Liturgie is in de gemeenschap van de kerk gegroeid. Ze heeft een eeuwenlange geschiedenis achter de rug. Nu staat een levende traditie altijd open voor veranderingen, als het wezenlijke maar wordt bewaard en overgedragen. Dat laatste vraagt in ieder geval om kennis van (de geschiedenis van) de liturgie. Waarom gebeuren de dingen zoals ze gebeuren? Zitten daar bepaalde gedachten achter?

In de liturgische praktijk heb je het over vormen, uiterlijke verschijnselen. Maar deze staan niet los van de inhoud. Integendeel, de uiterlijke vormen maken zichtbaar waar het in wezen (inhoudelijk) om gaat. Daarom is spreken over vormen niet een oppervlakkige aangelegenheid. Goede vormen raken de kern.

Aan een grote lange tafel in de huiskamer van een statig grachtenpand aan de Utrechtse Singel zit een gezellige groep studenten uit allerlei landen te eten en te kletsen. Zo begonnen – vóór corona – op de donderdagen vaak de avonden in het studentenhuis behorend bij de Singelkerk (CGK) in Utrecht.

De Singelkerk heeft samen met IFES (een wereldwijde organisatie die christelijk studentenwerk ondersteunt) een pionierplek onder internationale studenten in Utrecht, onder de naam Rooted. Ds. Mark Bergsma is predikant van de Singelkerk in Utrecht, maar heeft ook een taak in het studentenwerk. Hij vertelt daarover.

Ieder mens krijgt in het leven met ziekte te maken. Ziekte van een van je ouders, ziekte van jezelf, of van je partner. Misschien zelfs ziekte van een kind. Ziekte heeft altijd invloed op je leven – helemaal als de ziekte terminaal is. Het is goed dat er af en toe een boek verschijnt dat ons wil helpen in deze omgang met ziekte. Niet omdat alle antwoorden daarin te vinden zijn, maar wel omdat er een weg gewezen wordt. De ervaringen van een ander die hetzelfde heeft doorgemaakt en daarmee dezelfde taal spreekt, kunnen je helpen.

Dat is in elk geval mijn persoonlijke inschatting na het lezen van verhoop en overleven. De impact van ziekte, dood en verlies, van Hans Alderliesten. Hij verloor in 2019 zijn vrouw aan kanker. In dit boek lees je vooral over zijn eigen beleving van de tijd tussen de eerste diagnose tot na een jaar na het overlijden.

Rouw en rauw

Alderliesten is open en eerlijk over twijfels, egoïsme, uitzien naar het einde en alle gevoelens die komen kijken bij het afscheid nemen. We lezen over rouw, zowel voor als na het overlijden. De stijl is heel direct en tegelijk poëtisch. Er zijn veel taalspelletjes en de beschrijving is hier en daar zeker ook rauw te noemen:<<cursief ‘Want in de lente van je leven kan het opeens herfst of winter worden […] Dit is een boek over hoop en over leven. verhoop en overleven. Ik wil weten: hoeveel hoop heb je nodig om te blijven leven? Ik denk dat het antwoord genade is.’ (pag. 7)

Een indrukwekkende beschrijving met ongekende diepgang. Dat komt onder meer door het gebruik van gedichten van Guido Gezelle die elk hoofdstuk inluiden. En door de citaten van Augustinus die in elk hoofdstuk wel aanwezig zijn. Deze diepgang zorgt er niet voor dat het boek niet toegankelijk is. In tegendeel. Omdat het persoonlijk blijft, lijkt het me juist zeer toegankelijk te zijn. Hoewel de thematiek wel erg zwaar is. Het lezen van dit boek ging mij niet gemakkelijk af. Het is zware kost, maar dan vooral emotioneel.