Op woensdag 29 mei jl. werd haar vierde en laatste zitting gehouden, precies vierhonderd jaar na de laatste zitting van de Synode van Dordrecht 1618-1619, bekend vanwege haar Leerregels tegen de Remonstranten, en de opdracht tot de 'Statenvertaling'.
De Nationale Synode begon negen jaar geleden op initiatief van de toenmalige preses van de generale synode van de PKN, ds. Gerrit de Fijter. De NS wilde het gesprek en de samenwerking tussen protestantse kerken en geloofsgemeenschappen bevorderen, en zo dienstbaar zijn aan het doorgeven van het evangelie, ook aan komende generaties.
Bijzonder was dat tijdens de laatste zitting veertig protestantse kerken en geloofsgemeenschappen – zo werd gezegd – een Verbond van Kerken aangingen. De ondertekenaars verplichtten zich ertoe de eerstkomende vijf jaar jaarlijks één dag bij elkaar te komen om de kerkelijke eenheid 'te bevorderen en te vieren', en ook om op het grondvlak het geloofsgesprek tussen christenen te ondersteunen.
Onze kerken hebben niet getekend. Dat kon ook niet, omdat alleen de eigen generale synode daartoe opdracht kan geven. Een verbond ga je niet zomaar aan. Daarin is het gehele kerkverband betrokken, en in elk geval het breedste orgaan daarvan.
Maar de generale synode 2016 sprak wel uit dat onze kerken zouden blijven participeren in de activiteiten van de NS en aan haar stuurgroep. Dat is dan ook gebeurd. Tijdens de ondertekening is daaraan uitdrukking gegeven doordat er 'vanuit' onze kerken een handtekening is gezet. Niet 'namens', maar 'vanuit' de kerken. Het geeft aan dat de CGK steeds bij de NS betrokken is geweest, maar dat uiteindelijk de generale synode de definitieve afweging moet maken. Terecht. Maar in alle nuchterheid moet worden geconstateerd dat een ondertekening 'vanuit' uiteindelijk geen ondertekening is, hoogstens een schijnondertekening. Dit onderscheid tussen 'namens' en 'vanuit' geeft aan dat elk menselijk werken aan geestelijke eenheid stukwerk is. Dat werken is onontbeerlijk, maar kan uiteindelijk geen eenheid 'maken'. Een daadwerkelijk verbond tussen diegenen die in Christus zijn, kan alleen door de Geest worden bewerkt. Laat het gebed van de kernen zijn dat dit werk van de Geest zichtbaar zal zijn en worden, óók in de synode Dordrecht 2019-2020, die volgende week begint. 'Wek ons tot leven, hier en nu!' Er is geen leven dan waar Hij het wekt.
D.J. Steensma, Feanwâlden