Dirk Molenaar is van beroep organist. Ook is hij redacteur van ?De
Orgelvriend?. In dit blad voor orgelliefhebbers schrijft hij regelmatig
een verhaal of column. Met zijn toestemming is onderstaand verhaal
overgenomen uit dit blad. In de toekomst zullen er nog enkele volgen.Af en toe gebeurt het.
De ene keer is het opvallender dan de andere.
Of is het misschien zo dat het je in de ene dienst meer stoort dan in een andere?
Soms is het de dienstdoende ouderling, of diaken. Dan gebeurt het maar een enkele keer.
Het je er aan storen als dienstdoend organist kan echter vaker gebeuren als het manco bij de predik?nt ligt, want dan gaat dat de h?le dienst door: het onmiddellijk iets zeggen als je je handen en voeten nog geen seconde geleden van de toetsen hebt gehaald. Heb je bijvoorbeeld een mooi ingetogen of juist majestueus naspel gedaan, als een soort uitroepteken van de laatste regels van het gezongen lied, dan ?knalt? daar meteen achteraan ?Laten wij nu ??, of ?Zullen wij ??, enzovoort. Het lijkt dan wel of alle overgangen van de liturgische delen door stemgeluid aan elkaar moeten worden geplakt! Of zou zo?n voorganger bang zijn dat de thuisblijvers aan de kerktelefoon misschien meteen zullen denken dat ze niet meer on-line met hun godshuis verbonden zijn?
Het fenomeen kwam bij ons niet vaak voor, maar ?ls het gebeurde, stoorde ik mij er meteen weer aan. Volgens mij ?beleeft? zo?n predikant alleen maar de liturgische componenten die hij/zij thuis heeft voorbereid en de eredienst op die zondag te weinig ervaart als een geheel, met zijn rustig op elkaar volgende delen.
E?n (gast)predikant in een van mijn twee organistschappen spande in dezen voor mij de kroon. Eigenlijk zou ik hem, om hem op zijn er-bovenop-zitten te wijzen, eens moeten ?terugpakken? door onmiddellijk na steeds zijn l??tst uitgesproken woord daar mijn aller??rste akkoord tegenaan te smijten. Maar dat durfde ik niet ? anders ook nooit ? want er komt altijd wel een extra zinnetje achteraan, zelfs als er ook een gedrukte orde van dienst is. Bovendien hoort zulk akkoord-tegen-de-krip-gedrag beslist niet in een eredienst thuis, laten we wel wezen!
Toen de bewuste gastpredikant weer eens bij ons voorging en ik mij dus weer een beetje begon te ergeren, overwoog ik tijdens de preek ? die daardoor bijna volledig aan mij voorbij ging ? dat ik maar eens iets moest doen aan deze liturgische misstand! Of moest ik die maar lijdzaam ondergaan, net zo lang tot ik er n?g 94 stellingen bij had en d?n pas met hamer en vier spijkers op een kerkdeur afstappen? Nee, laat ik de man maar eens opbellen. Maar deze voorganger was niet een gewone predikant, hij was zelfs emeritus professor van een eind over de zeventig. Dus moest ik goed met mijn verhaal voor de dag komen! Al meteen schoten een paar fraaie aanvangszinnen in mij omhoog waarmee ik het telefoongesprek zou beginnen. En ik had voor des predikanten plakgedrag ook opeens een mooie uitdrukking gevonden!
Na de dienst en uitleidend orgelspel pakte ik mijn spullen van het rugwerk en klapte de doos van mijn orgelspeelbril dicht. Opeens klonk er vanuit de kerk ?Bedankt voor uw mooie orgelspel, meneer de organist!? Ik wurmde mij achter de orgelbank langs en keek over het deel van de balustrade van waaronder die dankbare woorden kwamen. Het was de predikant, met zijn koffertje in de hand die met een uiterst vriendelijk gezicht naar boven keek! Ik stak mijn hoofd wat verder over de balustrade en antwoordde wat overrompeld ?Dank u wel dominee en u bedankt voor uw mooie preek.? Het bazuinblazende witte engeltje vlak voor mij liet even van schrik haar instrument zakken, want dat was een dikke leugen! Die hele preek had ik immers laten overwaaien door mijn overpeinzingen over het aan de kaak stellen van een liturgische misstand, gepleegd door diezelfde aardige oude man! Maar ik grabbelde mijzelf meteen weer bij elkaar; ik was immers nu toch goed voorbereid op een stevig dispuut?
?Dominee, mag ik u op iets wijzen waar u zich alle kerkdiensten hier schuldig aan maakt??
?Ik mij schuldig aan maak?? vroeg de stomverbaasde emeritus die prompt zijn koffertje in een kerkbank zette. ?Nou ja, in zekere zin wel, u doet namelijk constant aan liturgisch bumperkleven!? ?Liturgisch bumperkleven? Wat bedoelt u d??r nu in vredesnaam mee?? Ik legde hem het hele gebeuren uit, deed daarbij op het rugwerkdak met pam-pam-pam na hoe ik een naspel afsluit en liet er meteen luid galmend op volgen ?Laten wij nu de bijbel openen en ?? De man schoot in de lach en zei ?O, doe ik dat? Maar dat ben ik mij totaal niet bewust, dat ?liturgisch bumperkleven?. Heet dat zo bij u organisten??
?Nee, dat schoot mij plotseling te binnen tijdens, eh n? uw preek.? De predikant pakte zijn koffertje. ?Ik ben heel blij dat u mij hierop hebt gewezen en ik wil mijn best doen om het te veranderen. Maar u moet het mij niet al te kwalijk nemen als ik het een volgende keer n?g wel eens doe. Want ik ben al een oude man en dan zit zoiets er z? ingesleten dat je er haast niet meer van af komt.?
Ongeveer een half jaar later was de emeritus professor opnieuw de voorganger en ik was zeer benieuwd of hij was gestopt met zijn liturgisch bumperkleven. Mijn opmerking had geholpen: tweemaal slechts zat hij er te dicht op. Na afloop was ik even helemaal vertederd toen de eerwaarde met zijn koffertje van beneden riep ?Heb ik mij er nu goed aan gehouden, meneer de organist?? ? Ja hoor, uitstekend dominee, dank u wel!?
Eenrum
Dirk Molenaar