Gedichten en gebeden in de gevangenis
In 2020 vieren we dat er vijfenzeventig jaar geleden een einde aan de Tweede Wereldoorlog kwam. Het is ook vijfenzeventig jaar geleden dat Dietrich Bonhoeffer stierf aan de galg. Met het oog daarop verscheen een bundel met gedichten en gebeden van deze predikant en bestrijder van de nazi’s.
De laatste twee jaar van zijn leven bracht Bonhoeffer door in verschillende gevangenissen, vanwege zijn medewerking aan de aanslag op Hitler. Hij heeft het daar onnoemelijk zwaar gehad. Dat is ook te lezen in de gebeden en gedichten die hij in die tijd schreef. Deze gedichten kwamen naar buiten samen met de brieven die hij verstuurde vanuit de gevangenis.
Om een beetje te kunnen invoelen hoe deze gedichten en gebeden ontstaan zijn, moet je de geschiedenis van Bonhoeffer kennen. Daarom schreef Arthur Alderliesten een korte biografie en iets over de ontstaanscontext van de gedichten, waarmee deze bundel ingeleid wordt.
Achter in het boek is van ieder gebed en elk gedicht een uitleg toegevoegd.
Tegenover elk gedicht en elk gebed staan spiegelbeelden, liedteksten en schilderijen van hedendaagse kunstenaars. Ze zorgen voor variatie, maar ze spraken mij minder aan dan de originele gedichten.
Het laatste gedicht is het welbekende ‘Goede machten’:
Door goede machten vaderlijk geborgen,
wachten wij kalm op wat er komen gaat.
God is bij ons in de avond en de morgen
en zonder twijfel elke nieuwe dag.
Hoe kostbaar vrijheid is besef je eens te meer bij het lezen van deze bundel. De bundel is samengesteld in samenwerking met De Roos van Culemborg.
Janneke van der Molen, Bierum
Dietrich Bonhoeffer, Dit is het uur van de trouw, Amsterdam: Buijten & Schipperheijn Motief, 2019, 96 p., € 19,95, ISBN 978 9463 690 49.