Als je ook maar enigszins perfectionistisch bent, leef je in een moeilijke tijd. Denk ik. We hebben januari achter de rug, de maand van goede voornemens. Afvallen en zo. Waar mogelijk niks van terecht kwam. In mijn beperkte beleving was het vroeger in dat opzicht gemakkelijker. Als je de was wit en wel aan de waslijn had wapperen, je kinderen er proper bijliepen en het stoepje zaterdags goed had geschrobd, dan kwam je al een heel eind. Nou ja, zo ongeveer dan.
Onze gemeente is ruim twee jaar vacant. De preekvoorziener heeft het prima voor elkaar. Bijna elke zondag een gastpredikant, student of professor. Het kan niet beter. Maar soms… geen voorganger. Dat wordt dan preeklezen.
Een paar weken terug was ik aan de beurt. De gelezen preek was van een predikant die de week daarop zou voorgaan. Om te voorkomen dat hij dan mijn leespreek zou houden, mailde ik hem dat ik die bewuste van hem had gelezen. Daarbij vroeg ik hem ook of hij zondag ’s middags een catechismuspreek wilde houden. De predikant mailde mij terug met de vraag welke zondag uit de Heidelberger Catechismus aan de beurt was. Ik moest hem bekennen dat ik dat niet wist. En daar lag nou het probleem. In lange tijd hadden we geen uitleg over één van de catechismuszondagen gehad. Dus gaf ik hem als antwoord dat hij daarin de vrije keus had. Het werd zondag 7: wat is een waar geloof? Toen hij de daarbij horende vragen en antwoorden voorlas, zag je dat de lippen van een aantal gemeenteleden bewogen. Ze kenden ze nog van de catechisatie.
‘Geld is macht’ moeten die jongens van Brinks geldtransport gedacht hebben. Lastig die staking. Als je het alleen maar in de krant leest valt het nog wel mee. Maar nu knal ik er onverwachts hard tegen aan. Het is oudejaarsdag. We leggen nog even een bezoek af bij Johan Frinsel, mijn oude baas. Op het parkeerterrein van het verzorgingshuis staat een oliebollenkraam. Goed idee. Maar we hebben geen contant geld bij ons. Wat te doen? Ik wilde het romantische ideetje niet zomaar laten varen. Nee, het moet.
Ik schrijf dit commentaar de dag na de aanslag in Parijs, waarbij twaalf mensen op brute wijze zijn vermoord. Uit heel de wereld komen reacties. Juist omdat deze aanval van islamterroristen gericht was tegen een uiterst satirisch blad met vele spottende cartoons over alle godsdiensten en dus ook over de profeet Mohammed en de islam.
Nu is vrijheid van meningsuiting een groot goed. Laat daarover geen misverstand bestaan. En de islam en de Koran bevatten vele elementen van een harde godsdienst met wraakgedachten op iedere andersdenkende. Kijk maar naar IS. Duidelijk is ook dat het merendeel van de moslims absoluut niet die harde lijn voorstaat en zelfs afstand neemt van elke vorm van terreur.
Maar waar het Westen sterk opkomt voor vrijheid van meningsuiting, daar mag ook wel worden bedacht dat het zelf ook bloed aan de handen heeft: kruistochten, misbruik van de kerk in de Middeleeuwen, slavernij, de Tweede Wereldoorlog (met op de koppels van de Duitse soldaten Gott mit uns), het apartheidsdenken in Zuid-Afrika. Dat zijn toch ook allemaal vormen van terreur?
Op donderdag 13 november 2014 sprak de generale synode van de Protestantse Kerk over de notitie 'Brandpunten in de verkondiging'. Deze notitie wil een handreiking bieden aan predikanten, kerkenraden en gemeenten. Om die handreiking had de synode een jaar eerder gevraagd. Op verzoek van het moderamen hebben daarop dr. C. van der Kooi en dr. G. van den Brink de pen ter hand genomen.
De auteurs noemen vier punten die vandaag sterk in de verkondiging naar voren zouden moeten komen. Die punten staan tegenover evenzovele tendensen in onze cultuur. De eerste tendens is naturalisme: mensen willen niet meer weten van datgene wat boven de natuur uitgaat. Daartegenover moet de kerk pleiten voor eerbied jegens het scheppend werk van God.
