Hebt u weleens een zakje hoop gekregen? Of misschien een doosje uitzicht?
Toch heeft dat heel direct met diaconaat te maken.
Een belangrijk deel van het werk van de diaken gebeurt vaak voor de gemeente onzichtbaar en in stilte. Maar diaconaat is meer. Diaconaat is er voor u en door u. Diaconaat is dienen. Man, vrouw, jongere, iedereen mag zich geroepen weten.
Daarvoor gaan we terug naar het begin.
Eerst een vraagje: Wat was er eerst, diaconaat of diakenen? Inderdaad: het diaconaat was er het eerst, u had het goed?
Voorbeeld
In het tweede hoofdstuk van het bijbelboek Handelingen lezen we dat de eerste christengemeente het diaconaat volop in praktijk bracht. Er werd naar elkaar omgezien. Wie over had, deelde met wie tekortkwam. Zelfs zo dat het opviel bij de mensen buiten de gemeente, met als resultaat dat de eerste gemeenten enorm groeiden en lezen we keer op keer: De Here zegende dit alles.
Vervolgens zie je dat ook die eerste gemeente bestond uit mensen, net als u en ik, die niet onfeilbaar zijn. Er kwam verdeeldheid en Griekstalige weduwen werden achtergesteld. Pas toen duidelijk werd dat er een vorm van organisatie en overzicht nodig was, werden er mannen aangesteld om alles in goede banen te leiden. Dat zou je de eerste diakenen kunnen noemen, hoewel er pas in de brief van Paulus aan de Filippenzen en in de brief aan Timotheüs daadwerkelijk over diakenen gesproken wordt. Van belang is wel dat bij het kiezen van die mannen ook vanuit de achtergestelde groep mensen werden aangesteld. Zo kan iedereen meedoen. Hoe is dat nu? Vindt u dat de diaconie in uw gemeente een afspiegeling is van de gemeentesamenstelling?
Diakonos
Terug naar die eerste gemeente. We zien dat wanneer mensen geraakt zijn door de liefde van Christus, het diaconaat ontstaat. Men deelt met elkaar en gedenkt het verlossende werk van Jezus Christus tijdens de gezamenlijke maaltijd.
Concreet: het diaconaat is ontstaan vanuit Jezus. Begonnen bij Hem. Om dat te begrijpen moeten we even terug naar die tijd.
Hoewel het woord 'diaken' in onze vertaling dus maar twee keer voorkomt, vinden we het Griekse woord voor diaken, dat is diakonos, veel vaker terug in de Bijbel. Met name de Here Jezus gebruikt dit woord heel vaak, alleen is het nu vertaald met ‘dienaar’, en dat kan, het is een van de vertaalmogelijkheden.
In heel het Oude Testament komt het woord diakonos trouwens niet voor, maar belangrijker: nergens in de toenmalige wereld was diakonos/dienaar iets wat waardevol was. Iets waar je naar zou moeten streven. Een diakonos, was minderwaardig en het woord diakonein, wat zoiets is als het diaken-zijn, werd gezien als slavenwerk en vrouwenwerk. Nee, de man in die tijd ging uit van zelfontplooiing, voelde zich hoogverheven. Dienen, delen, of omzien naar de ander kwam daarin niet voor.
Fundament
En dan zie je in gedachten ineens Petrus voor je ogen verschijnen tijdens de voetwassing door de Here Jezus. En hoor je Jezus tegen hem en tegen ons zeggen: Als ik jou de voeten niet mag wassen, kun je geen deel hebben aan Mij. En je beseft: wanneer Jezus onze diakonos wil zijn, moeten wij het dan niet voor elkaar zijn? Dus in één zin: het fundament van het diaconaat ligt in de volledige zelfopoffering van Jezus.
De opdracht die Jezus geeft aan Zijn discipelen en daarin aan ons: ‘Word diaken!’ De dienstbaarheid van Jezus Christus wordt het fundament van de hele gemeente, met in de praktijk het gemeentebrede diaconaat. Het is een opdracht aan de vooravond van Pasen voor iedereen: ‘Doe dat tot Mijn gedachtenis.’
Ook wij vieren geregeld de maaltijd met elkaar. Dat doen we niet zomaar. We eten immers gebroken brood en vergoten wijn, We gedenken en geloven dat onze Heer en Heiland dienaar-diaken wilde zijn voor ons mensen.
Tot slot. Laat de laatste woorden van Jezus eens op u inwerken. De zorg voor Jeruzalem en haar inwoners, de troostrijke en zorgende woorden aan het kruis. Tot aan het laatste ‘Het is volbracht’ was Hij de volmaakte diaken.
Christus is bovenal onze Verlosser en Redder. Maar zeker ook ons uitzicht en onze hoop. Daarmee mogen onze harten en handen gevuld zijn, wanneer we omzien naar de mensen om ons heen. Dat nemen we mee, dat delen we uit. Soms in stilte, soms heel opvallend zodat anderen erdoor getrokken mogen worden. Maar altijd namens Hem! U bent het: diaken, diacones. U mag het zijn.
Art van der Molen, Bierum