Drie boeken die zowel qua kaft als qua titel duidelijk bij elkaar horen: Missionair en marginaal (uit 2011); Tegendraads en bij de tijd (uit 2015) en Verbonden en vervreemd (uit 2018 dus). Drie boeken die afgelopen jaren verschenen van de hand van Wim Dekker, emeritus van de PKN die lang gewerkt heeft voor de IZB (vereniging voor zending in Nederland). Boeken waarmee Dekker de krimpende kerk in Nederland wil helpen om de goede boodschap van Jezus Christus in deze tijd uit te dragen.
In zijn boek Verbonden en vervreemd «einde cursief» gaat Dekker in op de rede van Paulus op de Areopagus, die we kunnen lezen in Handelingen 17,22-31. Dekker stelt dat deze rede gevolgen heeft voor de missionaire praktijk. In dit boek gaat het aan de hand van deze rede van Paulus over de vraag wat het onopgeefbare is van het christelijk geloof. En op de vraag waarom je anderen daar (blijvend) mee lastig moet vallen.
Multireligieuze samenleving
Dekker begint met een beschrijving van de tijd en wereld waar Paulus in leeft. Een tijd die in veel opzichten op onze tijd lijkt. Als Paulus in Athene aankomt en daar door de stad loopt, dan ziet hij daar de vele afgoden en tempels die hij tegenkomt. Het gaat zo in tegen het geloof van Paulus in de ene God dat hij hevig geërgerd is. Maar deze ergernis zorgt er niet voor dat Paulus tekeer gaat tegen al die beelden en tempels. Zijn ergernis komt voort uit betrokkenheid op de mensen. In al die religie ziet Paulus een grote moeite van de mensen. En hij gaat het gesprek aan met de mensen van Athene. Niet op de straat of op de pleinen. Maar op de Areopagus, bij de elite van het volk. Paulus neemt de religie die hij ziet en de verschillende filosofische stromingen voluit serieus en zet daar zijn eigen verhaal tegenover. Opvallend is dat Paulus in zijn rede niet relativeert. Jezus is HEER en juist in een relativerende samenleving is het zaak daaraan vast te houden – ook als dat je eenzaam maakt.
Maar Paulus sluit wel nauw bij de wereld aan. Hij citeert in zijn rede filosofen en zoekt zijn ingang op het punt waar hij de mensen kan ‘meenemen’. Hij begint niet met de verkondiging van Jezus Christus als de opgestane Heer. Hij begint met de verkondiging van God als schepper van hemel en aarde. Omdat hij inziet dat in alle religie in Athene er sprake is van verwondering. En die verwondering over de schepping hoort bij God en leidt naar God. Zo stelt Dekker dat het in de geest van Paulus goed is om eerst te luisteren naar de wereld om te zien wat er in die wereld speelt en waar aanknopingspunten zijn om het evangelie ter sprake te brengen.
Bekering
Daar waar mensen God niet meer kennen, daar is een aanknopingspunt te vinden om over hem te spreken. Maar die onbekendheid is eerst een leerpunt voor ervaren gelovigen. Pas als wij erkennen dat we God niet kennen, komt er ruimte om te horen wie Hij is. God ter sprake brengen is spreken over en delen in het niet-weten. En die onbekende God wil zich bekendmaken. Dat mogen we delen en daar mogen we naar zoeken. Paulus laat zijn toehoorders weten dat het van belang is om bij die God te zijn. Daar is bekering voor nodig. God vraagt niet een deel van ons leven, maar het hele leven. En die bekering is urgent, in verband met het komende oordeel. En pas vandaaruit spreekt Paulus over de opstanding van Jezus. Het is niet het vertrekpunt van de rede, maar de conclusie. Want in de opgestane Heer Jezus ligt onze hoop en onze verwachting. Vanuit het geloof in de opstanding krijgt onze vreugde, maar ook ons lijden een richting. Alles is gericht op een leven met en bij God. Hij beheerst niet slechts een deel van deze wereld – Hij heerst over hemel en aarde en heeft jou als mens op het oog.
Missionair
Zo wil Dekker de rede van Paulus zo duiden dat het ons helpt in ons eigen missionair bezig zijn. Niet geërgerd in de zin dat we ons afzetten en de wereld afschrijven. De opdracht die je krijgt is om betrokken geërgerd te zijn en te verlangen naar het delen van de antwoorden die het geloof ons kan geven in de vragen van ons leven. Uiteindelijk draait het er in onze missie om dat we de wereld laten delen in de troost die het evangelie van de opgestane Heer Jezus Christus geeft in onze vreugde en in ons lijden. Dit boek vraagt erom gelezen te worden. Maar daar blijft het niet bij. Meer nog is het zaak om iets met de boodschap van dit boek te «cursief» doen «einde cursief».
Wouter Moolhuizen, Dedemsvaart
Naar aanleiding van: Wim Dekker, Verbonden en vervreemd. Over de God van Paulus op de Areopagus. Zoetermeer: Boekencentrum, 2018, 192 blz., €19,99, ISBN
9789023950417.