Historische roman over Betsy Groen van Prinsterer
Guillaume Groen van Prinsterer was een bekend figuur in de negentiende eeuw. Hij hoorde als historicus en politicus bij de voormannen van het Reveil, en speelde in de strijd voor christelijk onderwijs een grote rol. Zijn vrouw Betsy kennen we minder goed, of eigenlijk helemaal niet. Voor Edith Schouten een reden zich te verdiepen in het leven van Betsy Groen van Prinsterer-de Hoop.
Betsy werd in 1807, in de Franse tijd, geboren in Groningen, als dochter van burgemeester De Hoop. Al jong ging ze met haar moeder de stegen achter het Schuitendiep in, om de armen daar te ondersteunen met extra voedsel. Op haar vijftiende vertrekt ze naar Den Haag, naar kostschool. Daar ontmoet ze haar toekomstige man Guillaume, roepnaam Willem. In Den Haag zet ze het werk onder de armen voort. Ze ondersteunt waar ze kan, komt op het idee om meisjes uit arme gezinnen te leren naaien, zodat ze daarmee geld kunnen verdienen, en helpt bij het oprichten van weeshuizen en werkt aan een betere gezondheidszorg. Het Bronovoziekenhuis in Den Haag is ontstaan uit het werk van Betsy.
In de negentiende eeuw is een groot gedeelte van de Hervormde Kerk vervallen tot een traditionele vormendienst. Het werk dat Betsy en haar vriendenkring doen, vindt geen genade in de ogen van de heren diakenen. De meisjes van de naaischool krijgen nota bene les in Bijbelse Geschiedenis. Dat is volgens hen het werk voor de catecheten. Weldoen hoort ook niet, daarvoor heb je diakenen. Maar Betsy houdt vol, geloven doe je niet met je hoofd maar met je hart! Ook haar man komt uiteindelijk tot die conclusie.
Ik heb dit boek met veel plezier gelezen. Het is geschreven in een heel toegankelijke stijl, bijna, of misschien wel helemaal, in spreektaal. Je waant jezelf in de negentiende eeuw, als de Fransen in het land zijn, of later tijdens het conflict met België. Deze gebeurtenissen worden niet echt uitgediept, het was gewoon zo en in die tijd leefde je. Je leest over de enorme standsverschillen, over het reizen met de koets, de positie van vrouwen. Vrij uitgebreid komt de schoolstrijd aan de orde, de strijd voor christelijk onderwijs, waarvoor Groen zich geweldig inzet. Voor wie ook maar een beetje nieuwsgierig is naar hoe onze niet eens zo verre voorouders leefden, is dit boek een aanrader!
Janneke van der Molen, Bierum
Edith Schouten, Zoveel liefde , Van Wijnen: Franeker 2018, 448 p., €24,95, ISBN 9789051944372