Op de agrarische hogeschool in Dronten spreek ik met vierdejaarsstudenten over beroepsethiek. We doen dat in groepjes van ongeveer acht studenten van verschillende opleidingen. Vaak zijn het indringende gesprekken. Studenten vertellen elkaar over ethische dilemma’s die ze later in hun beroep denken tegen te komen. Hoe ze dan zullen handelen en vooral waarom. Mijn rol als docent is om door te vragen, zodat ze het achterste van hun tong laten zien.
Vaak stel ik de vraag: Wat zit bij jou achter de keuze die je maakt, op basis waarvan maak je die keuze, welke waarden zijn kennelijk voor jou belangrijk?
Antwoorden op die vragen zijn niet zo gemakkelijk. Het zijn vragen waar een mens over na moet denken. Dat geldt voor de studenten in Dronten, dat geldt voor iedereen.
Wat zijn voor jou belangrijke waarden in je leven?
Het gebeurt nogal eens dat studenten met de volgende spreuk komen: Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet.
Die spreuk klinkt op het eerste gehoor sympathiek. Je houdt rekening met de ander.
De spreuk klinkt op het eerste gehoor ook bijbels. Hoewel velen dat denken, is deze spreuk echter niet in de Bijbel terug te vinden.
Er is wel een Bijbeltekst die erop lijkt. In Matteüs 7 vers 12 staat: Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen.
Er is een groot verschil tussen de veel gebruikte spreuk en de Bijbeltekst. De spreuk is passief, haast negatief geformuleerd. De Bijbeltekst is actief, juist positief geformuleerd.
Ik weet het, ik moet voorzichtig zijn met het trekken van conclusies. De studenten bedoelen het goed. Bovendien is de Bijbelkennis van de gemiddelde HBO-student niet heel hoog. Maar toch valt me de formulering en toonzetting van die spreuk elke keer weer op.
Bij de geciteerde spreuk gaat het om iets nalaten. De spreuk klinkt 'ik-gericht'.
Bij de Bijbeltekst gaat het juist om iets doen. Het Bijbelvers klinkt 'jij-gericht'.
In het christelijk geloof staat de liefde centraal. Jezus geeft het gebod om lief te hebben als samenvatting en vervulling van de geboden. Maar wat is liefde? Is dat een wederzijdse uitwisseling van gunsten? Of is liefde belangeloos, op de ander gericht?
Jezus leefde het ons voor. Hij is liefde en Hij deed liefde. Met Pasen wordt dat heel duidelijk. Hij stierf voor de zonden van anderen. Hij gaf zijn leven weg. Dat was geen uitwisseling van gunsten. Dat was onvoorwaardelijke liefde. Helemaal op de ander, op jou en mij gericht.
Niet alleen Jezus’ sterven getuigt van die liefde, zijn hele leven was erop gericht. Jezus leefde het ons voor. Liefde is daarom niet passief. Liefde is juist actief. Het is ons leven!
Ik bid:
Jezus,
U ging ons voor
U leefde uit pure liefde
voor mij
Jezus,
help mij om U te volgen
van betekenis te zijn
voor anderen
voor studenten
waarmee ik in gesprek ben
Jezus
help mij om echt te zijn
dat mijn spreken
en mijn doen
bij elkaar passen
en passen bij U…
Dronten
Wiggele Oosterhoff