Voor mij ligt het nieuwe jaarboekje van onze kerken dat er vertrouwd uitziet, waarbij slechts de kleur – die nu blauw is – en het opgefriste kerkelijke zegel verschilt van de uitgave van vorig jaar. En dan begrijpt u dat ik het nu nog maar over de buitenkant hebt. Aan de binnenkant is alles weer helemaal bijgewerkt. En dat is echt geen kleinigheid. Ik heb er wat doorheen zitten bladeren, en dan valt het me op dat er echt een stuk accuratesse nodig is.
Minutieus moet worden bijgehouden waar de veranderingen optreden, waar meer mensen, en waar minder mensen deel uitmaken van de gemeente, en ga zo maar door. Een jaarboekje is meer dan een hulp aan de hand waarvan je de weg door het kerkelijk leven kunt vinden; het is een kerkhistorisch document waaruit heel wat af te lezen valt. Het laat ontwikkelingen zien, en brengt in kaart waar belangrijke dingen gebeurden. Wat dat betreft zijn twee jaarlijks terugkerende onderdelen van belang. Ik denk aan de statistieken die – opnieuw – aantonen dat het totale aantal leden van onze kerken een blijvende dalende lijn laat zien. Dit jaar ‘verloren’ we 258 leden. Dat is natuurlijk niet het hele plaatje, omdat er ook andere getallen aan te wijzen zijn, maar intussen blijft het wel staan. Maar dan is er ook het andere vaste onderdeel: het jaaroverzicht – dit jaar van de hand van ds. Velema. Als ik daar doorheen lees krijg ik allereerst respect voor de manier waarop alle gegevens verwoord worden (en wat zit daar een werk achter om alles door het jaar heen te verzamelen en op te slaan en er dan een doorlopend verhaal van te maken), en vervolgens sta ik versteld van alles wat er gebeurt. Er zijn heel wat activiteiten die langs komen, en die allemaal op de een of andere manier verband houden met het bestaan en het leven van en binnen onze kerken. Het wordt allemaal vermeld. En zo wordt een stuk geschiedschrijving gepleegd. Waardevol! Daarbij merk je ook dat kerk-zijn heel persoonlijke aspecten heeft. Er wordt geschreven over mensen die actief zijn, die hun gaven en talenten inzetten. Mooi!
Het geheel wordt gecompleteerd met een drietal artikelen die ook meer dan actueel zijn: hoe verhoudt het Jodendom zich tot Jezus? Drs. A. Groothedde schrijft daarover een lezenswaard artikel. Ds. W.N. Middelkoop neemt ons mee naar Engeland en stelt het kerkverband van de Evangelical Presbyterian Church of England and Wales aan ons voor. En br. A. van Bergeijk beschrijft de geschiedenis van de inmiddels opgeheven gemeente van Zuidland.
Al met al is het weer een waardevolle uitgave geworden, die ons laat zien dat de kerk nog altijd leeft. Niet in en uit zichzelf. Het doet pijn te moeten constateren dat gemeenten niet langer kunnen voortbestaan. We zeggen het eerlijk. Ons kerkelijk zegel laat echter – opgefrist en al – zien wat de bodem onder het leven van de kerk is. En dat is iets wat nooit opgefrist hoeft te worden. Het is Gods trouw in Jezus Christus, die Dezelfde is, en gisteren, en heden, en tot in eeuwigheid.
Jan van ’t Spijker, Hoogeveen
B. Bikker, D. Quant, R.W.J. Soeters & H.J.Th. Velema (red), Jaarboek van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland 2020, Buijten & Schipperheijn Motief: Amsterdam 2020, 320 p., € 13,20, ISBN 978 94 6369 076 8