Trouwe lezers van dit Kerkblad weten inmiddels ? en wisten vermoedelijk
allang ? van de vormingscursus die al gedurende een lange reeks van
jaren in onze kerken gegeven wordt op een tiental zaterdagen in het
winterseizoen. Verdeeld over een viertal plaatsen, waaronder in het
Noorden Drachten, komen een aantal honderden belangstellenden, jongeren
en ouderen, broeders en zusters, vooral van binnen maar ook van buiten
onze kerken, bijeen om na te denken over een aantal onderwerpen onder
leiding van verschillende docenten. Terwijl inmiddels de uitnodiging
voor de nieuwe cursus al te lezen is in de kerkelijke bladen, vertellen
de cursusleiders van het afgelopen seizoen iets over het onderwerp, dat
zij behandeld hebben. Uiteraard ook met de bedoeling uw en jouw
belangstelling te wekken voor de cursus van het nieuwe seizoen.Omdat de schrijver van dit artikel tot de docenten behoorde, kreeg ook hij het verzoek tot het schrijven van een artikel over het onderwerp dat hij behandelde: het Bijbelboek Dani?l.
Temidden van de 66 boeken van de Bijbel en de 39 boeken van het Oude Testament, neemt Dani?l een merkwaardige plaats in. In onze vertalingen heeft het boek een plaats gekregen tussen de Profeten, als laatste van de vier grote en vlak voor de 12 kleine profeten. Wij noemen Dani?l dan ook een profeet en zijn boek een profetisch boek. En ongetwijfeld is Dani?l een profeet. De Heere Jezus noemt hem zo in Mt.24: 15. In het Hebreeuwse Oude Testament heeft Dani?l echter een plaats in het derde deel van Tenach, de Joodse aanduiding van het Oude Testament: in de Geschriften, tussen Esther en Ezra in. Dani?l is kennelijk meer dan een profeet. We kunnen hem vergelijken met de schrijver van de Nieuwtestamentische Openbaring: Johannes. Hij is een profeet met een apocalyptische boodschap.
De tekst
Dani?l is ook in dat opzicht een merkwaardig boek, dat een deel, Dan.2: 4b ? 7: 28, niet in het Hebreeuws maar in het Aramees geschreven is, een taal die nauw verwant is aan het Hebreeuws en vooral in de tijd na het Oude Testament en tijdens de rondwandeling van de Heere Jezus op aarde werd gesproken. In het boek Ezra komen we ook een paar Aramese gedeelten tegen maar daar betreft het offici?le Koninklijke verklaringen, die blijkbaar letterlijk zijn overgenomen. Waarom Dani?l voor een deel in het Aramees is geschreven, is nog steeds niet duidelijk.
Dani?l heeft in de Septuaginta ook nog vier aanvullingen, die bij ons een plaats hebben gekregen in de apocriefe boeken. Tussen Dani?l 3: 23 en 24 vinden we ?Het gebed van Azarja? (??n van de drie vrienden van Dani?l) en ?Het gebed ? of het lied ? van de drie jongelingen in de brandende oven?. Als hoofdstuk 13 en 14 van Dani?l vinden we dan de geschiedenis van Suzanna en de geschiedenis van Bel en de Draak. Hoe deze aanhangsels ontstaan zijn, weten we niet. Ze zijn interessant om te lezen, er is ook wel iets van te leren, maar ze hebben niet het Goddelijke gezag van de canonieke boeken.
Ontstaanstijd
Over de ontstaanstijd van Dani?l als boek is ook veel verschil van mening onder de geleerden. Het is duidelijk dat in sommigen gedeelten Dani?l zelf aan het woord is. Hij schrijft daar in de ?ik-vorm?. Andere gedeelten daarentegen schrijven over Dani?l in de ?hij-vorm?. In ieder geval is dit Bijbelboek tot grote troost geweest in ??n van de bangste en donkerste tijden van Israel: de tijd waarin Antiochus IV Epifanes, koning van Syri?, een waar schrikbewind uitoefende in Isra?l. Het lijkt er op dat dit boek vooral voor die tijd geschreven is. Maar de betekenis reikt verder. In het licht van het Nieuwe Testament mogen we Antiochus zien als een voorloper van de Antichrist. De lijnen die in Dani?l getekend worden, lopen door naar het einde van de tijden. Tot troost van Gods volk in het bange uur van de verzoeking.
Wie was Dani?l
Dani?l behoorde tot de grote groep gijzelaars, die koning Nebukadnezar van Babel uit Jeruzalem had meegenomen. Enerzijds hoopte hij op deze manier de kracht van het Joodse volk te breken. Het waren immers de geestelijke, politieke en maatschappij leiders die gegijzeld werden. Dani?l was lid van de Koninklijke familie. Naar alle waarschijnlijkheid was hij niet ouder dan een jaar of veertien toen hij werd meegevoerd. Tot hoge ouderdom is hij aan het hof gebleven, eerst dat van Babel, daarna dat van de Meden en de Perzen. Van jongsaf aan vreesde hij de Heere, zoals we lezen in hoofdstuk 1. Door zijn grote wijsheid en onkreukbare levenshouding dwong hij groot respect af bij de koningen die hij gedurende een lange reeks van jaren mocht dienen.
De inhoud van het boek
Het boek heeft twee heel verschillende delen.
Dani?l 1- 6 bevat, zoals men wel gezegd heeft, berichten over Dani?l: heel bekende, spannende geschiedenissen.
Dani?l 7 -12 biedt ons gezichten van Dani?l, onbekende, moeilijke visioenen.
Maar hoe verschillend de beide delen ook zijn, toch cirkelen de beide delen om het ene centrale thema van het boek: de strijd tussen het rijk van God en van satan, van het Licht en van de duisternis, of, wilt u een Nieuwtestamentische aanduiding: tussen het rijk van Christus en het rijk van de Antichrist.
Dani?l 1 laat ons zien dat satan, wanneer hij het rijk van God wil veroveren, begint bij de jeugd. Wie de jeugd heeft, heeft immers de toekomst. Hij probeert die Joodse jongens in de wereld van Babel in te lijven via andere namen, andere wetten en ander voedsel.
Dani?l 2 toont ons het indrukwekkende beeld van het wereldrijk van Nebukadnezars dromen. Het wordt echter verpletterd door de Steen, die boven van een berg komt rollen: beeld van de Heere Jezus.
In Dani?l 3 zien we hoe Gods kinderen niet bewaard worden v??r het vuur van de beproeving, maar wel in dat vuur.
Dani?l 4 leert ons dat de hoogmoed van de wereldheerser voor de val komt. Psalm 2 zegt niet voor niets: Die in de hemel woont zal lachen.
Dani?l 5 toont dat de Heere niet met Zich laat spotten en komt met Zijn oordeel.
Dani?l 6 laat zien hoe satan probeert Gods volk te beroven van zijn machtigste wapen, het gebed. De bidder overwint echter: hem staat een sterke Held terzij.
Al is het tweede deel heel anders, in de hoofdstukken 7 ? 12 gaat het over dezelfde strijd.
We zien dat onmiddellijk in Dani?l 7. Eigenlijk gaat het om hetzelfde beeld als in hoofdstuk 2. Maar wat in de ogen van de wereldheerser een prachtig beeld lijkt, blijkt vanuit de gezichtshoek van de Heere beestachtig en huiveringwekkend te zijn. Inderdaad, het is maar hoe je het bekijkt. De verschillende dieren vertonen de trekken van de opeenvolgende rijken in de wereldgeschiedenis, waarbij hoofdstuk 8 een uitvergroting is van de botsing tussen het rijk van Meden en Perzen en dat van Alexander de Grote.
Daar middenin en dwars daar doorheen, zien we het visioen van het oordeel, dat wordt toevertrouwd aan de Zoon des mensen, de uitdrukking, die Christus op Zichzelf toepast. Zijn Koninkrijk is eeuwig en allesbeheersend. Dani?l 11 tekent dan in een soort geschiedenisboek vooraf, hoe dat rijk komt dwars door een bittere en zware tijd van beproeving heen.
Daarbij wordt duidelijk, vooral ook aan het slot van Dani?l 9, dat God de toekomst voor Zijn volk tekent op een manier die niet na te rekenen is, maar die laat zien dat de geschiedenis de Heere niet uit de hand loopt. Als de dingen gebeuren, zal Gods volk weten: Hij heeft het ons voorzegd; het gaat goed, naar Gods gemaakt bestek.
En ook in dit tweede deel, in hoofdstuk 9, blijkt dat Gods volk staande blijft, wanneer het leeft bij Gods Woord, op de Heere hoopt en zich vastklampt aan Zijn waarachtige en betrouwbare beloften. Dat brengt spanning, strijd en aanvechting, zoals Dani?l 10 ons laat zien, dat heel bijzondere hoofdstuk over de strijd in de lucht tussen goede en boze geesten rond het gebed van Gods volk. Maar de Heere is Overwinnaar en door Hem is Zijn volk het ook. Dani?l mag aan het eind van zijn boek met een gerust hart zijn hoofd neerleggen.
Dit oude boek is brandend aktueel.
Ik hoop dat u er zin aan hebt gekregen Dani?l te lezen en te bestuderen.
Urk
J. Westerink