Witte zwanen, zwarte zwanen, wie gaat er mee naar Engeland varen? Engeland is gesloten, de sleutel is gebroken, is er dan geen smid in ’t land die de sleutel maken kan?
In zijn boekje ‘Neem er de tijd voor’ schreef de vroegere hoogleraar prof. dr. J.P. Versteeg over dit eenvoudige kinderliedje. In de oorspronkelijke versie van dit versje staat er engelland, dus met dubbele l, het gaat dus over het land waar engelen wonen, oftewel de hemel.
Kloof
Wie gaat er mee naar Engel-land varen? Nou, daar kom je al gauw achter in het lied: dat gáát helemaal niet! Want: Engel-land is gesloten, de sleutel is gebroken... De zwanen in dit liedje wijzen op het sterven (denk aan onze uitdrukking ‘zwanenzang’). We hebben een probleem: zelf bij de Here God komen, dat lukt niet! Als je zo naar dit lied kijkt, stuit je op een diep-Bijbelse boodschap: wij mensen kunnen niet zelf de deur naar God openen. Door de zondeval van de mens is die verbinding verbroken.
Als de mens God ongehoorzaam is, ontstaat er verwijdering, een kloof. Adam en Eva worden weggestuurd uit de Hof van Eden en God plaatst cherubs met een vlammend zwaard om de weg naar de boom des levens te bewaken (Gen. 3:24).
Hoe komt het goed?
Er is een groot probleem, een onbegaanbare weg. Hoe kan het nog goed komen tussen God en de mens? Dat is ook de vraag in het kinderliedje: is er dan geen smid in het land die de sleutel maken kan?
Ook hier staat in de oorspronkelijke versie iets anders: is er dan geen timmerman? Wie wordt daarmee bedoeld? Wij weten wel van een timmerman, zo’n 2000 jaar geleden, die leeft in het stadje Nazareth. Wij kennen Jozef, de aanstaande man van Maria. Hij is timmerman, lezen we in Mattheüs 13:55. Hij zal vast de kneepjes van het vak geleerd hebben aan zijn zoons – ook aan Jezus. Zal het in het kinderliedje misschien gaan over een Timmerman met een hoofdletter, over Jezus Christus?
Kerst
In Mattheüs 1:18-21 lezen we over Jozef en Maria en de engel van God die komt vertellen: Maria is zwanger. Ze zal een Zoon baren. En u zult Hem de naam Jezus geven, want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden.
Jezus, de Zoon van de timmerman, nee beter nog: de Zoon van God, zal geboren worden! En Zijn Naam is niet willekeurig gekozen. Nee, die Naam is door God gewild. Want die Naam Jezus betekent: De Heere redt.
Zalig
Die heerlijke naam van Jezus mag bekend gemaakt worden door de engel van de Heere. Hij zal Zaligmaker genoemd worden! Een Naam die warmte uitstraalt. Zalig, dat is vol, of heel. Hij is een Volmaker, een Heelmaker. Ook de Naam Heiland verwijst daarnaar. Jezus maakt weer heel wat gebroken is.
Jezus is die ‘Timmerman’ met een hoofdletter, die de weg naar God weer maakt! Hij is het die ‘de sleutel maken kan’.
Waar engelen (cherubs) eerst de toegang tot het paradijs moesten bewaken, wordt nu een engel ingezet om het goede nieuws aan te kondigen: de tijd is nabij dat de weg weer vrijgemaakt wordt!
Jezus is de Weg
Zo zal Jezus als Hij volwassen is van Zichzelf zeggen: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij. Als je dus de vraagt stelt: hoe komt het weer goed tussen de HERE God en mij? Dan wordt in de Bijbel gewezen naar de Weg met een hoofdletter: de Here Jezus. Hij is de Weg. Dat is de énige manier om bij de HERE God te komen! Door de Here Jezus, door Zijn kruis, is er toegang tot God!
Die Naam
Die naam Jezus – in de hemel bedacht – mag voor het eerst door de engel genoemd worden. Hij geeft de naam door aan Jozef (Mat. 1:21). Wanneer Jezus geboren wordt, is het Jozef die de Naam mag geven: hij gaf Hem de Naam Jezus (Mat. 1:25). En zo wordt sinds die dag de Naam van Jezus telkens weer genoemd! Krachtig vertelt Petrus het in zijn preek in Handelingen 4. In antwoord op de vraag: ‘door welke kracht of door welke naam doen jullie deze wonderen?’, zegt Petrus: ‘door de Naam van Jezus Christus, de Nazarener, Die u gekruisigd hebt, maar Die God uit de doden opgewekt heeft. (...) De zaligheid is in geen ander, want er is onder de hemel geen andere Naam onder de mensen gegeven waardoor wij zalig moeten worden.’
Jezus alleen
Als je in de Here Jezus gelooft, dan mag je zalig worden. Dan mag je weten dat je bij God mag horen. Dan wil Jezus vrijmaken van je zonden en van je wonden. Een Timmerman die de sleutel maken kan? Ja, die is er: de Here Jezus! Geboren in Bethlehem. Opgegroeid in een timmermansgezin. Grootgebracht door Maria en Jozef.
Gods Zoon werd mens. Om een weg te gaan van lijden en kruisdragen. Hij maakt waar wat de engel aan mocht kondigen: Zijn volk zalig maken van hun zonden.
Wie achter is mag voorgaan!
Tot slot die laatste zin uit dat kinderliedje: Laat doorgaan, wie achter is mag voorgaan! Een verrassend slot. Maar wel een zin die aansluit wat er in de Bijbel staat: de laatsten zullen de eersten worden. Dat is ook de weg die de Here Jezus ging! Hij werd de laatste, de minste, de laagste. En daarmee wijst Hij ons ook de weg die wij mogen gaan! Achter Hem aan: nederig, dienend.
Engelen worden ingezet om dit aan de mensen duidelijk te maken: er is toegang tot de Vader. In leven en in sterven: er is eeuwig leven, dankzij onze Zaligmaker Jezus! Om aan te sluiten bij de woorden van prof. J.P. Versteeg: Wat een machtige boodschap kan in een simpel kinderversje tot ons komen!
Sjors Bulten, Nieuwe Pekela