Bij het Pinksterfeest hoort het woord ‘vervulling’. De Geest werd uitgestort in de gemeente, en Hij vervulde al die mensen die aanwezig waren daar in Jeruzalem in de bovenzaal. Maar wat betekent dat nou? In dit artikel zoom ik in op wat Lucas hierbij laat zien.
Verlegenheid en verlangen
Er bestaat vandaag de dag best een stuk verlegenheid als het gaat om Pinksteren. We hebben het dan over het feest van de Geest, maar waar gaat het nou vooral over bij dat feest? Die verlegenheid is er ook wel, omdat er een diep verlangen kan zijn naar meer van de Geest. Want kijk eens naar die gebeurtenissen in Jeruzalem. Daar komt de Geest en Hij zet mensen in vuur en vlam! Dat is toch om jaloers op te worden? Gebeurde dat vandaag ook nog maar eens! Ontbreekt het vandaag niet aan het vuur van de Geest? Gaat het er vandaag niet vaak armoedig aan toe? Die verzuchting wordt wel gehoord. En dat wordt nog sterker als we kijken naar andere groepen en kerken, waar het heel wat meer ‘geestelijk’ lijkt toe te gaan.
Goed lezen
Als ik deze dingen opschrijf, is het goed en ook nodig om echt heel serieus het Pinksterevangelie te lezen. Want gebeurt daar nou iets buitenissigs als al die mensen vervuld worden met de heilige Geest? Raken al die mensen daar buiten zichzelf? Dat is maar zeer de vraag. Ja, aan het eind (Hand.2,13) zijn er mensen die zeggen dat de discipelen te diep in het glaasje gekeken hebben. Ze zullen wel dronken zijn. Maar is dat het?
De Geest is er bij het heilsgebeuren bij
Als ik serieus kijk naar de tekst is meteen duidelijk dat de uitdrukking die Lucas gebruikt om aan te geven wat hier gebeurt, niet alleen maar hier voorkomt. Lucas schrijft regelmatig op dat de Geest mensen vervult. Dat lees je zeker in het begin van het evangelie, en dan steeds als het gaat om de doorbraak van het heilsplan van God. Dan komt de Geest eraan te pas. Ik lees het bijvoorbeeld in Lucas 1,15. Daar staat van Johannes de Doper dat hij ‘al van de moederschoot af met de Heilige Geest vervuld zal worden.’ In Lucas 1,41 lees ik dat Elisabeth wordt vervuld met de Heilige Geest als Maria bij haar komt. In Lucas 1,67 staat dat er ook van Zacharias. En zo gaat het door. Lucas 2,26 vertelt dat Simeon door een openbaring van de Geest in de tempel komt. En in Lucas 4,14 en 18 gaat het over Jezus zelf die na de verzoeking in de woestijn terugkomt in Galilea en in de synagoge aangeeft dat de Geest op Hem is.
De Geest wijst op wat God aan het doen is
En wat gebeurt er dan steeds? Dan komt de verkondiging van het heil dat God brengt op gang. Al die teksten in het evangelie van Lucas laten dat zien. Wat deed Johannes de Doper anders dan profeteren dat Jezus kwam. Door de Geest vervuld! Wat gebeurt bij de ontmoeting van Maria en Elisabeth. Daar springt het kind op in de baarmoeder van Elisabeth die meteen, door de Geest vervuld, weet wat er aan de hand is. En ze kondigt het aan! Kijk naar Zacharias. Daar is het hetzelfde. Zacharias weet, door de Geest, dat zijn zoon zal wijzen op Hem die komen zal, en hij verkondigt het. En kijk naar Jezus zelf, die in de synagoge van Nazareth aankondigt dat het nu allemaal werkelijkheid wordt, wat God beloofd heeft. Hij begint daar zijn werk. Hij proclameert het!
De Geest maakt mensen tot getuigen
Dit is een belangrijk gegeven. Waar de Geest mensen vervult gaan de monden open, en daar gaan ze wijzen op Gods daden. Zo deden ze dat voor Jezus’ geboorte. Zo deed Jezus zelf het. Omdat God Zelf in Hem op aarde aan de gang was, heilbrengend, verlossend en reddend. En Lucas vertelt: zo gaat het ook op Pinksteren. De Geest vervult al die mensen die daar zijn, en ze gaan spreken op een voor alle mensen verstaanbare manier. Al die mensen die daar aanwezig zijn, worden in hun eigen taal aangesproken. Het wordt door Lucas tot vier keer toe gezegd (zie Hand.2,4.6.8.11). Al die mensen horen over Gods grote daden, over de grote dingen die God in Christus gedaan heeft. Daar gaat het over. Zoals het daar ook over ging bij Maria, en bij Zacharias, en bij Johannes de Doper, en al helemaal in de prediking van Jezus zelf. In alle toonaarden draaide het altijd weer om de grote daden van God tot redding van de wereld, in en door Christus. Het gaat om Gods reddende ingrijpen in deze wereld die Hem de rug toekeerde.
De Geest brengt het heil verder
Deze gegevens maken duidelijk waar het om gaat als mensen vervuld worden met de heilige Geest. Dan gaat het om het verder brengen van het heil dat God tot stand heeft gebracht in Jezus Christus. De Geest deelt het heil niet uit om het in je zak te steken, maar om het door te geven, om ervan uit te delen. Door de Geest doet God het heil de geschiedenis in gaan. En laat Hij het steeds verder doordringen, naar steeds meer mensen toe, en naar steeds grotere delen van de wereld toe. Kijk maar naar het begin en naar het eind van het boek Handelingen. Het begint in Jeruzalem en het gaat de hele toenmalig bekende wereld door, tot in Rome toe. En zo gaat het nog altijd verder.
De Geest stuwt het evangelie van Gods grote daden steeds verder. Naar alle uiteinden der aarde toe. En ook naar de dag van de wederkomst van Christus toe. God werkt zijn raadsplan uit. Dat laat de Bijbel zien. En dat doet Hij door de Geest, die intrek neemt in de gemeente en die de hele gemeente inschakelt in het profetisch getuigenis. Joëls profetie gaat in vervulling. Groot en klein, oud en jong, mannen en vrouwen, ze gaan allemaal profeteren. Lucas laat zien dat het inderdaad gebeurt. Op dat eerste Pinksterfeest, en verder door het hele boek heen. Ook dan worden steeds weer mensen vervuld door de Geest. Kijk naar Petrus (Hand.4,8); kijk naar Stefanus (Hand.7,55); kijk naar Barnabas (Hand.11,24). Steeds weer staat er hetzelfde en gaat het om hetzelfde. De monden gaan open en er wordt gesproken over Gods grote daden in Jezus Christus.
De Geest doet getuigen over Gods daden
Ik kom terug bij de vraag die ons bezighoudt. Het antwoord wordt helder. Als de Geest beslag legt op mensen, als Hij intrek neemt in mensenharten, als Hij mensen vervult, dan doet Hij dat vooral om ze aan te zetten tot verkondigen en tot getuigen.
Maar dan gaat het niet over wat ik allemaal meegemaakt heb. Dan gaat het niet over wat ik allemaal beleef in mijn geloof. Lucas laat zien dat het dan gaat om het getuigenis over de grote daden van God in Jezus Christus. Dát getuigenis komt op gang. Zoals het op gang kwam op Pinksteren. Voor alle volkeren. Naar alle volkeren toe. Ja, want in al die mensen die daar samen zijn in Jeruzalem is iets van alle volkeren te zien. En al die mensen verstaan wat er over die grote daden gezegd wordt. Lucas schrijft het met nadruk vier keer op. Ze horen het evangelie in hun eigen taal.
En de verzuchting?
Ik kom tot een afronding. De verzuchting is er. Het verlangen is er naar meer van de Geest. Alleen, als je eerlijk leest waar het bij de vervulling van de Geest om gaat, dan wordt de verzuchting een andere kant op gericht. Het gaat niet om wat ik van de Geest ervaar. Het gaat erom dat de Geest heel de gemeente wil inschakelen om het getuigenis van het evangelie verder te brengen. Daarom vooral wil de Geest ons vervullen, zodat we getuigen van Jezus zullen zijn (vgl. Hand.1,8). Om de grote daden te verkondigen van God die Hij in en door Christus gedaan heeft.
‘Heilige Geest, wil zo uw kerk maar vervullen! Wil ons vervullen. Neem ons, neem heel uw kerk in beslag. Opdat het getuigenis van Gods grote daden in Christus zal klinken. Dichtbij en tot aan de uiteinden der aarde. Om Jezus’ wil. Tot Uw eer, o God.’
J. van ’t Spijker, Hoogeveen