Goede Vrijdag en Pasen, wat hebben die met elkaar te maken? In onze beleving liggen ze vaak ver uit elkaar. Op Goede Vrijdag zijn we geneigd met de laatste droeve tonen van de Mattheüs-Passion neer te zitten en te huilen: Zie, Jezus stierf voor onze zonden. Sommigen kennen zelfs het liturgische ritueel van het doven van een kaars. Pasen is dan vervolgens de grote opluchting als bij de vrouwen en de discipelen: Hij was dood, maar zie, Hij leeft. Zie, Christus is Overwinnaar. En we zingen juichend: ‘Geen graf hield Davids zoon omkneld. Hij overwon, die sterke Held’. Of is het kruis naast teken van verzoening- niet ook teken van overwinning? Hoe moet ik daarover denken en hoe mag ik daaruit leven: Christus Overwinnaar?
Wanneer we de Bijbel goed bestuderen dan ontdekken we dat het kruis van Christus drie dingen laat zien: De liefde van God, het behoud van zondaren en de overwinning op het kwaad. Aan dat laatste facet geven we in dit themanummer bijzondere aandacht: de Gekruisigde is Overwinnaar. Iedereen die Jezus zag sterven en ook wij die ons zijn kruisdood indenken, zien daarin niets van overwinning. Integendeel, zij en wij zien Hem daar als door het volk verworpen, door de discipelen verraden en verlaten en op gezag van Pilatus ter dood veroordeeld. Machteloos. Het kwade overwint schijnbaar het goede. Maar de Bijbel leert en een christen belijdt juist het tegenover gestelde. Wat er uit ziet – en ook werkelijk was - als overwinning van het kwaad over de goedheid, is juist de overwinning van de goedheid over het kwaad. Door daar overwonnen te worden, overwon Christus zelf. Verpletterd door de meedogenloze macht van Rome, vermorzelde Hijzelf de kop van de slang (Gen 3:15). Het slachtoffer was de overwinnaar. Het kruis verzekerde Zijn overwinning over het kwaad. Het kruis is nog steeds de troon van waaraf Hij de wereld regeert.
Teksten
De overwinningsmacht wordt voorzegd in het Oude Testament en wordt zichtbaar in Jezus’ optreden. Wanneer Hij zieken geneest en demonen uitdrijft. De duivel moet dan al wijken (Luc. 10:18). Het Koninkrijk van Christus breekt dan en zo al door. Wanneer Jezus zijn kruisdood aankondigt, spreekt Hij over ‘verhoging’. Volgens het Evangelie van Johannes noemde Jezus de duivel ‘de overste van de wereld‘, die op het punt stond te ‘komen’(om de laatste slag toe te brengen). Maar deze zou ‘verdreven’ en ‘geoordeeld’ worden. Het Evangelie van Johannes onderstreept daarmee dat de uiteindelijke strijd zou plaatsvinden bij Christus’dood, waarbij de machten van de duisternis vernietigd zouden worden. Door zijn dood zou Hij ‘hem, die de macht over de dood had, de duivel, onttronen, en allen bevrijden, die gedurende hun hele leven door angst voor de dood tot slavernij gedoemd waren’ (Hebr. 2:14-15). Jezus bleef gehoorzaam aan de Vader en volbracht de wil van de Vader. De duivel kreeg geen vat op Hem en moest zijn verlies erkennen. De belangrijkste tekst in dit verband is misschien wel Kolossenzen 2:13-15: ‘Ook u heeft Hij (…) levend gemaakt met Hem, toen Hij ons al onze overtredingen kwijtschold, door het bewijsstuk uit te wissen, dat door zijn inzettingen tegen ons getuigde en ons bedreigde. En Hij heeft het weggedaan door het aan het kruis te nagelen: Hij heeft de overheden en machten ontwapend en openlijk tentoongesteld en zo over hen gezegevierd.’ De schuldbekentenis sloeg Hij aan het kruis, de machten versloeg Hij door het kruis.
Overwinning
We moeten niet het kruis als een nederlaag en de opstanding als overwinning beschouwen. In plaats daarvan werd aan het kruis de overwinning behaald op de zonde, de dood en de duivel en alle machten. Bij de opstanding werd die overwinning bevestigd, verkondigd en zichtbaar. ‘Hij verbrak de weeën van de dood, omdat het niet mogelijk was, dat Hij door hem werd vastgehouden’ (Hand 2:24). Het kruiswerk van Christus is verzoening en victorie. Goede Vrijdag en Pasen vallen om zo te zeggen ook op één dag. Daarom: Christus Overwinnaar!
Assen
Stoffer Otten