'Dit gaat te ver', zo zei Esmé Wiegman, directeur van de christelijke patiëntenvereniging NPV. 'De overheid eigent zich hiermee zeggenschap toe over het menselijk lichaam. Als iemand te laks is om een keuze te maken, doet de overheid dat voortaan.'
Maar is het waar dat de overheid te ver gaat, nu de Tweede Kamer op 13 september heeft ingestemd met het actieve-donorregistratiesysteem (ADR)? Het punt is dat de kamer hiermee wil aandringen op een beslissing. Als iemand na twee oproepen nog niet heeft gereageerd, zal achter zijn naam 'geen bezwaar' worden genoteerd. Je kunt daarna altijd nog aangeven geen donor te willen zijn.
Is er geen-bezwaar genoteerd, dan blijft de zeggenschap bij de nabestaanden. Het kan hen helpen als ze weten dat de overledene geen bezwaar had.
Wiegman stelt ook dat je een daad van naastenliefde niet kunt afdwingen met een overheidsbesluit. Maar hier dwingt de overheid toch niet? Wel dringt ze aan op een keuze, die uiteindelijk niet ingaat tegen het bijbelse getuigenis.
Het ADR-systeem tast onze verantwoordelijkheid niet aan, maar doet daarop een appel, namelijk om antwoord te geven op een roep vanuit de samenleving, met name van hen die wachten op een donororgaan. De overheid mag een dergelijk appel doen. De situatie zou anders zijn als de overheid tegen de wil van de betrokkene of de nabestaanden zou handelen.
De christelijke partijen die in de Tweede Kamer hebben tegengestemd, waarschuwden met hun tegenstem tegen dit gevaar. Ook tegen het gevaar dat nabestaanden al te zeer onder druk worden gezet als er 'geen bezwaar' is genoteerd. Ze onderstreepten het eigen initiatief tot donatie. Je bent als mens in de eerste plaats aan God verantwoording verschuldigd, en niet aan de overheid. Maar als de Eerste Kamer het ADR-systeem aanvaardt, is dat geen ramp. We kunnen het als een teken zien dat de overheid naar de stem van zieken heeft willen luisteren, en als een teken van hoop voor mensen die al heel lang wachten op een nieuw orgaan. Tegelijker tijd moeten we ervoor oppassen dat degenen die moeite hebben met het doneren van een of meer organen, worden weggezet als minder bewogen en liefdevol. Er kunnen voor iemand persoonlijk zwaarwegende redenen zijn 'nee' in te vullen.
D. J. Steensma, Feanwâlden