Vorige maand verscheen er een rondzendbrief van paus Franciscus, de milieu-encycliek ‘Laudato si’, met als ondertitel: ‘Geprezen zijt gij - over de zorg voor het gemeenschappelijk huis’. Hij pleit voor een wereld waarin aandacht is voor de natuur, het milieu, voor duurzaamheid, voor maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Een paar weken geleden won de klimaatorganisatie Urgenda een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat. Die moet zorgen voor een drastische vermindering van de CO2-uitstoot in 2020. Landen en bedrijven worden opgeroepen maatregelen te nemen voor een beter milieu. En dat is goed. De luchtvervuiling neemt steeds grotere vormen aan, vooral in groeiende economieën, zoals China, India en Brazilië. Steeds meer mensen zullen daaraan gerelateerde ziektes krijgen.

Maar we kunnen niet zonder energie. Zonder gas en elektriciteit wordt onze samenleving een chaos.

Wanneer kinderen iets ergs overkomt, zijn we geschokt. Zoals vorige week. Bij het bericht over een meisje in Hoogeveen. Acht jaar. Gevallen van een flatgebouw. Afgebroken leven. Het gebeurde midden in de nacht. Afgrijzen alom, en terecht. Gedachten over de moeder. Echter, haar eventuele schuld moet nog worden bewezen. En tot zolang …

Ouders kunnen hun eigen kinderen geweld aandoen. Zo tegennatuurlijk. Wat een monsters, zo klinkt ons harde oordeel. Maar wacht. Hebben wijzelf nooit eens gedacht of gezegd dat wij ónze kinderen soms wel achter het behang kunnen plakken? Blijkbaar kan iemand die ons het liefste is juist het lelijkste in ons oproepen. Natuurlijk, beter die gedachte dan de daad. Maar begint niet élke slechte daad met een slechte gedachte? En dan hebben we het maar even niet over andere schade die we onze kinderen toebrengen: verbaal, door onbegrip, onvoldoende aandacht etc.

Het is 1888. In Noordoost-Friesland heerst grote werkloosheid en de daarbij behorende armoede. Als een arbeider geluk heeft, werkt hij elk half jaar bij een andere boer. De dagloner krijgt geld op de dag dat hij werkt en anders niets. Moeders weten niet meer hoe ze de kinderen moeten voeden en kleden. Het is onzeker of je kunt blijven wonen waar je woont.

En dan hoor je het gerucht. Er is een mogelijkheid om uit deze ellende te komen. Emigreren. Anderen zijn je om godsdienstige reden al voor gegaan naar Noord-Amerika. Maar nu is het de regering van Argentinië die de overtocht voor je betaalt. Wil je dat? Kun je dat? Er is geen keuze. Of omkomen in de armoede of hoop op een beter leven. Wel in een ver vreemd land. Je moet een lange gevaarlijke bootreis maken om er te komen. Mijn overgrootouders hebben de reis met vier kinderen gemaakt.

Op 12 mei 2015 verscheen in het Friesch Dagblad een opiniërend artikel waarin de auteur pleitte voor gemengde scholen. Juist deze scholen zouden het respect voor andere culturen en levensovertuigingen bevorderen en bijdragen aan het ontwikkelen van nationale en internationale gemeenschapszin.

Scholen met een eigen identiteit daarentegen zouden bij kinderen de mogelijkheid beperken respect op te bouwen voor andersdenkenden. De auteur meent dat 'steeds meer groeperingen zich terugtrekken binnen de eigen versnipperde (sub)zuilen'. Hij is bang voor maatschappelijke spanningen 'als een ieder vervolgens de ramen en deuren van zijn of haar zuil dichttrekt en daardoor de ander buitensluit of zichzelf opsluit'. Hij stelt dat je een ander dan niet kunt leren respecteren: 'wellicht moeten scholen niet meer op een levensbeschouwelijke basis gesticht kunnen worden'.