De tien geboden zijn voor de meeste kerkgangers heel bekend. De dominee
leest ze bijna elke zondag voor. Maar, ook al zijn ze heel bekend, toch
weten veel mensen niet wat ze er precies mee moeten of wat er mee wordt
bedoeld. Daarom leek het mij goed om de komende tijd steeds een gebod
te bespreken. De eerste keer dat de tien geboden in de Bijbel staan is in Exodus 20: 1-17. Daar geeft God de tien geboden via Mozes aan het volk Isra?l. Dit doet Hij als Mozes boven op de berg Sina? is. God vertelt Mozes de geboden en schrijft ze op twee stenen tafelen. Mozes moet twee keer de berg Sina? op voor de tien geboden. De eerste keer dat hij op de berg is denkt het volk dat hij niet meer terugkomt omdat het zolang duurtDaarom vragen ze aan Aäron of hij een gouden kalf voor hen kan maken, zodat ze dat kunnen aanbidden. Eigenlijk zijn ze nu God al vergeten en hebben ze liever een afgodsbeeld dat ze kunnen zien. Dit doet Aäron, want hij is bang voor het volk. Alle Isra?lieten leveren hun sieraden in en daar maakt Aäron een gouden kalf van. Als Mozes dan na 40 dagen beneden komt zijn alle mensen om het kalf heen aan het dansen. Mozes wordt dan zo boos dat hij de stenen tafelen op de grond gooit waardoor ze kapot gaan. Hierna spreekt hij het volk toe. De Isra?lieten moeten ze zich reinigen. Daarna zal Mozes weer de berg op gaan om vergeving voor hen te vragen. Dat doet het volk en als Mozes dan weer beneden komt met de tien geboden zijn de Isra?lieten heel blij. Deze keer hebben ze wel op God vertrouwd.
Voor het geval je ze niet meer zo scherp voor ogen hebt, volgen hier de tien geboden in een wat verkorte versie van Exodus 20:
'Ik ben de HEER, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft bevrijd.
1 Vereer naast Mij geen andere goden.
2 Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hier boven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde.
3 Misbruik de naam van de HEER, uw God, niet.
4 Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is een rustdag die gewijd is aan de Here.
5 Toon eerbied voor uw vader en uw moeder.
6 Pleeg geen moord.
7 Pleeg geen overspel.
8 Steel niet.
9 Leg over een ander geen vals getuigenis af.
10 Zet uw zinnen niet op het huis van een ander, en wat hem ook maar toebehoort.?
Voordat de tien geboden beginnen zegt God eerst dat Hij de Heer is. Hiermee wil hij er aan herinneren dat Hij God is en Zijn volk regels op mag leggen. Door te zeggen dat Hij het is die Isra?l uit Egypte heeft gehaald laat hij zijn macht blijken. Met dat zinnetje vooraf laat God dus zien wie Hij is.
Na deze inleiding beginnen de geboden. Die zijn in twee delen te splitsen. Onder het eerste deel vallen de eerste 4 geboden, die gaan over de plichten die wij tegenover God hebben. Ze leren dat wij Hem moeten vrezen en liefhebben boven alles. De volgende zes geboden gaan over de plichten die wij tegenover anderen hebben. Kort samengevat dus dat wij onze naaste moeten liefhebben als onszelf. De twee delen worden ook wel samengevat in de regel dat je de Here je God zult liefhebben met alles wat je hebt en je naaste als jezelf. Dat is dus de kern van de hele wet. In de tien geboden wordt dit allemaal duidelijk geschreven en uitgelegd.
In het nieuwe testament komt Jezus nog meerdere keren terug op de tien geboden. In het oude testament worden nog veel meer regels nageleefd door de Joden, die bijvoorbeeld betrekking hebben op eten, offers, reinheid en de rustdag. In Jezus? tijd hadden met name de Farizee?n ook heel veel strenge regeltjes bedacht waaraan de mensen zich moesten houden. Jezus zegt dat die regels niet het belangrijkste zijn. Het gaat er eerst en vooral om dat je God lief hebt boven alles en je naaste als jezelf. Je moet dus achter de regeltjes kijken naar Gods bedoeling in je leven, waarom Hij wil dat we ons aan Zijn geboden/regels houden.
Laura van Putten