Net als veel anderen denk ik met weemoed terug aan vroegere tijden. Binnenkort word ik zevenenzestig en de jaren achter me worden er steeds meer. Dat gebeurt als je ouder wordt. Een halve eeuw terug zat ik op school. Dat was voor mij een mooie tijd. Het was leuk en vooral de exacte vakken hadden mijn interesse. Natuurkunde, wiskunde, scheikunde niet zo, hoewel ook die sommetjes leuk waren.
Uit die tijd herinner ik me het hellend vlak met een blokje erop. Het blokje is onderhevig aan krachten. De zwaartekracht die het naar beneden trekt en de wrijving die het, mits groot genoeg, doet stilstaan of als de wrijvingskracht te klein juist laat glijden. En ten slotte de hoek die de helling maakt met de horizontale as. Leuke sommetjes. Belangrijk om op te merken is dat het blokje niet anders kan doen dan stilstaan of naar beneden glijden. Dat is het gegeven. Er is geen stuwende kracht in dit verhaal.
Later in de maatschappij kwam ik dit begrip weer tegen: ‘het hellend vlak’. Het internet, dat mijn vraagbaak is, leert me dit: ‘een hellend vlak houdt in dat een spreker of schrijver niet uitgaat van de huidige situatie, maar van een meer extreme situatie en die als slecht betitelt. Dit is een drogreden, omdat er geen reden is om aan te nemen dat er in de toekomst sprake zal zijn van die extreme situatie.’
Dat juist in de kerken dit begrip regelmatig wordt aangevoerd om ontwikkelingen met argusogen te bekijken en af te keuren, mag op zijn minst vragen oproepen. Want anders dan in het natuurkundevraagstuk is er juist in de Kerk wel een stuwende opwaartse kracht. Dit stukje schrijf ik op zaterdag 7 juni, de dag vóór het Pinksterfeest, het feest van de uitstorting van de Heilige Geest, dé stuwende kracht voor christenen.
Wij, zowel de kerk als alle christenen afzonderlijk, zijn geen blokje op een hellend vlak, dat om te voorkomen dat het afglijdt, slechts stil kan staan. Wij mogen door de Heilige Geest alle kanten opgestuwd ofwel gestuurd worden om Gods heil te verkondigen. In deze tegenwoordige tijd in Gods grote toekomst leven en werken met de blik op oneindig, eeuwig leven.
Als in de natuurkunde deze opwaartse kracht zou bestaan, dan vloog het blokje bij die helling omhoog, alle natuurkundige wetmatigheden tartend. Zo’n blokje mogen we zijn, niet levend onder de wet, maar door de Heilige Geest.
Nel Noppe, Tzummarum