Boodschappers van de komende en gekomen Zaligmaker
We zouden van Christus op aarde niets geweten hebben als God in de hemel Zijn boodschappers niet had gezonden en zij geen tekst en uitleg hadden gegeven aan mensen die direct bij Zijn komst betrokken zijn. Engelen zijn maar geen bijkomstige figuren rondom Christus’ vleeswording, ze zijn de monden van God die moeten aanzeggen waarom God zijn Zoon naar deze wereld stuurde. De eersten die doormiddel van een engel op de hoogte worden gesteld van de aanstaande geboorte van Jezus zijn Zacharias, Maria en Jozef. En als het Kind geboren is, dan is daar in de velden van Efratha een engel die een kerstpreek houdt. Terwijl onmiddellijk daarop een legermacht engelen de inhoud van die preek bezingt in een machtig loflied op de eer van God.
Engelenbezoek aan Zacharias
Als door een wonder wordt hij door het lot aangewezen om priesterdienst te verrichten in de tempel. Zacharias mag bij het reukofferaltaar voorbede doen voor het volk. Waarom hij? Omdat God het zo wilde. Terwijl hij daar neerknielt en de noden van Israël bij de Heere brengt, verschijnt er ineens een engel van de Heere vlak bij hem. Vrees en verwarring overvallen hem. Maar de engel stelt hem gerust. ‘Vrees niet, Zacharias. Ik heb een geweldige boodschap voor je. Je gebed is verhoord. Jij en je vrouw – beiden oudjes – zullen een zoon krijgen. En je moet hem de naam Johannes geven: de Heere is genadig'. Wat hebben Zacharias en Elisabeth vaak gebeden om een kind. Maar toen de geboorte ervan onmogelijk was geworden vanwege hun leeftijd, zijn ze er maar mee gestopt. En nu komt die engel zeggen dat er toch nog een jongetje geboren zal worden. Zacharias kan het wonder niet geloven. Johannes zal echter niet alleen het kind van het wonder zijn, hij krijgt ook een bijzondere taak: heraut, wegbereider zijn van de komende Zaligmaker. Daartoe zal hij vanaf de moederschoot met de Heilige Geest vervuld worden. Hij moet een ongehoorzaam volk in de weg van bekering tot Christus leiden.
De engel van de Heere van wie Zacharias dit alles te horen krijgt, is trouwens niet de eerste de beste. Met nadruk dient hij zich aan en noemt hij zijn naam. ‘Ik ben Gabriël, die voor God sta, en ik ben uitgezonden om u te spreken en u deze dingen te verkondigen’. Gabriël, sterke man Gods betekent zijn naam. En dat hij voor God staat, wil zeggen dat hij voortdurend in de aanwezigheid van God verkeert om Hem te dienen. Namens God komt Zacharias de geboorte en taak van Johannes aanzeggen. Als deze verkondiging van de engel er niet was geweest, zouden we van geen Johannes gehoord hebben en zou de profetie uit het Oude Testament niet vervuld zijn dat er een voorbereider van de Messias zou komen in de geest en de kracht van Elia.
Engelenbezoek aan Maria en Jozef
Zo'n half jaar na het bezoek van Gabriël aan Zacharias verschijnt dezelfde engel ook aan Maria. We lezen in Lukas 1 dat God hem persoonlijk naar haar gezonden heeft. En wat daarbij vooral opvalt, is het adres waar hij moet zijn: Nazareth in Galilea. Deze plaats wordt nergens in het Oude Testament genoemd. Waarom daar? Omdat daar Maria woonde. Een eenvoudig meisje in een dorpje waarvan Nathanaël later zal zeggen: Kan uit Nazareth iets goeds komen? Ze is inmiddels ondertrouwd met Jozef, een afstammeling van David. Ondertrouw was de eerste fase van een huwelijkssluiting, een wettige verbinding die gevolgd werd door eigenlijk echtverbinding. In de tussenliggende tijd hadden de partners geen seksuele gemeenschap met elkaar. Niet voor niets wordt tot twee keer gezegd dat ze maagd was. Uitgerekend zij is door God uitverkoren om de moeder van de Heere Jezus Christus te worden. Daar zou ze nooit van geweten hebben als Gabriël het haar niet namens zijn Zender had meegedeeld. Wat schrok ook zij toen de engel onaangekondigd haar huisje binnen kwam en haar begroette. Maar ook zij wordt gerust gesteld. En dan krijgt ze die overweldigende en onbegrijpelijke boodschap te horen: Ze zal zwanger worden en een Zoon baren en ze moet Hem de naam Jezus geven. Maria kan het niet vatten. Haar Kind zal de Zoon van God, de Allerhoogste, zijn en Koning op de troon van David. Hoe kan dat nou? Ze heeft geen gemeenschap met een man gehad? Gabriël probeert het uit te leggen: De Heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen. Niet te vatten met het menselijk verstand. Maar zou voor God iets te wonderlijk zijn? En Maria stelt zich gelovig ter beschikking moeder van Gods Zoon te zijn. Zonder de boodschap van Gabriël zou er geen Zaligmaker geboren en zouden de profetieën over Zijn komst niet vervuld zijn.
De maagd zal zwanger worden. Jawel, maar die zwangere maagd zal haar toekomstige man Jozef wel in grote verlegenheid brengen. Jozef kende alleen de wet van de voortplanting doormiddel van een man en een vrouw. Dus kon het niet anders of Maria moest gemeenschap met een ander gehad hebben. Reden om Maria aan haar lot over te laten.
Maar dan verschijnt ook aan hem, in een droom, een engel van de Heere die hem inlicht over wat er met zijn verloofde aan de hand is. De zwangerschap van Maria is door Gods alvermogen, door Zijn Geest, tot stand gebracht. Jozef heeft geen reden om Maria te verlaten. Hij heeft het begrepen en gaat met haar verder op weg naar de huwelijksdag. Wel wordt ook hem – evenals Maria – met grote nadruk duidelijk gemaakt dat het te geboren Kind Jezus moet heten. Waarom? Omdat zijn Naam zijn werkprogramma is: Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden.
Engelenbezoek aan de herders
Nog maar nauwelijks heeft de geboorte van Jezus plaatsgevonden, ergens in een herberg waar Hij neergelegd is in een kribbe, of het grote nieuws wordt meteen wereldkundig gemaakt. Kijk maar, daar verschijnt een engel van de Heere aan een groep herders die in het veld vlak bij Bethlehem over hun kudden waakten. De glans van Gods hemelse heerlijkheid straalt van hen af en omvat de herders. Geen wonder dat ook zij vreselijk bang worden. Maar de engel stelt hen gerust. En dan houdt hij een preek, de eerste kerstpreek op aarde. Hij verkondigt de blijde boodschap dat voor hen de Zaligmaker geboren is. En dat niet alleen. Ze krijgen ook precies te horen waar en hoe ze het Kindje in de kribbe zullen vinden. Zonder deze engel hadden zij, had niemand van Jezus komst geweten.
En dan is daar ineens die grote hemelse legermacht van engelen die het werk van de geboren Zaligmaker bezingen. Ere aan God, vrede op aarde, in mensen een welbehagen. De engelen zingen het voor, opdat wij het met ons hart na zullen zingen. De herders hebben het begrepen. Ze verheerlijkten God.
Heerde
G. v.d. Groep