Vandaag de dag zijn er heel wat filmpjes op Youtube te bekijken die gaan over het verzorgen van je huid. Met een duur woord wordt dit skincare routine genoemd. Een routine die zich ’s morgens en ’s avonds herhaalt. Vrouwen prijzen bepaalde producten aan en laten zien hoe je die producten gebruikt. Het gaat in die routines niet om een enkele dag- of nachtcrème, maar het kan oplopen tot acht of negen verschillende producten die na elkaar gebruikt moeten worden.
Nu zijn het niet alleen volwassenen die deze filmpjes maken en bekijken. Er zijn inmiddels ook jonge kinderen die dit soort filmpjes opnemen. Kinderen van vier of vijf jaar oud die iedere ochtend en avond een half uur tot een uur besteden aan de verzorging van hun huid. De filmpjes worden honderdduizenden keren bekeken.
Dermatologen maken zich er grote zorgen om. Wie een gezonde huid heeft, doet er beter aan de huid alleen te reinigen met water en een milde zeep. Meer is niet nodig stellen de artsen. Het kan zelfs gevaarlijk zijn. Je kunt de huid beschadigen door overmatig smeren en er kan zelfs een allergische reactie optreden.
De populariteit van deze filmpjes heeft volgens de psycholoog Jonathan Haidt (schrijver van het boek Generatie angststoornis) te maken met de menselijke eigenschap om diegenen te volgen en te kopiëren die prestige hebben. Degene die ergens heel goed in zijn en dus ergens in excelleren hebben vanouds prestige. Een uitstekende jager kreeg vroeger een bepaalde status binnen zijn stam. Door sociale media is de band tussen prestige en excellentie doorgesneden. Nu worden mensen gevolgd omdat ze nu eenmaal beroemd zijn. En deze beroemdheden hebben grote invloed op kinderen en jongeren. Ze worden daarom influencer genoemd.
Deze filmpjes passen in een trend om bezig te zijn met het uiterlijk. Het aantal cosmetische operaties is de laatste jaren vervijfvoudigd. Regelmatig reizen jongeren naar landen als Turkije om daar meerdere cosmetische ingrepen tegelijkertijd te laten doen. Voorbeelden van dit soort ingrepen zijn: rimpels laten verwijderen met botox, liften, lippen opspuiten of vet weghalen.
Vaak is de veronderstelling: ‘Als ik dit of dat verander, dan vinden de mensen me mooi. Dan vinden de mensen me goed. Dan mag ik er zijn.’ En door sociale media wordt dit schoonheidsideaal wijdverspreid. Schoonheid en uiterlijk zijn zo een verdienmodel geworden. Het ideaal van het internet. Het ideaal van de beroemdheden. Het is het ideaal van de ander waar ik mezelf aan afmeet. Het is een vorm van voorwaardelijke liefde.
In het bijbelboek Hooglied zegt het meisje: ‘Kijk niet op mij neer omdat ik donker ben…’ Dit meisje kon niet voldoen aan het schoonheidsideaal van die tijd doordat ze buiten moest werken en haar huid daarom gekleurd was door de zon. Maar gelukkig heeft ze een andere liefde ontdekt, een liefde die zoeter is dan wijn: de liefde van die jongen voor dat meisje die tegen haar zegt: ‘Mooiste van alle vrouwen.’ Het is de liefde die niet eerst wil dat je verandert, maar het is een zoekende liefde. Dat is de liefde van Hooglied, de liefde van de Bijbel. Het is de liefde van God. God die Zijn liefde bewijst doordat Christus voor ons is gestorven toen wij nog zondaars waren (Rom. 5:8). Die liefde verandert je voor goed.
Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen