Een theoloog van vrijgemaakte huize schreef het onlangs wat sceptisch neer. Hoe kun je nou weten of een Godservaring geen ‘zelfervaring’ is? En daarmee bedoelde hij waarschijnlijk dat we onze zogenaamde Godservaringen ook zelf kunnen ‘voortbrengen’. Of inbeelden dus. Hiermee zitten we meteen midden in het onderwerp over Gods Geest en wij. Hoe weet je nou...
In mijn vroege (vrijgemaakte) jeugd werden religieuze ervaringen verdacht gemaakt. Als zelfs Maarten ’t Hart, ongelovig als hij was, ontroerd kon raken van psalmversjes... Beleving was zo subjectief als wat. En zo werd God een vaag begrip. Iemand op afstand, ergens ver buiten het universum. Ervaring bleef verdacht.
‘Zelfervaring’ is trouwens een raar woord. We kunnen immers niks ervaren búiten ons ‘zelf’ om? Creëer ik mijn belevingen daarom dus zelf? Nee. De neurowetenschap heeft ons één ding duidelijk gemaakt: gedrag en beleving <<cursivering openen>>komen ‘slechts’ voort <<sluiten>>uit een ‘oceaan’ van vroege ervaringen, erfelijke aanleg en input van buitenaf. Vrije wil is een illusie. Die illusie ontstaat omdat we enkel naar onze daden kijken. We kunnen nog net de zogenaamde reden achter de daad aanwijzen. Maar het motíef dáár weer achter ... onbekend. We zijn als een opgestuwd golfje in de oceaan. Pottenbakkersklei. Een fles omstuwd door water.
En dan hebben we ook nog God. ‘Ook nog’? God is namelijk Zélf die oceaan... van ervaringen, aanleg en input. Wij zijn en bewegen immers ín Hem? Dit besef is al een Godservaring op zich! Maar God wil ook ín de fles, in contact zijn onze geest. Hij klopt op de glazen wand van ons hart. Soms met psalmversjes, vroeger door moeders aangeleerd. Want God is méér dan een oceaan. En wij zijn, als het aan Hem ligt, meer dan een golfje. God is een Persoon, Iemand ‘tegenover’ mij. Die spreekt en luistert. Het is tamelijk logisch om dit over God te zeggen. ‘Zou Hij die het oor plantte, niet horen (...)?’ Psalm 94:9
God van communicatie. Op Zijn best en liefdevolst in Zijn Zoon. Die met Pasen het Pinksterfeest mogelijk maakte. Het feest van Gods spreken in álle talen.
Nynke Sikkema-Holwerda, Hoogeveen