'Wy Friezen knibbelje allinne foar God' (wij Friezen kielen alleen voor God). Deze woorden sprak volgens overlevering, Gemme van Burmania in 1555. Hij vertegenwoordigde Friesland bij de inhuldiging van Filips II als koning over de Nederlanden. Bij die gelegenheid weigerde hij te knielen voor de nieuwe koning, wat in die tijd wel gebruikelijk was. Maar volgens dezelfde overlevering sprak hij wel de eed van trouw uit aan Filips II. Mijn hoofdmeester van de lagere school kon daar aan de hand van een geschiedenisplaat adembenemend over vertellen. Het staat allemaal nog helder op mijn netvlies.
Hier moest ik aan denken toen ik vernam dat twaalf leden van de Staten Generaal wel bij de inhuldiging van Willem-Alexander als koning aanwezig zullen zijn, maar niet de eed of de belofte van trouw zullen uitspreken. Dan zijn er ook nog vier leden die helemaal niet wensen te komen. Deze laatste vier zijn consequent: niet beloven dan ook niet aanwezig zijn. Maar die andere twaalf?
Toch stellen deze zestien volksvertegenwoordigers mij teleur. Ik weet niet precies wat de reden van hun weigering is, maar ik vermoed dat het te maken heeft met het feit dat ze het liefst zo snel mogelijk van ons land een republiek willen maken. Maar we zijn nu eenmaal een koninkrijk met een koning die boven de partijen staat. Onze regering functioneert binnen dat koninkrijk en dan lijkt het mij volstrekt normaal dat je als gekozen volksvertegenwoordiger respect opbrengt voor de koning. Mocht je er geen respect voor kunnen opbrengen dan zul je het toch altijd nog moeten accepteren. Er is toch ook nog zoiets als normen en waarden? Moet je op zo’n plechtig moment als de inhuldiging van Willem-Alexander als koning, tegen het Koninkrijk der Nederlanden aanschoppen?
De aanstaande koning Willem-Alexander zal de eed afleggen en met deze eed trouw zweren aan de Grondwet en beloven het koningschap getrouw te vervullen. Dat hebben alle kamerleden ook gedaan: trouw zweren (of beloven) aan dezelfde Grondwet en beloven hun kamerlidmaatschap trouw te zullen vervullen. Zou je zo’n koning niet willen helpen bij de uitoefening van zijn ambt?
Nu is Willem-Alexander ook maar een mens. Hij zal ook zijn fouten en gebreken hebben. Persoonlijk zie ik ook graag wat meer van de Bijbelse normen en waarden bij hem terug. Maar dat neemt niet weg dat ik hem als koning van het Koninkrijk der Nederlanden heb te accepteren ja zelfs te respecteren.
Denk nog eens terug aan Gemme van Burmania, die edelman uit Friesland. Ook hij had als aanhanger van de ‘nije leer’ weinig op met de rooms-katholieke Filips II. Maar toch sprak hij (staande) zijn eed van trouw uit. Staat er niet in de Bijbel dat wij moeten eren allen die over ons gesteld zijn?
De vier kamerleden die helemaal niet komen zijn nog enigszins consequent. Maar die twaalf? Zij
willen wel het gebeuren van de inhuldiging in de Nieuwe Kerk meemaken en na afloop van deze plechtigheid de receptie bijwonen in het Koninklijk Paleis. Hoe inconsequent toch!
Ik heb begrepen dat zij mogen plaatsnemen op de achterste rij in de Nieuwe Kerk. Nu ze er toch zijn, de enige en juiste plek.
Dokkum
Pieter Sijtsma