Waarom zou je twee keer per zondag naar de kerk gaan? Aan de hand van twee boeken (van prof. dr. A.A. van Ruler en ds. A.A.F. van de Weg) en door eigen ervaringen schreef ds. Van de Velde een oproep om na te denken over de prachtige gewoonte van de tweede dienst op zondag.
Om de zondag te heiligen
De HEER gaf aan Israël een speciale rustdag, een heilige dag. Het is Zijn gave, Zijn cadeau! Eén dag in de week die gewijd is aan de HEER (Ex. 20:10). Wij – christenen - vieren deze rustdag op zondag, de dag waarop Jezus opstond uit de dood. Hoe kun je die dag beter besteden dan een ontmoeting met God te zoeken in de kerkdienst? Het is niet verboden om op zondag te fietsen, een middagdutje te doen of taart te eten bij familie. Allemaal niet verkeerd! De zondag is tenslotte ook een dag voor rust en ontspanning! Maar de zondag is ook een heilige dag. Anders dan alle andere dagen. Een heilige dag wil zeggen: apart gezet voor God, speciaal gericht op God. Daarom is rust en ontspanning prima, maar het is niet het belangrijkste. Want de heilige rustdag is de dag voor de HEER en hoe kunnen we beter de dag aan de HEER geven dan in het huis van de HEER te zijn, om Hem te ontmoeten?
Om te leren
Belangrijk is dat de tweede dienst oorspronkelijk een ander accent heeft dan de morgendienst. In de morgendienst ligt het accent op de verkondiging van het Evangelie en in de middagdienst ligt het accent op het bijbrengen van kennis van het christelijke geloof. Juist in een tijd waarin mensen steeds minder christelijke boeken lezen is het belang van kennisoverdracht toegenomen. Hoe kunnen mensen geloven als ze niet weten waarin ze geloven? Daarom worden in de middagdienst de belangrijke christelijke thema’s uitgelegd: het christelijke geloof, de Tien Geboden, het gebed en de sacramenten.
Om te getuigen
We leven steeds meer in een niet-christelijke omgeving. Dat betekent dat we steeds meer uitgedaagd worden om uit te leggen wat we precies geloven en waarom we (principiële) keuzes maken. Juist in onze tijd is het dus van belang dat we weten wat we geloven en waarom we bepaalde dingen (anders) doen of juist niet doen. Daarom is kennis niet alleen nodig om te geloven, maar ook om te getuigen van de hoop die in ons is (1 Petr. 3: 15). Door te leren in de tweede dienst kunnen we kennis opdoen en daardoor steeds beter het voorbeeld van Jezus volgen die reageerde op zijn omstanders met teksten en voorbeelden uit de Bijbel (bijv. Mat. 4: 1-10).
Om bij God te zijn
Vaak zijn we de hele week druk met werk, school of studie, gezin of familie of andere dingen. Als christenen vinden we het belangrijk om tijd vrij te maken voor God. Want als je van iemand houdt wil je hem of haar toch ook je tijd en aandacht geven? De ervaring leert dat we door die drukte en volle agenda’s (vaak) te weinig tijd voor God vrijmaken. Daarom is het goed om op zondag alles om te draaien. Doordeweeks plannen we tijd voor God tussen alle andere dingen in, maar op zondag plannen we alle andere dingen rondom de twee kerkdiensten waar de ontmoeting met God centraal staat. Het trouw bezoeken van de tweede dienst helpt ons dus om tijd vrij te maken voor de HEER en te groeien in je geloof.
Om het geloof te belijden
Niet alleen het accent van de verkondiging is anders, ook de liturgie is iets anders. Zo lezen we in de morgendienst uit de Tien Geboden en belijden we in de tweede dienst ons geloof met de wereldwijde kerk. Samen vormen ze een eenheid. In de morgendienst horen we hoe God wil dat we leven en in de tweede dienst belijden we ons christelijk geloof, waarmee we de nieuwe week in kunnen.
Om samen te zijn
Ook in onze gemeente zijn er mensen die op zondag noodzakelijk werk moeten doen (brandweer, huisarts, zorgpersoneel). Voor hen is het fijn dat er twee kerkdiensten zijn. Dat geldt trouwens ook voor sommige ouderen. Wanneer ze ’s morgens niet naar de kerk kunnen, dan kunnen ze vaak wel ’s middags. Wanneer we dus twee keer naar de kerk gaan, dan helpen we elkaar om de tweede dienst mogelijk te maken. Lege banken en stoelen in de kerk zijn niet zo bemoedigend, maar samen samenkomen in Gods huis is juist heel bemoedigend! Door samen te zingen en te bidden, bemoedigen we dus ook elkaar.
Om te bidden en te zingen
Is het niet mooi om in de kerkdienst samen te bidden en te zingen? Bidden met en voor elkaar, de noden van de wereld opdragen aan de Schepper van de wereld. Is het niet mooi om samen te zingen tot eer van God? Een tweede dienst is een mooie mogelijkheid om dat bidden en zingen extra vorm te geven.
Om een goede gewoonte in stand te houden
Terwijl je dit leest kan de vraag opkomen: maar is het wel een Bijbelse opdracht? Er staat inderdaad nergens in het Nieuwe Testament dat christenen op zondag twee keer naar de kerk moeten. Wel lezen we dat de gelovigen ‘elke dag trouw en eensgezind samenkwamen in de tempel’ (Handelingen 4: 46). En de schrijver van de brief aan de Hebreeën roept op om ‘de onderlinge bijeenkomsten niet na te laten’ (Hebr. 10: 25). De Heilige Geest wijst ons dus wel op het belang van een regelmatige samenkomst. Er is dus geen specifieke opdracht om de tweede dienst te bezoeken, er is wel de opdracht om trouw te zijn.
Om mee bezig te zijn
De tweede dienst kan en mag weer meer het karakter krijgen van een leerdienst. Daarom wordt met regelmaat aan de hand van de Catechismus gepreekt. Tegelijk willen we jongeren en ouderen stimuleren om onderwerpen voor de leerdienst aan te dragen. Deze onderwerpen mogen worden aangedragen bij de predikant of bij iemand van de kerkenraad. Bij de catechisanten wordt er ook actief naar gevraagd. Deze onderwerpen kunnen ook door gastpredikanten behandeld worden, zodat ook de expertise van gastpredikanten benut kan worden.
Om over na te denken
Ik schrijf dit stuk om over de prachtige en belangrijke gewoonte van de tweede dienst na te denken. We willen niet beargumenteren dat je een slecht christen bent als je één keer per zondag naar de kerk gaat. Wel willen we onder de aandacht brengen hoe mooi en belangrijk het is om de tweede dienst te bezoeken. Dus als je niet (meer) gewend bent om op zondag twee keer naar de kerk te gaan: hierbij een aanmoediging om dat (weer) te gaan doen.
Ds. W.J. van de Velde, Doetinchem