Het boek Ontluikend christendom biedt een schat aan informatie over de wereld waarin het christendom gestalte kreeg. Het begint met een beschrijving van het dagelijks leven in de eerste eeuwen van onze jaartelling. Thema's daaruit zijn: gezin, onderwijs, slaven en vrijgelatenen, dood en begrafenis, wonen en de Romeinse heerschappij. Het tweede deel van het boek gaat over het joods godsdienstig leven (tempel, synagoge, het Sanhedrin, Sabbat en feesten, de joodse wetgeving, wie er tot het volk mogen behoren, visies op de Messias, leven na de dood, en joodse mystiek en magie.
Het derde hoofddeel bespreekt religieuze groepen in de dagen van het Nieuwe Testament. Concreet worden dan hoofdstukken gewijd aan de farizeeën, de zeloten, de sadduceeën, de essenen (en herodianen), de Samaritanen, en aan asceten, wonderdoeners en schriftgeleerden. Het vierde hoofddeel gaat over Grieken, Romeinen, hun goden en alles wat ermee samenhangt, en het vijfde deel over filosofische scholen (van Socrates tot Julianus Apostata). Het boek eindigt met een deel over de eerste eeuwen na Jezus. Allerlei groepen en bewegingen die zich door Jezus hebben laten inspireren, komen aan bod. Ook worden apostolische vaders, apologeten en andere vooraanstaande theologen genoemd. Als laatste wordt Augustinus genoemd. Daniël De Waele, nieuwtestamenticus en docent aan het Hoger Instituut voor Protestantse Godsdienstwetenschappen te Brussel, heeft veel informatie bijeengebracht. Dit boek heeft daarom het karakter van een naslagwerk. Het voordeel van dit naslagwerk is dat het in een heldere stijl is geschreven, en vaak uitnodigt om verder te lezen. Complimenten voor de auteur! Het boek geeft inzicht in de wereld van het Nieuwe Testament, en leidt daarmee tot een beter verstaan van de Bijbel. Er zijn in Ontluikend christendom 12 pagina's illustraties opgenomen, en bevat tevens een verklarende woordenlijst, een personenregister, en een bibliografie per hoofdstuk.
D.J. Steensma, Feanwâlden
Daniël De Waele, Ontluikend christendom. Cultuurgeschiedenis van een nieuwe religie in de Grieks-Romeinse wereld, KokBoekencentrum: Utrecht, 2021, 480 blz., gebonden, € 29,99, ISBN 978 90 435 3662 5; e-book 978 90 435 3662 2