Al voor de verkiezingen waren de geluiden optimistisch. Er zou een kabinet moeten komen vóór de Kerst. Na de verkiezing bleek dat dit niet eenvoudig zou gaan worden. Verkenner Koolmees achtte de kans op een kabinet vóór de Kerst niet heel groot nadat hij alle fractievoorzitters gesproken had.
Informateur Buma gaf aan dat de moeilijkheid er vooral in zit dat er over en weer blokkades worden opgeworpen. Sommige partijen sluiten elkaar uit. Soms gebeurt dat heel uitdrukkelijk door te benoemen met welke partij men niet wil samenwerken, en soms op een meer indirecte manier door vooraf te stellen niet een bepaalde kabinetsvorm aan te gaan (meerderheid- of minderheidskabinet, rechts of links).
Die blokkades maken het niet gemakkelijker om tot een coalitie te komen. Ondertussen is er veel dat vraagt om concrete plannen en acties. Hoewel het land gelukkig ook in deze tijd wel wordt bestuurd, zijn er zaken waar echt leiding aan gegeven moet worden. Denk aan de situatie rondom stikstof en woningbouw waar maatregelen de situatie weer vlot moeten trekken. Maar ook de veiligheidssituatie en de spanningen in Nederland vragen om een kabinet dat daarvoor mandaat heeft.
Als een kabinet vóór Kerst niet haalbaar is, zal er na het kerstreces verder gekeken moeten worden of er op de een of andere manier een stabiel kabinet kan komen met voldoende slagkracht om de uitdagingen van deze tijd aan te kunnen. Of het nu vóór of na de viering van Kerstfeest 2025 is, het kabinet dat zal worden gevormd is een kabinet na de geboorte van Jezus Christus. Dat is wat Lucas ook duidelijk maakt door het kerstevangelie te beginnen met die overbekende woorden: ‘En het geschiedde in die dagen dat er een gebod uitging…’
Lucas draait de dingen om. Jezus wordt niet geboren in de tijd dat keizer Augustus een bevel laat uitgaan, maar keizer Augustus laat een bevel uitgaan in de tijd dat Jezus geboren wordt. De tijd wordt bepaald door dit kleine kind dat geboren wordt, waardoor God laat zien dat Hij betrokken is op deze wereld en ingrijpt. Maria zingt het in haar lied: God gaat doen wat Hij heeft beloofd. Hij trekt zich het lot aan van zijn volk. Hij grijpt in.
Dat doet enerzijds een appel op regeringsleiders en op de hele samenleving. Om de plannen en ambities ook in overeenstemming te laten zijn met wie koning Jezus is en met wat Hij deed. Wanneer dat gebeurt, vallen er een heleboel blokkades weg. Paulus schrijft in zijn brief aan de Efeziërs: Want Hij is onze vrede. Die beiden een gemaakt heeft. En door de tussenmuur, die scheiding maakte, af te breken (2:14). De blokkades zijn opgeheven door het kind in de kribbe. Daarmee komt er ook een appel richting de kerk. Om de kerk een plek te laten zijn waar – anders dan in Den Haag – de blokkades zijn opgeheven door het kind van Betlehem.
Anderzijds is het een bemoediging om te weten dat alle plannen die gemaakt worden, alle wetten die bedacht worden en alle doelstellingen en ambities die het komende kabinet heeft, gebeuren in diezelfde tijd, de tijd van Gods welbehagen. Daarmee zit er ook een beperking aan de macht en het gezag van de overheid. Deze zijn niet ongelimiteerd. God heeft toen en daar in Jezus Christus de tijd voorgoed veranderd. Het is immers 2025 na Christus.
Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen