In de meest buurten van Amsterdam kun je beter niet met een keppeltje over straat lopen. Te gevaarlijk. Openlijk Joods-zijn is niet vanzelfsprekend, ook niet in Nederland. Onlangs zat ik op terugreis uit Israël in het vliegtuig naast een Joodse man. Hij kwam daar niet gelijk mee, maar in het gesprek werd duidelijk dat hij Joods was. Zijn naam deed het ook al vermoeden. Hij vertelde dat hij sinds kort een woninkje in Amsterdam had. ‘Ik ben niet echt bang’, zei hij, ‘maar ik heb toch het naambordje van de vorige bewoner maar op de deur laten zitten’.
‘Een goeie buur is beter dan een verre vriend’, zo wil het spreekwoord. Maar wat als een verre vijand plotseling je buur wordt. Nee, de inwoners van wat je de tegenwoordige Joodse buurt van Amsterdam kunt noemen, waren niet blij met hun nieuwe Syrische buren. Daar op de grens van Buitenveldert en Amstelveen hebben na de oorlog de Joden een nieuw plekje gevonden. Daar zijn de joodse scholen, daar zijn nieuwe synagogen gebouwd, daar zijn de koosjere winkels en daar staat het Joodse verzorgingshuis Beth Shalom. In diezelfde buurt stond ook een kantoorpand leeg. Een mooie locatie voor Syrische vluchtelingen vond de gemeente. De joodse gemeenschap was minder enthousiast. Ik schaam me behoorlijk voor al die protestacties tegen de komst van vluchtelingen, maar bij dit protest kon ik me wel wat voorstellen. De vluchtelingen komen uit een land, ‘waar antisemitisme een soort staatsgodsdienst is’.
Na de eerste schrik deed de Joodse gemeenschap wat ze moesten doen. Ze brachten, met zang en muziek, een kennismakingsbezoek bij asielzoekers in het voormalige Huis van Bewaring in de Amsterdamse Havenstraat. ‘De opdracht aan ons Joden luidt: wees barmhartig tegenover vluchtelingen’. ‘Maar het is niet onze opdracht om naïef en dom te zijn. Laten we het risico van incidenten alsjeblieft zo klein mogelijk houden’. ‘We hebben vrijuit met elkaar kunnen praten’ vertelt de initiatiefneemster Madelon Bino. In de krant staat een foto van de Joodse groep voor het voormalige gevangenisgebouw. Samen met hen op de foto wilden de Syrische asielzoekers niet. Er is nog een lange weg te gaan naar Beth Shalom, naar het huis van vrede. Boeiend en angstig tegelijk.
Krijn de Jong, Urk