Gerst, ook bekend als gort, is eigenlijk verdwenen uit het Nederlandse voedingspatroon. Vroeger, tussen een paar duizend jaar geleden en het begin van de vorige eeuw, was gerst een populaire voedselgraansoort. Tegenwoordig is het grootste deel van de productie bestemd voor diervoeding. Wij nemen het voornamelijk in vloeibare vorm tot ons. Hoe? Er wordt bier van gemaakt.
Ook voor het volk Israël was gerst ten tijde van de Bijbel een belangrijk voedingsmiddel. De graanoogsten namen een belangrijke plaats in tijdens de feesten die het Joodse volk viert in opdracht van de Heer zelf. Met name het Wekenfeest (het joodse Pinksterfeest dat vijftig dagen na Pesach wordt gevierd) is een dankfeest voor de gehele oogst. Tegelijk is het ook een gedenkfeest voor het ontvangen van de Thora op de berg Sinaï. Tijdens de drie grote feesten worden geschriften gelezen, tijdens het Wekenfeest is dat het boekje Ruth. Een boek dat een ode is aan Gods leefregels.
Uw volk is mijn volk, uw God is mijn God
Dit is de belijdenis van Ruth, wanneer zij onderweg is met haar schoonmoeder Naomi terug naar dier geboortestreek rond Bethlehem. ‘Bet Lechem’, zeggen de Joden. Broodhuis.
Naomi heeft gehoord dat de Heer zich het lot van zijn volk Israël had aangetrokken. Tien jaar eerder was er hongersnood in Israël en dat deed Naomi met haar man en zonen besluiten naar het buurland Moab te gaan. Het hele verhaal staat beschreven in het geschrift Ruth. Naomi en Ruth komen in Bethlehem aan bij het begin van de gersteoogst.
De belijdenis van Ruth houdt ook in dat zij deel uitmaakt van de wetten van Mozes.
Die zijn duidelijk ten aanzien van vreemdelingen en weduwen. Ruth was beide. Israël dient zorg te hebben voor de zwakken.
De geschiedenis van Ruth, de Moabitische, waarin zij in contact komt met de jood Boaz, die in alle opzichten de wetten van Mozes toepast, is prachtig. Boaz neemt Ruth onder zijn hoede, spreekt haar moed in en leert het ook zijn knechten. ‘Wees royaal, koninklijk. Zorg dat ze meer krijgt dan het minimale!’ Een vrije vertaling van het vers in Ruth 2, 15-16.
Boaz doet daarbij meer dan het gewone. Meer dan de wet hem precies voorschreef. Boaz begreep wat God van hem vroeg.
Het boek Ruth sluit af met een geslachtsregister. Boaz is als grootvader van David de voorvader van de Here Jezus.
Bijzonder hoe Boaz door het juist naleven van Gods geboden zijn plek in de geschiedenis heeft ingenomen. Maar ook Ruth mag ons ten voorbeeld strekken. In overgave aan de God van Naomi die zij als haar eigen God aanneemt wordt ook zij deel van de geslachtslijn van Jezus, onze Messias.
Nel Noppe, Leeuwarden