‘Eet knoflook noch uien, want hun geur verraadt de boer in je’, sprak Don Quichot vermanend tegen zijn schildknaap Sancho Panza. Laat door de geur niet merken dat je een arme sloeber bent. Inmiddels is knoflook een basiselement in de Spaanse keuken geworden!
Eerder, in de Romeinse tijd, was de rijke keizer Nero zo dol op prei, dat hij Porrophagus genoemd werd, preivreter. Hij geloofde dat prei zijn stem verbeterde.
Uien, prei en knoflook zijn drie planten uit het geslacht Allium. Look is een oud woord voor Allium. In het zuiden van het land en in Vlaanderen wordt de ui ook wel ajuin genoemd. En een huilebalk wordt daar soms voor ajuin uitgemaakt.
De tranende werking van vooral uien en de sterke geur worden veroorzaakt door etherische oliën met zwavelverbindingen. Verder bevatten deze planten, waarvan we de bladeren eten, veel vruchtensuiker, antibiotische stoffen, vitamine C, ijzer, mangaan en magnesium. Supergezond!
De enige tekst in de Bijbel waar deze groenten in voorkomen is Numeri 11:5. Toen het volk Israël een paar jaar in de woestijn had gedwaald, verlangden ze hevig terug naar de vis, de komkommers, de meloenen, de uien, de knoflook en de prei (NBV) in Egypte. Dat was daar volop te krijgen.
Uien bevorderen de spijsvertering, hebben een goede invloed op de nieren, zijn bloedzuiverend en verhogen de weerstand van het lichaam tegen verkoudheid en infecties. Ook zouden ze goed zijn tegen reuma. In de volksmond zouden gesneden uien of een aftreksel van uien ook helpen tegen een verstopte neus en tegen vliegen.
‘Eet prei in maart en daslook in mei, dan is men het hele jaar dokter vrij.’
‘Eet knoflook en pimpernel, dan sterf je niet zo snel’ is een oud spreekwoord uit de tijd van de pest. Knoflook en pimpernel werden als ontstekingsremmers gebruikt en pelgrims op weg naar Santiago de Compostella zuiverden drinkwater met knoflook. Louis Pasteur zei in 1858 dat knoflook zelfs bacteriën kon aanpakken die onvatbaar waren voor antibiotica.
Knoflook verlaagt de cholesterolspiegel en de kans op hartkwalen. En dat vliegen op een afstandje blijven, kunnen we ons wel voorstellen.
Al met al blijven de ui, prei en knoflook nog steeds voedingsmiddelen om naar te verlangen. Bedenk wel: ‘Als je uien in je eten vindt, is er kans op harde wind.’
Wikje Huisman, Winschoten