EH-Traject biedt bezinningsperiode
Els van Dijk, directeur van de EH, vertelt over het ontstaan van het EH-Traject. ‘Regelmatig kwam in het najaar het verzoek van jongeren om tijdens het jaar alsnog in te stromen in het EH-Basisjaar. Hun studie was gestrand, ze zaten niet op de goede plek. Maar om goed mee te kunnen doen, misten ze belangrijke informatie uit de beginperiode van het jaar. Ook werden we geconfronteerd met de cijfers over uitval in het hoger onderwijs; die is bijzonder hoog. Hier zagen wij een gat in de markt. Daarom besloten we een kort traject van vijf maanden te beginnen, met de start op 1 februari. Dat is namelijk het moment waarop veel studenten besluiten te stoppen met hun studie.’
Vooroordelen voorbij
Reinier Pranger (20) is zo iemand die tijdig besefte de verkeerde studiekeuze gemaakt te hebben. Na de havo besloot hij Logistiek en Economie te gaan studeren, in Zwolle. ‘Al na twee maanden besloot ik met de studie te stoppen: ik vond de vakken niet interessant. Terwijl het er in het boek met opleidingen heel leuk uit had gezien.’ Om zijn tijd nuttig te besteden ging Reinier werken bij een autobedrijf in Putten. Hoewel hij graag verder wilde studeren, zag hij een start in februari niet zitten. ‘Via een collega van mijn moeder hoorde ik over het EH-Traject. Vooral de nadruk op de toekomstige studiekeuze sprak mij erg aan. Tijdens de voorlichtingsavond werd ik erg enthousiast en zakten ook mijn vooroordelen over een te evangelisch karakter weg.’
Het EH-Traject duurt vijf maanden met in iedere week drie volle studiedagen. Het onderwijsprogramma is opgedeeld in drie blokken waarin achtereenvolgens aandacht wordt besteed aan je persoonlijke ontwikkeling en je relatie met God, je visie op de maatschappij, en je toekomst.
Aanscherpen
Dat jongeren moeite hebben met keuzes maken is iets wat Van Dijk zorgen baart. ‘Levenswijsheid wordt nauwelijks meer overgedragen. Ouders weten het niet zo goed meer, er is een gebrek aan gezag, in die zin dat je inhoudelijk iets te melden hebt. Daarbij zijn kinderen vaak zonder grenzen, want ze mogen niets te kort komen.’ Het is belangrijk volgens Van Dijk dat jongeren dingen doorleven. Ze moeten zo zelf tot een keuze komen. ‘Onze visie is alleen om aan te scherpen.’
Met name het blok over studiekeuze heeft Reinier erg geholpen. ‘Op de middelbare school ben ik niet zo bewust met mijn studiekeuze bezig geweest. En het is ook lastig, jongeren hebben zoveel opties.’ Tijdens het EH-Traject lukte het Reinier om de juiste keuze te maken. ‘De studie Personeel en Arbeid zat al een tijdje in mijn hoofd. Grappig is dat mijn vader al eens had gezegd, dat dat iets voor mij was. Het leuke aan deze studie vind ik dat je met veel mensen in contact komt, maar dat het ook een zakelijke kant heeft.’ Het is goed geweest dat Reinier nu werd gedwongen om een studie te kiezen. ‘Ik was ook erg gemotiveerd: niet voor niets had ik zelf 1000 euro geïnvesteerd.’ En hoewel het niet zijn intentie was, merkt Reinier dat hij wel is veranderd. ‘Ik ben wel gegroeid in mijn geloof. Ik ben anders gaan nadenken, ruimdenkender geworden.’ Inmiddels is Reinier bezig aan zijn tweede jaar Personeel en Arbeid in Ede en gaat hij op kamers wonen in Utrecht.
Bezinningsperiode
Het traject trekt niet alleen studie-uitvallers. Ook jongeren die hebben gereisd of in het buitenland hebben gewoond voor een stage, vinden hun plek in het EH-Traject. Of jongeren die net een universitaire studie hebben afgerond en een periode van bezinning willen inlassen. Het is doorgaans een ouder publiek met meer ervaring dan bij het EH-Basisjaar. Van Dijk ziet dat de jongeren een grote ontwikkeling doormaken tijdens het intensieve programma op de EH. ‘Drie volle dagen in de week houden de jongeren zich bezig met heel persoonlijke zaken. Dat is soms best confronterend. Maar ze hoeven het niet alleen te doen en ze komen er ook meteen achter: ik ben niet de enige.’
Voor dit laatste zijn contacten in de tutorgroepjes belangrijk. Daar wordt heel vertrouwelijk gesproken over wat de studenten leren en meemaken. Ook schrijven de studenten een persoonlijk weekdocument, waarin ze reflecteren op wat ze in die week hebben geleerd. Aan het eind van het Traject vormen die weekdocumenten een mooi verslag van hun ontwikkeling.
Persoonlijke ontwikkeling
Die persoonlijke aanpak is wat Sophie van Oordt (19) erg aansprak in het EH-Traject. Na het vwo begon ze aan de academische PABO in Utrecht, een combinatie van Onderwijskunde en PABO. Maar na een half jaar besefte ze dat ze Onderwijskunde maar een nare studie vond. ‘Ik wilde helemaal niet gaan werken als onderwijskundige, bij het ministerie van onderwijs bijvoorbeeld. De universiteit past misschien ook niet zo goed bij mij. Ik wilde gewoon de PABO doen en lesgeven, dat wilde ik al veel langer.’
Via familie wist Sophie al over de EH, zij hadden positieve ervaringen. ‘Ik had nu een half jaar open liggen en ik vond het belangrijk daar een zinnige invulling aan te geven. Ik ben naar een voorlichting over het EH-Traject geweest, maar dan hoor je natuurlijk een mooi verhaal. De positieve verhalen van mijn directe omgeving waren voor mij doorslaggevend.’
Voordat ze aan het EH-Traject begon wist Sophie dus al dat ze naar de PABO zou gaan. Ze is inmiddels begonnen aan het versnelde traject van de PABO in Ede en loopt momenteel stage op een basisschool in Woudenberg. Daarom heeft ze zich in het EH-Traject vooral toegelegd op haar persoonlijke ontwikkeling en haar relatie met God. ‘Nu had ik tijd om een aantal dagen per week met dingen van God bezig te zijn. Ik heb veel geleerd over bijbelse onderwerpen, geloofsbeleving en discipelschap, maar ook over zaken als structuren in persoonlijkheid en leerstijlen. Ik besefte dat het voor mij belangrijk is om andere christenen om me heen te hebben. En tegelijkertijd was het leuk om mensen van andere kerken te ontmoeten en open te staan voor hun ideeën.’
Weerbaar worden
Volgens Van Dijk leer je tijdens het EH-Traject andere dingen dan wanneer je bijvoorbeeld zou gaan reizen. ‘Er is ruimte voor reflectie op jezelf en op God. En neemt tijd om na te denken over zaken, waar je anders niet aan toekomt. Het doel van de EH is jongeren vormen tot weerbare mensen die pro-actief plaatsnemen en verschil durven uitmaken, licht en zout zijn in de wereld. We leren ze een positief kritische houding aan te nemen. Je ziet dat Trajectstudenten nog duidelijker de vertaalslag maken naar hun leven en de keuzes die ze moeten nemen.’
Zo heeft Sophie het ook ervaren. ‘Op de EH heb ik een goede basis gelegd voor de rest van mijn leven. Je wordt aan het denken gezet over hoe je je leven inricht, wat doe je bijvoorbeeld met je vrije tijd? En hoe werk je aan je relatie met God? Ik ben daar nu meer mee bezig. Dat is een automatisch effect van de EH.’
Amsterdam
Christine Raven