We waren met drie vrienden. Bas, Rook en ik. We gingen alle drie naar dezelfde MULO aan de Tol, een buurtschap tussen Werkendam en Nieuwendijk in het Land van Heusden en Altena. We volgden alle drie de B-afdeling, want we wilden de techniek in. We zaten in hetzelfde examenjaar 1956 en deden in Dordrecht examen, eerst schriftelijk en daarna mondeling.
Nu, tijdens dit mondeling examen gebeurde het. De morgen was voorbij en er werd tussen 12.30 en 14.00 uur gepauzeerd. De examenkandidaten moesten buiten het examenlokaal hun broodjes zien op te eten. Wij vonden met z'n drieën een restaurant in de buurt van het gebouw waar de examens werden afgenomen, tegenover het standbeeld van de gebroeders De Witt in deze stad.
We waren heel druk in gesprek met elkaar. We zagen niet veel van wat er om ons heen gebeurde. Ieder vertelde, hoe hem het examen in de verschillende vakken was vergaan. Hoe was het Duits gegaan en wat had de examinator in het Frans gevraagd? Hoe was geschiedenis geweest en Literatuur Nederlands? Zo verliep de tijd heel snel. Het moment brak aan, dat we weer naar het examenlokaal moesten optrekken. We dankten voor ons brood, namen de laatste slok melk en liepen het restaurant uit tussen de stoelen en tafeltjes door. Nog altijd druk pratend en gebarend. Bas liep voorop. De meeste tijd achterste voren met ons volop confererend.
Toen..... ineens..... verdween hij uit ons gezichtsveld en hoorden we uit de donkere diepte vóór ons zijn kreet in onvervalst Brabants dialect 'Au, mien pooit!' , of in goed Nederlands: 'Au, mijn voet!' Wat was namelijk het geval? Terwijl wij ons broodje oppeuzelden, onze bestelde en betaalde melk naar binnen werkten, onder ons drukke praten, was er wat in het restaurant aan de gang. We hadden het helemaal niet gehoord of gezien. Maar er was tussen de rijen stoelen en tafeltjes een flink luik geopend. Van buiten bracht een man biertonnen op zijn rug naar binnen en gaf die door dat open gat over aan een andere man die in de kelderruimte stond en ze op zijn rug aannam en wegzette. In dat gat was Bas pardoes gelopen en naar beneden gevallen, bovenop de man daar met de ton bier op zijn rug. Die had de ton niet meer kunnen houden en deze was op de voet van onze Bas terecht gekomen. Het was de fout van de restauranthouder, dat hij niemand bij dat geopende luik en diepe keldergat had gezet om de mensen erop te wijzen. Vandaar! Maar daar lag Bas in de diepte te kreunen van de pijn. Een ambulance werd gebeld en even later werd Bas naar het ziekenhuis in Dordt gebracht. Rook en ik kwamen nog net op tijd in het examenlokaal.
Mijn naam werd omgeroepen. Ik moest me melden bij de examenleider en hem uitvoerig vertellen, wat er was gebeurd en waar Bas was gebleven. In zei tegen de leider, dat mijn examen Duits moest plaats vinden. Hij deelde mij mee, dat hij dat wel zou regelen. Ik moest hem eerst alle dingen melden, die in het restaurant waren gebeurd. Daarna kon ik het examen vervolgen. Duits was toen zo voorbij.
Gelukkig kon Bas na een aantal weken de rest van zijn examen doen en is toen toch nog geslaagd. Alle drie haalden we ons diploma. Wat waren we dankbaar en blij! We konden verder de technische opleidingen volgen.
Maar daarover de volgende keer.
T. Brienen, Hoogeveen