Jessica Stern, Ontkenning. Over seksueel misbruik, verdringing en verwerking, vertaald door Mieke Hulsbosch, uitgegeven bij Nieuw Amsterdam in Amsterdam, ISBN 978 90 468 0896 2, prijs € 19,95.
Jessica Stern interviewde voor haar boek Terreur in naam van God veel terroristen. Dat boek dwingt respect af. Omdat zij als vrouw gesprekken voerde met harde terroristen. Maar vooral vanwege het resultaat van die gesprekken: een boek waarin de lezer kennismaakt met terroristen die handelen uit religieuze (ook christelijke) motieven.
Dit nieuwe boek van haar dwingt (bij mij) nog meer respect af. Het is het resultaat van de vele gesprekken die zij voerde met mensen die iets zouden kunnen vertellen over de man die haar en haar zusje verkrachtte. Zij was toen 15 jaar, haar zus een jaar jonger. De verkrachter drong het huis binnen toen zij alleen thuis waren en dwong hen onder bedreiging van een pistool tot seks. Na zijn misdaad zei hij dat het een klapperpistool was. Niettemin klapperden de tanden van de meisjes en liepen ze een trauma op. Dat werd versterkt door het gebrek aan steun van hun omgeving en het ongeloof waarmee hun verhaal werd ontvangen door politie en justitie.
Het verhaal is nog veel ongelooflijker omdat de dader voor hen al andere meisjes had ver-kracht en daarna ook nog heel wat anderen. Elke keer trad hij ongeveer op dezelfde wijze op. Maar er werd niet tegen hem gewaarschuwd. Bovendien werd de zaak van de zusjes Stern niet correct onderzocht. Er heerste een sfeer van ontkenning.
Zelf ontkende en verdrong Jessica ook wat haar was overkomen. Totdat ze na jaren ontdekte hoe belangrijk het voor haarzelf zou zijn te weten wie haar dader en wat zijn motief was. En waarom de mensen om haar heen hadden gereageerd zoals zij deden. Dat kennis daarvan mo-gelijk ook veel van haar eigen keuzes en handelen zou kunnen verklaren.
In haar zoektocht kwam Jessica Stern er al gauw achter dat haar verkrachter niet meer leefde. Zij wist echter veel mensen op te sporen die hem min of meer hadden gekend. Uit de gesprekken met hen kreeg zij een beeld van de dader. Ook voerde zij gesprekken met mensen uit haar naaste omgeving. De meeste indruk maakt het gesprek met haar vader.
Zij bewondert haar vader. Keer op keer betuigt ze hoe belangrijk hij voor haar is. Haar boek draagt ze aan hem op. Maar dat weerhield haar er niet van haar vader het vuur na aan de schenen te leggen met de vraag waar hij was toen en nadat zij was verkracht. Er bleek toen sprake te zijn van een hoogst ingewikkelde gezinssituatie. Daardoor en door zijn eigen jeugd meende haar vader dat hij niet anders kon reageren dan hij had gedaan. Zij voelde dat heel anders aan, al ging ze de keuzes van haar vader wel beter begrijpen. In de gesprekken voor dit boek spraken ze voor het eerst hierover. Dat bleek belangrijk voor beiden. Zoals heel deze zoektocht voor de schrijfster van het grootste belang is.
Maar het belang van dit boek strekt veel verder. Het geeft een diep inzicht in de gevolgen van seksueel misbruik, van verdringing en de moeite van verwerking nadat een mens door deze of een andere ramp is getroffen.
Wat mij het meest heeft geraakt, is de eerlijkheid waarmee Jessica Stern naar zichzelf heeft gekeken. Daardoor heeft ze zichzelf beter dan ooit leren kennen. Dat ze dat alles openhartig op papier heeft gezet, kan mensen die er niet tegenop zien een pittig boek te lezen, helpen zichzelf en andere mensen om zich heen te begrijpen. Ze kunnen er zelf door worden geholpen. En het kan een hulp zijn om anderen die misbruik of een ander drama in hun leven verdringen te helpen om te ontdekken hoe dat werkt. Opdat ze leren verwerken.
Amersfoort
D. Visser