Een moeder had twee zonen. Ze hield van allebei. En beiden hielden van hun moeder. Ze waren wel heel verschillend. De jongste was een gevoelige jongen die makkelijk praatte over wat hem bewoog. Hij keerde zijn binnenkant makkelijk naar buiten en zei dan bijvoorbeeld wat zijn moeder voor hem betekende. Dan gaf hij haar een knuffel en zei nog eens hoeveel hij van haar hield. De oudste was heel anders. Minder woorden en vooral minder over wat er van binnen bij hem leefde.
Daar leefde wel wat. Hij hield ook van zijn moeder, maar op een andere manier. Als hij bij haar kwam vroeg hij altijd of hij nog wat voor haar kon doen. Of er nog een boodschap gedaan moest worden. Misschien wat in de tuin. Aan dat soort praktische dingen dacht de jongste eigenlijk nooit. Moeder hield van allebei. En beiden hielden van hun moeder. Maar ze waren wel heel verschillend. Een gelijkenis. Naar aanleiding van wat ik in de kerk wel eens meemaak. Verschillende geloofstypes. Ze houden allebei van hun Moeder, zoals ik God voor de gelegenheid noem. Maar heel verschillend. In de ene kring wordt er veel gebeden en veel gepraised. Veel gesproken over geloofservaring en geloofsverdieping. Over innerlijke heling en toewijding aan God. In de andere kring gaat het meer over geloofspraktijk en geloofsgehoorzaamheid. Wat betekent geloof voor het leven van alledag? Hoe vertaal je het naar de grote vragen van gerechtigheid en duurzaamheid? De twee jongens krijgen ook weleens woorden met elkaar. Ik spin de draad van de gelijkenis nog even verder. ‘Moeder vindt het het fijnste als je bij haar zit en met haar praat’, zegt de jongste. ‘Moeder heeft er het meeste aan als je klussen voor haar doet’, zegt de oudste. Zulke gesprekken worden er in de kerk ook gevoerd. Soms met een licht verwijt in de stem. Soms gaat dat verder. Er zijn Maria’s en Marta’s in de kerk. Het is waar, Jezus kiest partij voor Maria: zij heeft het beste deel uitgekozen, zegt Hij. Zitten aan de voeten van de Heer, stil worden en luisteren naar Hem. Als we dat kwijtraken, zijn we alles kwijt. Dit verhaal staat in Lucas. 10. Maar net daarvóór staat de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Met een andere spits. Je kan wel denken dat de dienst aan God, de offers en de lofprijzing in de tempel, voorgaan, maar dan heb je het niet begrepen: die man aan de kant van de weg moet eerst geholpen worden. Accenten wisselen in de Bijbel. Het gaat om geloofsvertrouwen, zegt Paulus. Niet jouw status en niet jouw wetsbetrachting maken het goed tussen God en jou. Het gaat om geloofsgehoorzaamheid, zegt Jakobus. Geloof zonder dat je weduwen en wezen helpt, is waardeloze godsdienst. Eenzijdigheden hebben we allemaal. Er zijn gelovigen die het moeilijk vinden om zich voluit te geven in de lofprijzing en de aanbidding. Dat kan. Zo zijn ze gegroeid door opvoeding en omgeving. Ze vinden het al gauw zweverig. Ze zijn vooral praktisch bezig. Ze moeten wel uitkijken dat ze niet op Marta gaan lijken. Er zijn ook gelovigen die niet zo’n zicht hebben op wat er nu gedaan moet worden. Welke keuzes christenen nu moeten maken, diaconaal en ecologisch. Ze hebben dat niet zo meegekregen misschien of zijn wat huiverig voor een horizontalistisch christendom. Ze moeten wel uitkijken dat ze niet op de priester en de leviet gaan lijken. We hebben allemaal onze eenzijdigheden. Zou het kunnen dat de gemeente van Christus bedoeld is om deze eenzijdigheden te (laten) corrigeren? Samen zijn we veelzijdig.
Sam Janse, emerituspredikant binnen de PKN
Uit het Nederlands Dagblad van 22-06-22