In het vorig artikel kwam aan de orde wat seksverslaving is en hoe het ontstaat. Het is één ding om te weten wat een seksverslaving inhoudt, maar het is nog belangrijker om te weten hoe je ervan of komt of anderen helpt die ermee worstelen. Bij dat laatste is belangrijk om te luisteren naar de Heere Jezus zelf. Ik vind het altijd weer zo mooi om te lezen hoe Hij vol ontferming bewogen was met de mensen die op Zijn pad kwamen. Hij was vol genade en waarheid in Zijn omgang met de mensen. Genade en waarheid dat zijn belangrijke woorden voor ieder mens, maar in het bijzonder voor een seksverslaafde.
Genade ziet de gebroken mens die een seksverslaafde ten diepste is. Gebroken, omdat hij of zij lijdt aan de zonde, de eenzaamheid en zich ook schaamt voor zijn of haar gedrag. Gebroken, ook omdat de seksverslaving voortkomt uit een stuk gebrokenheid en vaak een tekort aan bevestiging. Genade veroordeelt niet.
De vrouw die op heterdaad op overspel was betrapt (Joh. 8) wordt door Jezus ook niet veroordeeld. Hij is vol genade: Hij laat haar gaan. Maar Jezus is ook vol waarheid: ga heen en zondig niet meer. Het is belangrijk voor ons, als christelijke gemeente, om steeds meer op de Heere Jezus te gaan lijken. Wanneer we steeds voller van genade en waarheid worden durven seksverslaafden ook met hun probleem in het licht te komen.
En dat laatste is belangrijk, omdat seksverslaving eigenlijk een anonieme verslaving is. We herkennen allemaal de drugsverslaafde in de stad waar je woont en de alcoholist die de hele boodschappenband vol goedkope bierblikjes laadt. Maar wie herkent de seksverslaafde broeder of zuster in zijn gemeente? Dat is niet zo eenvoudig, omdat de seksverslaafde als geen ander in staat is een dubbelleven te leiden. Aan de ene kant heeft iemand gewoon een baan en lijkt er niets aan de hand te zijn. Aan de andere kant is er een geheim en duister leven, waar niemand van af weet, soms zelfs de eigen partner niet. In de gemeente veroordelen we echter iemand niet, maar gaan we naast iemand staan, omdat we weten dat ook wij van genade mogen leven.
Bewustwording is het begin van verandering
Het is dus belangrijk om genadig te zijn in de omgang met seksverslaafden. Waarheid is echter ook belangrijk. Genade en waarheid moeten in evenwicht zijn en vooral voortkomen uit een bewogen en liefdevol hart. Voordat iemand aan zijn seksverslaving gaat werken moet iemand meestal vastlopen. Vaak is een crisis de aanleiding voor een verslaafde om aan zijn probleem te gaan werken.
Een crisis kan zijn dat iemand betrapt wordt door de partner of op het werk. Iemand kan ook uit zichzelf op een gegeven moment zijn machteloosheid toegeven. Dat is belangrijk bij het afkomen van een verslaving: de erkenning van ‘het lukt me niet alleen’. Een stuk bewustwording is vaak het begin van verandering. Dat zien we ook bij de verloren zoon. Bij de varkens komt hij tot zichzelf en bedenkt dat zelfs de dagloners van zijn vader het op dat moment beter hebben dan hij. Een seksverslaafde mag tot de ontdekking komen: zoals het nu gaat, kan het niet langer. Het is belangrijk dat de verslaafde de waarheid onder ogen ziet dat hij of zij het alleen niet redt om van de verslaving af te komen. Toegeven dat je een probleem hebt, dat onder ogen zien en er aan willen gaan werken is het begin van verandering.
Leren leven met God
Juist het geloof kan een enorme stimulans zijn om af te komen van een verslaving. Jezus Christus is gisteren, en heden dezelfde en tot in eeuwigheid zegt het Woord van God. Dat betekent dat Hij ook nu, wanneer iemand net zoals bijvoorbeeld de Samaritaanse vrouw bij Hem komt met de puinhopen van zijn bestaan Hij levend water wil geven. Levend water dat ten diepste de dorst lest die een mens kan hebben. Levend water dat oneindig meer bevredigt dat het surrogaat dat een verslaving biedt. Leren putten uit de Bron, leren leven van genade en levend water putten bij God is echter wel een proces. Iemand leert niet van de één op de andere dag leven met God, maar elk mens en juist ook de seksverslaafde mag komen bij God, mag komen bij de Heere Jezus die zei: ‘Komt allen tot Mij en ik zal u rust geven’. Een seksverslaafde mag met al zijn gebrokenheid en zonde komen tot Jezus. Hij of zij mag leren zien dat onze Heiland aan het kruis van Golgotha alle boze, onreine en verleidende machten heeft verslagen, openlijk tentoongesteld en zo over hen heeft gezegevierd. Jezus is Overwinnaar.
En wanneer je je leven aan Hem hebt toevertrouwd mag je met alles bij Hem komen. Ook met je verslaving, want Hij weet als geen ander hoeveel verleiding er op je af kan komen in deze wereld. Je mag leren naar God te kijken op moeilijke momenten, je mag leren ‘nee’ te zeggen tegen verleiding en verslaving en God uit te nodigen in de donkere kamers van je hart. Een seksverslaafde die de weg van herstel inslaat mag leren God te betrekken op momenten dat het moeilijk is. Gebed is daarbij een machtig wapen.
Leren omgaan met jezelf
Maar zoals met alle dingen is het ook hier: bid en werk. Gebed is belangrijk bij het loskomen van een verslaving. Een seksverslaafde moet echter ook heel praktisch leren aan dingen te werken. In het vorige artikel was te lezen dat veel verslaafden bevestiging hebben gemist en eigenlijk niet goed voor zichzelf zorgen.
Iemand die het pad van herstel is ingeslagen mag leren naar anderen gaan op momenten dat het moeilijk is. In goede vriendschappen is als het goed is ook plaats voor een stuk bevestiging en waardering van elkaar. En dat heeft een verslaafde nodig om te horen: je mag er zijn, je bent een waardevol mens! Iemand mag echter ook leren in kaart te brengen wat risicosituaties zijn. Voor de één zal dat bijvoorbeeld alleen thuiskomen zijn, voor de ander te lang op internet blijven hangen.
Een seksverslaafde mag leren zichzelf voor risico’s te beschermen, dus als je alleen thuiskomt en je geneigd zou zijn te vervallen tot de verslaving, kun je ook iemand bellen om even te praten of bij iemand op bezoek gaan om de eenzaamheid tegen te gaan. Eerder de computer uitdoen of het installeren van een internetfilter zijn ook goede opties. Een goede weekindeling, op tijd uit bed, op tijd naar bed, voldoende tijd voor ontspanning het zijn allemaal dingen die een verslaafde ook heel praktisch kunnen helpen om van zijn verslaving af te komen.
Blijf er niet mee rondlopen!
Bovenal zou ik jou, als jij zelf worstelt met een seksverslaving, willen zegen: blijf er niet mee rondlopen! Vertrouw je probleem toe aan iemand die je vertrouwt. Kom ermee voor de dag. Je loopt al te lang met een juk dat eigenlijk te zwaar is om te dragen. Er zijn goede hulpverleners die je willen en kunnen helpen om van je probleem af te komen. Kijk bijvoorbeeld op www.ben-ik-seksverslaafd.nl voor meer informatie.
Rotterdam Martijn Weststrate
Martijn Weststrate is wetenschappelijk medewerker van de Theologische Universiteit Apeldoorn en
pastoraal werker Oude- of Pelgrimvaderskerk.