Op 30 oktober begint weer de maand van de spiritualiteit met dit jaar bovenstaande titel als thema. De maand staat vol met activiteiten, workshops, lezingen en boekpresentaties om de spiritualiteit in de breedste zin van het woord onder de aandacht te brengen. Want, zo staat op de website te lezen, “het lijkt erop dat er ondanks alle welvaart ook iets verloren is gegaan. Daarom zoeken mensen naar een beter evenwicht tussen materiële welvaart en geestelijk en lichamelijk welzijn.” En verderop staat: “Door met aandacht voor wat er écht toe doet te leven, door bewuster te werken en met anderen om te gaan, vinden we balans, kan het leven gaan bruisen en leven we met ‘hartstocht’. “
Als voorproefje bracht het dagblad Trouw een katern uit met interviews en verhalen van gewone mensen. Verhalen over onderwerpen die persoonlijk zijn, die soms binnenshuis blijven. Maar, zo lijkt het, juist door die verhalen wel te vertellen, is het een inspiratiebron voor anderen. Het lezen van die verhalen was voor mij niet echt een inspiratiebron. Mij treft vooral de gebrokenheid en de ik-gerichtheid. Dat laatste is toch wel het meest kenmerkend: spiritualiteit dient vooral om er zelf beter van te worden, om te leven vanuit je kern en al dat soort termen meer. God komt in al die verhalen slechts een keer voor, en nota bene alleen maar in een vloek…

Dat brengt mij ook bij enkele meer prangende vragen. Waar is de kerk? Waar is de christelijke spiritualiteit? Het katholicisme komt nog een enkele keer voor op de activiteitenkalender, maar God en de kerk zijn eigenlijk niet te vinden. En dat terwijl toch duidelijk is dat de zoektocht naar zingeving, naar echt leven, populairder is dan ooit. Niet dat de kerk op elke trend moet inspringen, maar juist met een thema als #Leef! liggen hier kansen om te laten zien wie God is, hoe Hij wil dat we leven. Hedendaagse spiritualiteit zoekt naar bevrijding van de mens die zich wil losmaken van alles wat hem tegenhoudt om echt te leven. Christelijke spiritualiteit vindt die bevrijding in het binden aan de genade. God geeft het, God wil ons leven heiligen en richten op Hem. Spiritualiteit en navolging zijn nauw verbonden met elkaar.

Misschien zijn we als kerk soms wat te huiverig om ons te laten horen op het gebied van de spiritualiteit. Immers, met die term associëren we al snel New Age, astrologie en allerlei andere ‘zweverige’ zaken. Maar oorspronkelijk gaat de term spiritualiteit terug op het Latijnse spiritus, geest. Het draait om het leven door de Geest, hoe de heilige Geest in ons wil wonen en werken. Hij leert ons om niet onszelf centraal te stellen, om niet overal het beste voor onszelf te zoeken. Dat is uiteindelijk ook niet bevredigend, want we willen toch telkens meer. Nee, God wil dat Hij centraal staat en dat we oog hebben voor onze naaste. Geen populaire boodschap in deze tijd, en ook een boodschap die hard tegen de kerk zelf gebruikt kan worden. Laten we maar eerlijk bekennen dat we daarin echt niet beter zijn dan anderen. Maar dat betekent niet dat we anderen de weg naar God mogen onthouden.  Gelukkig is genade een onuitputtelijke bron om van te leven.

#Leef! uit die bron. Dat doet er pas écht toe.

Groningen               
Harm Jan Holsappel