Ik hoorde het verhaal in Mozambique, in de jaren dat we daar woonden. Er kwam een groep medici en verpleegkundigen uit Amerika om ergens in het binnenland van Mozambique medische mobiele klinieken te organiseren waar de mensen naar toe konden komen om zich te laten behandelen. Ze hadden alles bij zich wat je voor zo’n kliniek nodig hebt: apparatuur, medicijnen, en noem alles maar op. En ze kwamen om goed werk te doen. Ze bleven een kleine veertien dagen en behandelden heel wat mensen. Ze onderzochten hen, stelden een diagnose, en deelden medicijnen uit. Allemaal gratis. En na die veertien dagen vertrokken ze weer naar Amerika. Waarbij ze ook alles weer meenamen.
Maar toen kwam het: de overheid die – achteraf – hoorde van deze actie stond op haar achterste benen. Omdat dit allemaal zonder enig overleg was gebeurd. Hun komst was niet aangekondigd, en er was dus ook geen toestemming voor gevraagd. Het was allemaal opgekomen uit een spontaan initiatief, waarbij men zich niet realiseerde wat de effecten ervan zouden kunnen zijn. En die effecten waren er: de plaatselijke en provinciale overheid die verantwoordelijk was voor de medische voorzieningen voor de mensen, voelde zich op z’n zachtst gezegd gepasseerd en liet duidelijk blijken niet gediend te zijn van dergelijke onaangekondigde en niet door hen geautoriseerde activiteiten. Ze dreigde zelfs alle aanwezige hulpverlenende organisaties die zich inzetten op medisch gebied hun vergunning af te nemen.
Gelukkig kwam het niet zo ver, maar dat er iets goed mis was gegaan was overduidelijk.
In de commentaren die ik in die dagen hoorde, klonken heel wat kritische klanken. Daarbij kwam ook steeds een scherpe en pijnlijke vraag langs: kwamen deze mensen uit Amerika naar ons toe met hun medische programma om ons echt te helpen of kwamen ze om hun geweten te sussen? Er waren mensen die er vooral iets van dat laatste in zagen: je neemt vanuit jouw overvloedige rijkdom een flinke voorraad medische hulpgoederen mee en die deel je gratis uit; dan kun je thuis vertellen hoe mooi het allemaal geweest is en hoe je de mensen hebt geholpen en hoe blij en dankbaar ze daarvoor waren. Dat staat mooi. Dan kun je zeggen: kijk eens, dat hebben wij dan toch maar gedaan.
Komende zondag is het de zondag voor de hulpverlening. Wij geven van onze rijkdom om in de nood van mensen elders op aarde te helpen. Vanuit deputaten hulpverlening hebben we informatie gekregen welke doelen er allemaal zijn.
Dit jaar is het thema: geven vanuit je hart. Bij dat thema schoot me dat verhaal uit Mozambique te binnen. Want waarom geven wij, en hoe geven wij? Wij geven niet om er zelf mooi op te komen staan. Jezus zei het al: laat uw linkerhand niet weten wat uw rechterhand doet (Mat. 6:3). Wij geven omdat de nood van de ander ons hart heeft geraakt. En vanuit dat hart komt het geven op gang. Omdat we door het hart van Jezus dat voor ons klopt zijn aangestoken. En als ons geven uit ons hart ontspringt, zal het al helemaal niet gaan om het sussen van ons geweten.
Nee, dan geven we voluit. Niet berekenend, maar gul en vrijuit.
Met oog voor die ander die onze hulp nodig heeft, en voor wie wij een helper mogen zijn. Dan delen we samen van wat we ook zelf slechts gekregen hebben.
Jan van ’t Spijker, Hoogeveen