Van Marilynne Robinson verscheen in 2005 Gilead en in 2009 Thuiskomst. De eerste roman gaat over de oude dominee John Ames, zijn jonge vrouw en hun zoontje van zeven. Ook zijn collega en vriend ds. Boughton en zijn gezin spelen er een rol in. In Thuiskomst staan ds. Boughton, zijn zoon Jack en zijn dochter Glory in de schijnwerpers. Lila is de derde roman in deze serie met dezelfde hoofpersonen, maar nu vanuit het perspectief van Lila, de jonge vrouw, haar oude echtegenoot, ds. Ames en haar zwangerschap van hun zoon. Ds. Boughton blijft in dit verhaal op de achtergrond.
Wie de eerste roman(s) heeft gelezen en ervan heeft genoten, moet zeker ook dit boek lezen. Ik kan me echter voorstellen dat lang niet iedereen deze romans kan waarderen. Het zijn geen vlot geschreven boeken vol actie en spanning. Telkens denkt Lila uitvoerig terug aan haar leven voordat ze met ds. Ames in aanraking kwam en trouwde. De lezer moet daarom zijn hoofd goed bij het verhaal houden, bereid om rustig te lezen. Maar dan krijg je een indrukwekkend relaas, steengoed geschreven en zo intens spannend, dat het mij bij de keel greep.
Lila is een verschoppeling die het als klein kind alleen maar overleefd heeft omdat Doll, een ruige vrouw met een warm hart, zich over haar ontfermde. Met een hele groep zwervers leven Doll en zij jaren lang aan de zelfkant van het leven. Tot zij ten slotte alleen in het kleine stadje Gilead in Iowa belandt en, ondanks zichzelf, in de kerk komt. Na verloop van tijd trouwt zij met ds. Ames. Ze is daar blij mee en ze weet er geen raad mee. Telkens speelt ze met de gedachte weg te gaan, ook nog nadat ze in verwachting blijkt te zijn. Toch doet ze dat niet, vooral niet door de liefde en het geduld van de dominee. Hij behandelt haar als een gelijkwaardig mens. Dat levert mooie situaties op, en prachtige gesprekken.
Zo vraagt Lila hem op een dag: waarom gebeuren de dingen zoals ze gebeuren? Dagen later schrijft hij haar een brief, waarin hij op die vraag ingaat. Daarin schrijft hij onder andere dat zijn geloof hem zegt dat God armoede, lijden en dood met de mens gedeeld heeft. Dat betekent dat ze betekenis hebben, al doen ze een zwaar beroep op de kracht van iemands geloof. Hij vertelt verder dat hij hiermee zijn hele leven geworsteld heeft. Hij vindt het aanmatigend Gods wegen te beschrijven. Het lijden dat mensen meemaken is zo ernstig dat volgens hem haar vraag veel meer kracht heeft dan welk antwoord hij ook maar zou kunnen bedenken.
Hiermee heb ik een kleine indruk gegeven van deze roman, poëtisch geschreven en schitterend van inhoud.
D. Visser, Amersfoort
Marilynne Robinson,Lila, Roman, vertaald door Janine van der Kooij, Mozaïek Zoetermeer en De Arbeiderspers in Amsterdam, ISBN 978 90 239 9468 2, € 19,99.