Het is bijna zo ver. Mijn periode als redactielid zit er bijna op. Met heel veel plezier heb ik twaalf jaar deel mogen uitmaken van de redactie. Misschien moet ik het anders zeggen. Het was een van mijn leukste bijbaantjes. Al snel kreeg ik het onderdeel meditaties op mijn bordje. Niet dat ik die zelf moest schrijven. Ik moest predikanten vragen voor een bepaalde datum twee meditaties in te leveren. Alle predikanten uit ons lezersgebied voldeden aan mijn verzoek. Als reactie kreeg ik vaak: beste Pieter, staat genoteerd. Waarvoor mijn hartelijke dank. Inmiddels heb ik meer dan vijfhonderd meditaties op mijn computer staan. Je kunt er gemakkelijk een dagboek mee vullen.

Bij eenzaamheid denk je vaak aan oudere, alleenstaande mensen, niet meer zo mobiel, kinderen wonen ver weg misschien. Op zorg wordt bezuinigd, tijd voor een praatje ontbreekt.

Maar staat u er weleens bij stil dat er ook een andere eenzaamheid bestaat, namelijk van mensen die niet of zeer gebrekkig de Nederlandse taal spreken? Sommigen daarvan wonen te midden van landgenoten, dan valt het misschien nog mee. Maar denk eens aan vluchtelingen, die alles hebben moeten achterlaten. Hun huis, hun familie en vrienden, de vriendjes van de kinderen. Vaak was er niet genoeg geld om de hele familie in veiligheid te brengen, dus de kinderen zijn in Nederland, de ouders ver weg achtergebleven in een gevaarlijk land. Ze zijn vaak getraumatiseerd, daardoor is het moeilijk voor hen zich te concentreren op een vreemde taal. Als ze een verblijfsstatus hebben, gaan ze waarschijnlijk wel naar school om Nederlands te leren, maar thuis spreken ze hun eigen taal. Gelegenheid om dat vreemde Nederlands in de praktijk te oefenen is er weinig, ze hebben geen werk, weinig contact met de buurt. En juist omdat ze zo slecht Nederlands spreken en verstaan is de kans op werk klein. Zo draaien ze in een kringetje rond.

Het is weer bijna zover, dat moment dat we de klok een uur terugzetten en definitief richting de winter gaan. De afgelopen jaren ben ik zelf de overgang van de seizoenen steeds bewuster gaan beleven. Hoe dat kan weet ik niet precies. Misschien is het de dorpse omgeving waar ik woon. Misschien komt het door het contact met veel boeren die dichter bij de natuur leven. Hoe dan ook, in tegenstelling tot een jaar of tien geleden beleef ik de verandering van de seizoenen. Vooral de overgang van winter naar lente en van zomer naar herfst doet iets met me. Ik ruik het en voel het. In deze tijd van het jaar dat de kou weer in de lucht komt. Maar vooral dat het steeds donkerder wordt. Het gaat langzaam, maar het is onvermijdelijk. De wintertijd komt er weer aan.

Onze tiener kleindochter in Engeland besprak onlangs met haar vriendinnen een serieus probleem. Ze vindt het moeilijk om als enige op school voor haar eten te bidden. Een van de vriendinnetjes wist raad. ‘Je kunt ook met je ogen open bidden.’ ‘Maar ik moet toch ook mijn handen vouwen’, bracht onze kleindochter er tegenin. ‘Nou dan doe je dat toch gewoon onder de tafel.’ Probleem opgelost. Nou ja… , dat is nog even de vraag. Moeten we ons geloof zo snel al gaan verbergen? In het RD van 25 september jl. stond een verslag van een toespraak van ds. A.Th. van Olst, voorzitter van de stichting De Ondergrondse Kerk. ‘Maak van vervolgde christenen geen slachtoffers, maar volg hen na in toewijding en volharding’, dat was de kern van zijn betoog.