Gert Peelen heeft zijn biografie over dr. H.M. Kuitert (1924) niet zelf kunnen voltooien. Na zijn overlijden heeft Petra Pronk de laatste twee hoofdstukken geschreven. Het boek schetst de ontwikkelingsgang van een theoloog die vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw binnen de gereformeerde wereld veel discussie en weerstand opriep. Kuitert begon als gereformeerd predikant in het Zeeuwse Scharendijke, werd daarna studentenpredikant in Amsterdam en vervolgens hoogleraar aan de Vrije Universiteit.
Kuitert is steeds meer gaan twijfelen aan de inhoud van het christelijk geloof. Uiteindelijk kon hij daar helemaal niet meer mee uit de voeten. De laatste jaren ontkent hij zelfs dat God bestaat. Wat mensen 'god' noemen is volgens hem slechts een bedenksel. Kuitert is als jong theoloog begonnen aan een eerlijke zoektocht. Hij wilde weten wat de kern van het geloof is, wat we echt niet zouden mogen opgeven, en wat gemist zou kunnen worden. Maar het werkte als het schillen van een ui. Telkens haalde hij iets weg en hield uiteindelijk niets meer over. Toen hij eens een spreekbeurt hield zei een van de aanwezige predikanten tegen hem: 'Als je de schepping loslaat, raak je uiteindelijk alles kwijt'. Kuitert moet hem achteraf gelijk geven. Wie het werk van God in de schepping ontkent, zal uiteindelijk niet van een zondeval willen weten, en evenmin van het Gods werk van verlossing. De biografie vertelt geen volledig, maar wel een lezenswaardig overzicht van een hoofdstuk uit de Nederlandse kerkgeschiedenis. Kuitert verwoordde wat velen misschien al dachten. Ondertussen brak hij toch ook veel af. Wat dat betreft zou ik de titel van het laatste hoofdstuk niet willen overnemen: 'Terugzien in dankbaarheid'.
G.J. Peelen (m.m.v. Petra Pronk), Spreken over boven. Harry Kuitert. Een biografie, Amsterdam 2016, 484 blz., ISBN 978 90 8659 744 4, € 29,95.