Een vreemde uitspraak. Dan ben je toch juist heel ongelukkig? Je hebt een geliefde verloren: wat een verdriet! Sommigen hebben hun gezin verloren. Anderen zijn misbruikt of mishandeld. Wát een treurnis, wat een ongeluk.
Verdriet heeft een grote impact. Het kan maken dat je je werk niet meer kunt doen, of dat het leven voor jou weinig of geen zin meer heeft. In elk geval is de glans eraf. Of je hebt het bericht gehoord dat je ongeneeslijk ziek bent. Nog vijf maanden. Wie zou dan met je willen ruilen? Niemand toch?
Of je kampt met een beperking, en je moet steeds weer inleveren. Je hebt soms het gevoel dat mensen op je neerkijken. Ze denken dat je een loser bent, en niet meetelt. En dat je wel heel ongelukkig moet zijn. Wat kun je een verdriet hebben over de reactie van mensen, en ook over het feit zélf dat je in vergelijking met anderen toch wel het een en ander mist, en misschien ook wel steeds meer moet missen. Hoezo gelukkig?
Zak en as
Als Jezus een andere uitspraak had gedaan, zouden we dat wel kunnen begrijpen: gelukkig zijn zij die blij zijn. Ja, dan ben je gelukkig, als het je voor de wind gaat en je je nergens zorgen over hoeft te maken. Je hebt succes op je werk. Of je gaat trouwen. Of je hebt een kind gekregen. Geweldig. Dan ben je heel gelukkig! Als Jezus had gezegd dat diegenen gelukkig zijn die blij zijn, zouden we dat begrijpen. Maar gelukkig wie treuren? Een vreemde uitspraak. Wat bedoelt Jezus?
Hij zegt daarmee niets anders dan dat Hij juist gekomen is voor mensen die in zak en as zitten. Die geen uitweg meer zien in hun verdriet. Die alles waaraan zij waarde hechtten, hebben verloren. Juist voor hen is Hij gekomen. Voor mensen die aan de grond zitten. Voor diegenen die als het ware gevangen zitten in hun verdriet. Gelukkig zijn diegenen die weten waar zij met hun verdriet naartoe kunnen gaan. Dat is wat Jezus bedoelt.
Je bent daarentegen ongelukkig als je niet weet waar je met je verdriet naartoe moet gaan. Dan blijf je hangen in dat verdriet. Dat neemt dan al je levensvreugde weg, en slorpt alle energie uit je lichaam. Heel verdrietig … als je dat verdriet niet kwijt kunt, als je daardoor ziek wordt, en innerlijk wordt verteerd. Dat kan: ziek worden van verdriet. Of verbitterd raken, of depressief.
Dan ben je heel ongelukkig. Maar Jezus zegt: gelukkig ben je als je weet waar je met je verdriet naartoe kunt gaan. Naar Hemzelf dus, de 'man van smarten', die weet waarom je treurt, en dat kan invoelen.
Meevoelen
Mensen kunnen soms moeilijk het verdriet van een ander invoelen, en worden dan ook wel eens op hun plaats gezet: je moet het eerst zelf maar eens meemaken! Maar bij Jezus is dat anders. Hij kan volledig meevoelen met diegenen die treuren. Hij weet wat verdriet is. Toen Hij hoorde dat Lazarus was gestorven, huilde Hij. Hij was bewogen met Maria en Martha die hun broer moesten missen.
Jezus was de 'man van smarten', zo staat in Jesaja 53, 'vertrouwd met ziekte': onze ziekten heeft Hij op zich genomen en onze smarten gedragen. Zo kan Jezus meevoelen met alle vormen van verdriet.
Er is geen enkele vorm van verdriet waarin Hij niet kan meevoelen. Vanaf het begin van zijn menswording heeft Hij verdriet gekend. Ook hierin dat Hij door mensen niet werd begrepen, en door vrienden verlaten. Hij werd vals beschuldigd en veroordeeld. Soldaten sloegen spijkers door zijn handen en voeten, terwijl Hij onschuldig was. Wat een verdriet! Hij is niet alleen door mensen verlaten, maar ook door zijn Vader. Zou er verdriet zijn bij ons dat Hij niet zou kunnen meevoelen?
Bartimeüs
Daarom kunnen we met al ons verdriet bij Hem terecht. Ook met het verdriet van onze 'waaroms'. Wordt dat niet opgenomen in zijn grote 'waarom' uitgeroepen op Golgota? Heeft Hij niet geleden in de plaats van de zijnen? Zij zijn door het geloof aan Hem verbonden, en kunnen dus hun waaroms bij Hem kwijt. Zij zijn niet alleen verbonden met de Gekruisigde, maar ook met de Opgestane. Niet dat er dan direct een sluitend antwoord komt. In elk geval is er wel een adres …
Zoals ook Bartimeüs een adres had voor zijn verdriet. Toen hij hoorde dat Jezus voorbijkwam, was hij de gelukkigste man van de wereld, ook al was hij blind, en moest hij bedelen. Hij kon met zijn verdriet bij Jezus terecht. En Jezus stond stil …
Gelukkig zijn diegenen die weten waar zij met hun verdriet naartoe kunnen gaan, want zij zullen vertroost worden. Met Jezus' komst zijn oude profetieën in vervulling gegaan. Hij is gekomen voor mensen aan de rand van de samenleving, gevangenen, blinden en allen die geschonden zijn door het leven, om te troosten, om 'Sions treurenden' een kroon op hun hoofd te schenken in plaats van stof, vreugdeolie in plaats van een rouwgewaad, feestkledij in plaats van verslagenheid (Jes.61,3).
(wordt vervolgd)
D.J. Steensma, Feanwâlden