Dinsdag 25 maart begon de derde zittingsweek van de generale synode Rijnsburg-Nunspeet. We voelen allemaal wel aan dat deze week onder spanning staat. Via livestream en media wordt veel meegekeken en -geleefd. Een persoonlijke weergave.
In de Oenenburgkerk worden we weer gastvrij ontvangen met koffie of thee. Overigens, elke dag wordt de woonwijk waarin de Oenenburgkerk staat, weer overspoeld met de vele auto’s van de afgevaardigden. Als je vroeg arriveert, is er nog wel parkeergelegenheid vlak bij de kerk, maar ben je wat later, dan kan het maar zo zijn dat je verderop moet parkeren: elke parkeerplek rond de kerk is de hele dag bezet. Dat moet voor de omwonenden toch ook voor wat overlast zorgen. Hopelijk valt dat wat mee.
Dienstbaarheid
Ook deze week vergaderen we nauwelijks in comité. Na de opening met gebed door de voorzitter neemt ds. H. Peet ons in zijn meditatie over Johannes 13 mee in de geschiedenis waarin de Heere Jezus de voeten van zijn discipelen wast. In groepen spreken we door over onze eigen roeping om Hem na te volgen. De weg van dienstbaarheid te gaan is nodig, zeker met het oog op de situatie van onze kerken. De groep waarin ik was ingedeeld, had hierover goede gesprekken, maar in de wandelgangen hoor ik ook dat sommige gesprekken als moeilijk ervaren werden.
Uit de door het moderamen voorgestelde agenda blijkt dat veel tijd ingeruimd is om over de toekomst van het kerkverband na te denken. Terugkijkend op de besluiten van de tweede zittingsweek wordt zelfs de vraag gesteld of we niet beter de synode provisorisch moeten sluiten om eerst de kerken te raadplegen. Moet het gesprek niet eerst gaan over wezenlijke zaken, aan de hand van rapporten van de studiecommissie hermeneutiek en de commissie kerk-zijn? Na een lange discussie wordt toch vastgehouden aan de agenda zoals voorgesteld.
Naast alle belangrijke en moeilijke vraagstukken over de toekomst van ons kerkverband moeten we ook besluiten nemen over de financiën. Ook op dat gebied moeten de kerken weten waar ze aan toe zijn. De afdrachten moeten daarom vastgesteld worden. Het werk van deputaten financiële zaken en van de penningmeester van de generale synode, br. J. Lokhorst, wordt besproken. Ik begrijp dat we er wat van moeten vinden, maar persoonlijk laat ik zulke vraagstukken graag over aan de mensen die er verstand van hebben.
Houtskoolschets
De woensdag staat in het teken van de bespreking over de toekomst van ons kerkverband. Na de verdrietige afloop van de tweede zittingsweek heeft het moderamen nog enkele voorstellen gedaan, zoekend naar een weg (model) om elkaar toch vast te kunnen houden. Dit wordt ook wel de houtskoolschets genoemd. Heel in het kort houdt dit model in dat onder een gemeenschappelijke koepel ‘Samenwerkingsverband van Christelijke Gereformeerde Kerken’ twee afdelingen (A en B) komen waar dan de kerken min of meer gescheiden van elkaar zullen optrekken.
Een hele lange zittingsdag volgt. Eerst is er de vragenronde om informatieve vragen te stellen. Na beantwoording door het moderamen volgt een tweede ronde, waarin de afgevaardigden meer inhoudelijke vragen en opmerkingen kunnen plaatsen. Ook daar volgt een beantwoording van het moderamen op. Tussendoor wordt de vergadering meer dan eens geschorst. Gelukkig is het wel mooi weer en schijnt de zon. Dat verlicht een klein beetje het bezwaarde gemoed waarmee we meer dan eens naar buiten gaan. Ongeveer de helft van alle afgevaardigden maakt gebruik van ronde twee om een vraag te stellen of een bijdrage te geven. Meer dan eens moet de voorzitter aan afgevaardigden vragen om hun bijdrage in te korten, en dat wat al gezegd is niet nog een keer te benoemen.
Een derde ronde is er om voorstellen of amendementen in te dienen. Gaandeweg de dag groeit het besef dat een weg uit de crisis maar heel moeilijk gevonden zal worden. De kloof die dwars door ons kerkverband loopt, is diep. Een scheuring is reëel, aldus het moderamen.
Op de donderdag wordt eerst vastgesteld dat voor een besluit dat over de toekomst gaat, een meerderheid van tachtig procent nodig is. Als we daarna gaan stemmen, wordt duidelijk dat deze meerderheid niet gevonden wordt.
Bezwaard gemoed
De conclusie is dat we met lege handen staan. De derde zittingsdag wordt na deze moeilijke conclusie al in de middag afgesloten. Op dat moment weet niemand hoe de rest van deze week eruit zal gaan zien. Ik neem de gelegenheid om bij het hotel uit te gaan checken en naar huis te gaan. Dat betekent wel dat ik vrijdag een stuk vroeger moet opstaan, maar het is ook heerlijk om even uit de ‘bubbel’ te zijn, hoe mooi Nunspeet ook is! Heel laat op die avond laat het moderamen schriftelijk weten dat we vrijdag nog zullen samenkomen om enkele rapporten te bespreken.
Uiteindelijk zal de vrijdag een lange zittingsdag worden. Omdat er rond het diner geen rekening gehouden was met catering, wordt er patat met een snack erbij geregeld. Ondanks de uitstekende verzorging, en patat er altijd wel in gaat, eten we toch enigszins met een bezwaard gemoed.
Als enkele rapporten besproken zijn, de aanstelling van een consulent kerkorde en kerkrecht rond is en er benoemingen gedaan zijn, is er in de middag en avond nog opnieuw gelegenheid voor vragen en bijdragen van afgevaardigden.
Uiteindelijk ziet de synode geen uitweg om uit de crisis te komen en staan we met ‘lege en schuldige handen’.
Na gebed door pre-adviseur prof. dr. G.C. den Hertog en het zingen van Psalm 80 wordt de synode conditioneel gesloten, biddend om ontferming en wijsheid van onze God, die de Koning van Zijn kerk is.
A.A.L. Aalderink, Noordscheschut
Ds. A.A.L. Aalderink is afgevaardigde naar de generale synode van Rijnsburg-Nunspeet 2024-2025