Deze bijzondere roman speelt in het laatste jaar van de eerste wereldoorlog, in een Frans dorpje, dat eerst in handen was van de Engelsen, maar door de Duitsers veroverd is. De romanfiguren zijn een Frans jongetje, een Engelse soldaat en een Duitse majoor. Op een bepaald moment raken die levens elkaar.
Gabriel, een jongetje van negen jaar, heeft door de oorlog alles verloren. Zijn vader werd soldaat, zijn moeder, zijn broer en zijn zus is hij kwijtgeraakt op hun vlucht voor de Duitsers. Elke dag kijkt hij uit naar hun terugkeer. Hij woont in de half ingestorte kerk, en is de koning van het dorp. In de kerk verzorgt hij gewonde dieren tot ze doodgaan of beter worden. Met zijn zelfgemaakte kar gaat hij elke dag het niemandsland tussen de beide fronten in om kostbaarheden, eten en brieven van dode soldaten te zoeken. Zo vindt hij op een dag Ralph, een gewonde Engelse soldaat, die tot zijn grote schrik nog leeft. Met veel moeite laadt hij hem op zijn kar en neemt hem mee naar de kerk. Want zijn moeder heeft hem geleerd: Vergeet de herbergzaamheid niet.
Ralph is een Engelse soldaat die zich aangemeld heeft voor de oorlog omdat hij wanhopig op zoek is naar zijn vader, die lang geleden vertrokken is naar Frankrijk. Dat concludeert hij uit de postzegelverzameling van zijn broertje, waarin hij Franse postzegels vindt. Het loopt echter heel anders dan hij gehoopt had.
De Duitse majoor Klostermann heeft net het bericht gekregen dat zijn vrouw het slachtoffer is geworden van een bombardement. Hij worstelt met de zin van zijn leven. Hij gaat bijna met pensioen, en als straks de oorlog afgelopen is, wat moet hij dan? Wat is een majoor zonder leger, een man zonder vrouw?
Hij houdt intussen een oogje op Gabriel, waarin hij iets van zijn vroeg overleden zoontje ziet.
Het verhaal beslaat slechts twaalf dagen, met tussendoor flashbacks, waarin verteld wordt over het eerdere leven van Gabriel, van Ralph en van de majoor.
Sarah van der Maas heeft een roman geschreven met goed uitgewerkte karakters en met prachtige zinnen: ‘Midden op de vlakte rijst de basiliek op uit haar eigen puin’. Ze verstaat ook de kunst van het weglaten: ‘In het karretje liggen zijn eerdere dagvondsten: Een Duitse helm met een perfect rond gat in het midden…’
Dit boek lag al een tijdje op mijn bureau. Ik heb het gelezen, maar het kwam er niet van een recensie te schrijven. Daarom moest ik het herlezen, maar werd weer net zo geboeid als de eerste keer. Kortom, een boek dat ik van harte kan aanbevelen.
Janneke van der Molen, Bierum
Sarah van der Maas, Nooit meer wachten, Uitgeverij Mozaïek: Utrecht, 2020, 352 blz., € 21,99, ISBN 9789023960065. Ook als E-book en als luisterboek verkrijgbaar.