Jezus en de goden
In Jezus en de goden verdedigt hij de ‘uitzonderlijkheid van de christelijke boodschap’. Het idee dat alle godsdiensten (uiteindelijk) gelijk zijn is niet zijn idee. Dat idee deed de schrijver op in India waar hij opgroeide en die opvatting wordt ook in de westerse wereld door velen gedeeld. Er zijn meer wegen die tot de waarheid leiden. De openheid die doorklinkt in het ‘meer wegen-concept’ is schijn. “Iemand die zegt: ‘Je moet overal voor openstaan’ bedoelt eigenlijk: ‘Je moet overal voor openstaan waar ik voor opensta, en alles waar ik het mee oneens ben, daar moet jij het ook mee oneens zijn”. We kennen dat wel: de intolerantie van de tolerantie. Verderop in zijn boek geeft Zacharias aan dat wij de waarheid relatief hebben gemaakt en cultuur het belangrijkst. En nu, zo concludeert hij, zitten we met een wereld waarin goddeloosheid de scepter zwaait (55). De Here Jezus was en is uniek! Zijn boodschap was geen inleiding tot een nieuwe religie, maar een inleiding in de wereld zoals God alleen die kent. Jezus is gekomen om ons het leven te geven (Joh.10:10) (44).
Verstand
In hoofdstuk 3 gaat de schrijver in op de spanning tussen geloof en verstand. Hij stelt vast dat het geloof vaak weggezet wordt als “het hersenloos achternalopen van je gevoel” (56). Verstand zoekt bewijs. Zacharias geeft aan dat het bewijs niet het probleem is maar de zoeker van het bewijs. Die is geneigd om het bewijs te onderdrukken: ik wil niet dat er een God is. Toen Jezus op aarde was werd Hem ook telkens om een teken gevraagd. Maar het ging niet om het teken. De boodschap van Jezus zat de teken zoekers dwars! Hij citeert George MacDonald: Als je de waarheid geeft aan wie niet van de waarheid houdt, geeft dat alleen maar meer aanleiding voor misverstanden (75).
De uniciteit van Jezus ligt daarin dat in andere godsdiensten de persoon van de stichter en zijn leer worden opgesplitst. Mohammed naast de Koran. Boeddha naast het achtvoudige pad. Krisjna en zijn filosofie. Zoroaster en zijn zedenleer. Ze wijzen de weg en kunnen je niet bevrijden. Jezus valt samen met zijn boodschap! Hij is de weg (97). Met Hem kun je in relatie staan! En Hem kennen verzadigt pas echt onze honger en dorst. Een mooie zin in dit verband: “Daarom is het niet zozeer de taak van de kerk om God relevant te maken voor de mensen, als wel om mensen relevant te maken voor God” (108). Je komt brood halen (God relevant voor mij) maar Jezus biedt meer dan tijdelijke verzadiging. “Geef dat ik eet en leef”. Dan wordt een mens relevant voor God!
Lijden
In zijn boek Als God ver weg voelt gaat Zacharias uitgebreid in op het probleem van het lijden. Ook in dit boek behandelt hij dit thema diepgaand. Het is de moeite waard hoofdstuk 5 te lezen. Ik doe het dan ook tekort met dit korte citaat maar zie dat citaat dan maar als een uitnodiging om het boek zelf te lezen: “Een van de kortste ingezonden brieven in de geschiedenis, was van G.K. Chesterton. Er stond: ‘Geachte heer, in reactie op uw artikel “Wat is er mis met de wereld” – dat ben ik. Vriendelijke groet, G.K. Chesterton” (144).
Tuinman
Uitdagend zijn de zinnen die hij wijdt aan Genesis. Het gaat volgens hem om de vier belangrijkste gedachten van Genesis: 1. God is de Schepper en heeft gesproken. 2. De wereld is niet toevallig ontstaan maar ontworpen met oog op de mens. 3. De mens is relationeel en afhankelijk. 4. De mens is een moreel wezen en draagt verantwoordelijkheid. Voorafgaande aan deze opsomming noteert hij deze twee zinnen: Wij laten “onze vooroordelen los op Genesis en denken dat we in staat zijn om vast te stellen of God zes dagen of vijftien miljard jaar werk had aan de schepping. Maar dat was helemaal de bedoeling niet van Genesis” (177). Wat bedoelt Zacharias? Terwijl wij druk bezig zijn met de tuin (hof van Eden, de schepping) gaat het erom dat je de stem van de tuinman hoort! Een naturalist (die van geen schepper wil weten en stelt dat het onpersoonlijke universum zichzelf tot stand heeft gebracht – iets uit niets) leeft in een stille wereld. Een theïst mag weten van een wereld waarin God gesproken heeft. Het gaat om het horen van de stem van de Heiland. Een stem die klonk in een andere tuin, de graftuin. Of beter de tuin van de opstanding waar de stem van de Opgestane te horen valt: “Maria!”. “Hij was de Heer van het heelal en toch noemde hij een eenvoudige vrouw bij haar naam (…) God is persoonlijk, God gaat relaties aan…” (192).
Onderhoudend
Zacharias is een onderhoudende schrijver. Hij lardeert zijn teksten met citaten van andere theologen en apologeten. Illustreert zijn betoog met beeldende verhalen en gedichten. Daardoor ontstaat soms een wat rommelig beeld maar de lijn van zijn betoog wordt toch wel helder. Hij weet telkens te verrassen met originele gezichtspunten. Ik stel voor: gewoon lezen dat boek!
Groningen
N. Vennik
Jezus en de goden. De betrouwbaarheid van de christelijke boodschap. Door Ravi Zacharias. Buijten & Schipperheijn Motief – Amsterdam 2009. 200 pagina’s, paperback, ISBN 978 90 5881 438 8, prijs € 17,50