Sinds kort is het mogelijk om het oorlogsverleden van Nederlanders via de website oorlogvoorderechter.nl te onderzoeken. Misschien heb je je eigen familienaam ook al even gecheckt, met mogelijk een geruststellende of juist verontrustende uitslag. In de media is daar al het nodige over te doen geweest, zeker ook met het oog op de privacy van mensen. Het oorspronkelijke plan van het Nationaal Archief om alle namen te publiceren is inmiddels - juist vanwege die privacy - aangepast.
Ook gaandeweg worden er aanpassingen gedaan aan deze lijst. Niet iedereen die in deze database voorkomt, is inderdaad iemand met een ‘fout’ verleden. Het werd uiterst pijnlijk duidelijk dat er ook namen van Joodse Nederlanders in deze database stonden. Mensen die in een van de vernietigingskampen omgekomen zijn of als een van de weinige dat overleefd hebben. Het is mogelijk om het Archief te bezoeken om meer informatie te ontvangen. Er is overigens inmiddels een wachtlijst van maanden.
Waar zou die interesse van veel Nederlanders vandaan komen? Nieuwsgierigheid? Het verlangen om bij de ‘goeden’ te horen? Of in ieder geval niet bij de ‘fouten’?
Na verder onderzoek wordt steeds duidelijker dat het beeld dat veel christenen bij het verzet waren, niet geheel klopt. Er waren christenen die zich verzetten tegen het nazisme, maar het merendeel van de christenen was net zoals het merendeel van de Nederlanders niet betrokken bij het verzet. Soms was dat ook ideologisch gemotiveerd in de zin van je onderwerpen aan het oordeel van God. Er waren ook christenen die zich juist bij de NSB aansloten.
Je zou je naam maar tegenkomen in de lijst met mensen die verdacht worden van collaboratie. Je zou maar kind of kleinkind zijn van iemand die in of na de oorlog ‘fout’ was. Uiteraard moeten misdaden bestraft worden, laat dat helder zijn. Maar als je verhalen hoort van kinderen of kleinkinderen van wie familieleden fout waren, verschrikkelijk!
Als we de brief van Paulus aan de Romeinen lezen en in de spiegel kijken dan kon de groep met mensen met een fout verleden weleens groter zijn dan de lijst op genoemde site. Paulus schrijft dat er niemand rechtvaardig is, ook niet een. We zijn allemaal mensen met een fout verleden. Mensen die gered moeten worden en door Christus gered kunnen worden. Besef van die omvangrijke en veelkleurige genade leidt tot dankbaarheid. Dan ga ik ook anders naar andere foute mensen kijken.
Jurrian Oosterbroek, Dronten