Onlangs verscheen in het Nederlands Dagblad een interview met een transgender. Met Nicole, die eerder Nico heette. En voor wie een plek in de kerk niet zomaar vanzelf spreekt. En of zo’n kerk nou in Roodeschool staat of in Hoogeveen, het valt niet mee als je niet ‘in het pulletje’ valt. Transgender, homo, asielzoeker, Jood of zigeuner, je zult het maar zijn. Er kleeft immers iets ‘vreemds, iets ‘exotisch’ aan je, dus we komen liever niet te dichtbij. Niet dat wij niet van vreemd houden hoor. Integendeel. Maar, zoals iemand terecht opmerkte, alleen zolang wij daar zélf voor kiezen. Vreemde vakantielanden, vreemde gerechten of exotische films. Wij bepalen dan namelijk ook wanneer het weer stopt!
Maar o wee als ‘dat vreemde’ ongevraagd ons wordt voorgeschoteld. We zijn ons namelijk niet graag bewust van het feit dat we zélf ook vreemd zijn. Soms doen of denken we iets waarover we verbaasd zijn. Zit dat óók in ons? Vreemdheid die zomaar oppopt in (afwijkende) seksuele fantasieën, plotse uitlatingen, dromen of meer stelselmatig via een zogenaamd ‘second life’. Wij tonen de buitenwereld perfectie en zelfcontrole. Om maar dat vreemde, onbekende in onszelf weg te drukken en via een achterdeurtje uit te leven. Ook zaken als onzekerheid, kwetsbaarheid en pijn verdringen we graag. Onvolmaaktheid, afhankelijkheid en mislukkingen evenzo. De buitenwereld mag alleen perfectie, succes, onafhankelijkheid en vitaliteit zien.
Beste ‘vreemdeling’, je wordt zomaar een zondebok. Iemand waarop we onze eigen vreemdheid projecteren. Want het is fijner als een ander wat ‘mankeert’ of ‘afwijkt’ dan dat we in onze eigen vreemde diepten kijken. Jij bent een ‘lijdende knecht’, ongemakkelijk. Want je herinnert ons onbewust en teveel aan onze eigen menselijke kwetsbaarheid en vreemdheid.
In sommige talen betekent ‘vreemd’ hetzelfde als ‘vijand’. Dat zegt wel wat! ‘Heb uw vijand lief’ betekent dan dat we ook het vreemde, in onszelf en de ander, leren liefhebben, leren aanvaarden. Zodat de liefde, die immers God als Bron heeft, hetgeen in onszelf nog egoïstsich is zal uitzuiveren. Wat overblijft, hoe vreemd en kwetsbaar ook, zal groeien en bloeien, dwars door alle gebrokenheid heen.
Nynke Sikkema-Holwerda, Hoogeveen