Dinsdag 28 januari jl. ging de tweede zittingsweek van de generale synode van start. Sinds de eerste zittingsweek medio november is er weer veel werk verzet door het moderamen en de diverse synodecommissies. In dit artikel neem ik u graag weer even mee.
Veel afgevaardigden verblijven tijdens deze week in Nunspeet of omgeving. Hotels, bed & breakfast of nog andere overblijfadressen zijn geboekt. Voor mij is de reistijd een klein uur (als er geen files zijn), op zich best te overzien. Voor anderen is die reistijd natuurlijk veel langer, maar de afweging om niet naar huis te gaan is ook vanwege de lange dagen: 9.15 uur beginnen de vergaderingen, en ze duren tot 20.30 uur, en soms loopt het wat uit. Hoewel thuis zijn en slapen het fijnste is, is het voor de rust ook goed om niet veel reistijd te hebben voorafgaand en na afloop van de vergaderingen.
Opening
Net als in de eerste week komen alle afgevaardigden en (pre-)adviseurs op dinsdagochtend weer naar de Oenenburgkerk in Nunspeet. Ook de pers van ND, RD en Trouw zijn er weer bij. Deze week zal er trouwens veel meer in de openbaarheid vergaderd worden (en dus niet in comité).
Na de opening met gebed door de voorzitter houdt ds. A.C. van der Wekken een meditatie over twee bijbelse geschiedenissen waar om geloof gevraagd wordt: de hoofdman en zijn zieke knecht (Mat. 8:5-13) en de storm op het meer (Mat. 8:23-27). De vraag naar geloof en verwachting is een vraag die de afgevaardigden ook voorgelegd krijgen. We praten hierover door in groepjes. Het is heel waardevol en nodig dat we met elkaar spreken over de zaken waar het ten diepste om moet gaan in de kerk van Christus.
De voorgestelde agenda levert direct een vrij lange discussie op. De belangrijke rapporten van deze week (over de vele revisieverzoeken en de toekomst van ons kerkverband) zouden besproken moeten worden in samenhang met andere belangrijke rapporten, zoals het rapport over hermeneutiek. Dat zou de bespreking ten goede komen, vindt althans een deel van de afgevaardigden. Het moderamen houdt vast aan de agenda zoals ze hebben voorgesteld.
Buitenlandse kerken
Onze kerken onderhouden contacten met meerdere kerken in het buitenland. Afgevaardigden van kerken in onder andere Ierland, Schotland, Noord-Amerika en Zuid-Afrika spreken de synode toe, om hun hartelijke verbondenheid aan onze kerken uit te spreken, maar ook om hun zorgen over de ontwikkelingen binnen ons kerkverband te delen. Het zijn mooie momenten om zo toegesproken te worden.
Het gebeurt niet zo vaak, maar in deze week werd aan twee deputaatschappen geen vervolgopdracht meer gegeven: kerk en media, en kerk en overheid. Dankbaar voor al het werk in de vele jaren worden deze deputaten nu opgeheven. Hun werk is niet langer meer relevant of is inmiddels gaandeweg door andere deputaten opgepakt.
Verder worden er deze week niet veel rapporten besproken van andere deputaatschappen, omdat de agenda bepaald wordt door dat wat ons allemaal zo bezighoudt: de toekomst van ons kerkverband.
Revisieverzoeken
De tweede vergaderdag staat helemaal in het teken van de revisieverzoeken die door vele gemeenten ingediend zijn. De hele dag wordt hierover vergaderd. De discussie draait vooral om de vraag hoe de revisieverzoeken behandeld moeten worden. Artikel 31 van de kerkorde speelt daarbij een belangrijke rol. Zelf ben ik die ochtend niet fit, en krijg verlof een paar uur rust te pakken in mijn hotelkamer. Dat helpt en in de middag schuif ik weer aan. In de avond valt uiteindelijk een belangrijke beslissing dat alle revisieverzoeken over het besluit ‘vrouw in ambt’ van tafel gaan. Daarmee is het besluit van de synode niet meer aan te vechten en moet voor ‘vast en bondig’ gehouden worden, aldus de preses, ds. P.D.J. Buijs. We beseffen allemaal dat dit een ontwikkeling is die diep ingrijpt en mogelijk grote gevolgen heeft voor ons kerkverband.
Voordat die gevolgen zichtbaar zullen worden tijdens de laatste zittingsdag, staat de donderdag in het teken van het zendingswerk.
In een toespraak van ds. W. van ’t Spijker houdt hij ons een spiegel voor: waar lig je nou echt wakker van. Onze allergrootste zorg zou toch moeten zijn dat de verspreiding van het evangelie in die gebieden waar Zijn Woord nog niet bereikt is, voortgang mag vinden. Bemoedigend is het dan ook om zoveel zendelingen vanuit het buitenland te horen over hoe God doorgaat met Zijn werk wereldwijd.
De gasten eten natuurlijk ook mee, en zo kunnen we als afgevaardigden ons Engels weer wat opvijzelen in de goede gesprekken die er zijn.
Toekomst
Als de vrijdag aanbreekt, weten we dat dit een heel spannende en intensieve dag gaat worden. Andere rapporten die gepland stonden, worden allemaal uitgesteld naar de volgende zittingsweek. De hele dag zal in het teken staan van de toekomst. Meer dan de helft van alle afgevaardigden vragen het woord – achtentwintig als ik goed geteld heb – om vragen te stellen, maar ook om uiting te geven aan bezorgdheid. Dat duurt enkele uren, waarna de vergadering rond de lunchpauze geschorst wordt. De commissie toekomst kerkverband en het moderamen moeten nadenken over een reactie. Gaandeweg de dag is gebleken dat het draagvlak voor het interim-model niet groot genoeg zal zijn.
Ds. J.G. Schenau en ds. F.W. van der Rhee geven namens de commissie een reactie, die van wijsheid getuigt. Met verdriet en teleurstelling is besloten dat de commissie haar opdracht teruggeeft aan het moderamen. Daarmee is er op dit moment geen andere weg uit de impasse van ons kerkverband. De grote vraag waarmee de synode door een geëmotioneerde preses, ds. Buijs, wordt afgesloten is: hoe nu verder? De kerken zullen worden opgeroepen tot gebed en kalmte. Dit alles moet bij de Heere gebracht worden en het moet eerst ook bezinken, bij de afgevaardigden maar ook bij alle kerken.
Na gebed en het zingen van Psalm 130 wordt de tweede zittingsweek afgesloten. Verdrietig schudden alle afgevaardigden elkaar de hand. Hier en daar is er ook een broederlijke omhelzing. Daarna kunnen we allemaal vermoeid naar huis, biddend om ontferming en wijsheid van onze God, die de Koning van Zijn kerk is.
A.A.L. Aalderink, Noordscheschut
Ds. A.A.L. Aalderink is afgevaardigde naar de generale synode van Rijnsburg-Nunspeet 2024-2025