‘Er is iets heel ergs gebeurd’. Aan de andere kant van de lijn hoor ik de aangeslagen stem van Jacoline. ‘Beyn heeft een eind aan zijn leven gemaakt’.
Wat erg. Beyn is een Eritrese statushouder. Hij woont een maand of zeven op Urk, wachtend op zijn vrouw en zoontje. En nu was voor de tweede keer zijn verzoek voor gezinshereniging door de IND afgewezen. Hij heeft het kennelijk niet kunnen verwerken. Libië was erg, de Middellandse Zee was erg, maar dit was erger. Een paar uur later zitten we in het huis van Omar, de enige moslim Eritreeër op Urk. Omar had Beyn die dag gevonden. Nu bood hij zijn huis aan omdat het huis van Beyn nog niet vrijgegeven was. Verslagen en huilend zitten we bij elkaar. De volgende dagen komen we samen in het huis van Beyn. Warm ingericht en aan alle wanden hangen platen met bijbelse afbeeldingen. Telkens komen er nieuwe vrienden en verre familieleden luid huilend het huis binnen. Er zijn tussen de dertig en veertig mensen. De meesten blijven slapen. Gewoon op de grond. Vrijdag zijn we met een klein groepje in het rouwcentrum. Het lichaam van Beyn wordt door een gespecialiseerde uitvaartvereniging opgehaald om terug gebracht te worden naar Eritrea. Daar werd hij zondag begraven.
Eritrea, wat is dat voor een land? Deze week las ik in een pas verschenen boek een korte typering. ‘Eritrea is een van ’s werelds meest onderdrukkende regiems, vaak vergeleken met Noord-Korea. Godsdienstvrijheid bestaat er niet; het is een eenpartijstaat, gedomineerd door een dictatoriale president. Het leger domineert elk aspect van het leven, zelfs de economie. Mensenrechten worden op grote schaal geschonden. De vrije pers is er aan banden gelegd’. Niet gek dat zoveel mensen daar vandaan vluchten. Het is een verschrikkelijk land, maar het is ook een land waar ze veel van houden. Een land waar hun familie woont. Dus ook als hun vlucht lukt, dan zijn ze nog steeds ontheemd. Dat horen we ook tijdens onze gesprekjes. Van Meharena bijvoorbeeld, een jongen die in Voorburg woont. Hij legt uit dat het voor Eritrese mensen heel moeilijk is om alleen te leven. In Eritrea leven en wonen ze altijd in familieverband. Alleen wonen is voor de meeste jongens en mannen helemaal niet goed. En het is ook moeilijk om met Nederlandse mensen in contact te komen. ‘Een Nederlandse vriend zou goed zijn voor mij. Goed om mijn Nederlands te verbeteren en het zou ook helpen om werk te vinden’.
Ingewikkeld die integratie. Er is heel veel liefde en geduld voor nodig. Het vluchtelingenklimaat wordt steeds guurder. In Libië zijn nu slavenmarkten. En natuurlijk is er heel veel seksueel geweld. Maar ook in Europa wordt het telkens grimmiger. In Polen werden vorige week tijdens een demonstratie voor de viering van ‘Onafhankelijkheidsdag’ de meest vreselijke dingen geroepen. ‘Een blank Europa van broedervolken.’ En natuurlijk ‘Joden weg uit Polen.’ Je krijgt er de koude rillingen van. En nu maar hopen dat het niet besmettelijk is.
K. de Jong, Urk
Dit artikel is eerder geplaatst in het blad Het Urkerland.