die een andere bediening kregen. Wie aandachtig leest, komt heel wat op het spoor. Daarbij helpen de statistieken die werden weergegeven om overzicht te houden.
Bij de uitgave van 2018 schreef ik dat we helaas niet alles af kunnen lezen uit de getallen die gegeven worden, omdat er achter die getallen hele geschiedenissen verborgen kunnen zitten. Toch waag ik me eraan iets te schrijven over die getallen. Ik pik er slechts een paar uit, die me aan het denken zetten. Ik lees dat er in totaal 103 mensen de kerk binnenkwamen ‘uit geen kerk’ – zo wordt het vermeld: 41 doopleden en 62 belijdende leden. Daarnaast lees ik dat er 192 mensen vertrokken ‘naar geen kerk’ – zo wordt ook dat vermeld: 98 doopleden en 94 belijdende leden. Een eenvoudige rekensom leert me dan dat het ‘verlies’ groter is dan de ‘toename.’ En ook dan zeg ik, dat we alle verhalen die hierbij horen niet horen, maar ik zie toch dat de neergaande beweging doorzet. En dan laat ik alle andere getallen maar even voor wat ze zijn, maar we verloren in totaal wel weer 432 leden: 276 doopleden en 156 belijdende leden. Ik constateer het en de vraag dringt zich aan mij op wat we als kerken hiermee zouden kunnen – en moeten – doen? Wat geeft deze thermometer van de kerk aan? Gelukkig maar dat het zegel van onze kerken dat als vanouds op de voorkant van het jaarboek prijkt, een boodschap laat zien die ons optilt boven al het menselijke uit: het is de Here die zijn kerk bewaart. En toch niet verteerd! Dat is gelukkig zo, en dat is Gods genade. Maar Gods genade roept ook op om uit te delen. De kerk is, las ik ergens, de enige ‘organisatie’ op aarde die het te doen is om het welzijn van haar niet leden. Dat zet aan het denken. ‘Here, leer ons delen van de rijkdom die U nog altijd geeft.’
Jan van ’t Spijker, Hoogeveen
B. Bikker, D. Quant, R.W.J. Soeters & H.J.Th. Velema (red.), «cursief» Jaarboek van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland 2019 «einde cursief», Buijten & Schipperheijn Motief: Amsterdam, 2019, 320 p., € 12,90, ISBN 978 90 6369 009 6.