Big deal: God biedt ons Zijn contract aan. Dwars door de eeuwen en tijden heen ook aan jou en mij. Om dat beter te begrijpen wordt het wel eens uitgelegd als het genadeverbond.
Rode draad van de Bijbel
Het is goed de grote lijn van de Bijbel op te pikken. De Bijbel begint er mee dat God deze wereld heeft gemaakt en dat was goed. Maar die wereld is kapotgegaan doordat mensen hun hand uit Gods hand hebben getrokken, en hun eigen plan trokken. In het begin van de Bijbel lees je hoe mensen, keer na keer, God vaarwel zeiden. In de tijd van Abraham staat er, was er bijna niemand meer die in God geloofde. Mensen hoorden bij de familie van Adam. Adam, de eerste mens die naar Gods beeld gemaakt was – maar Adam miste zijn doel. Hij verloor zijn intieme relatie met God. Iedereen die daarna geboren werd, werd geboren in die familie van Adam, en droeg die schuld van Adam. Leven in een kapotte, gebroken wereld, met een hart waarin vaak zoveel duisternis is.
In Genesis lezen we hoe God daarom een nieuwe familie begint: met Abraham. God die als het ware zegt: Ik ga heel persoonlijk Mij bemoeien met één familie, en als mensen zien hoe zij met Mij leven, en wat dat brengt, dan zal de wereld toch wel zien dat… dat ze ook welkom zijn bij Mij! En uit die familie is Jezus gekomen. Hij die de schuld van onze zonde en gebrokenheid betaalt en deze wereld nieuw wil maken.
De vraag is: bij wie wil je horen? Adam – de oude mens – deze wereld, of Abraham – Jezus – God zelf?
Zo is God begonnen met Abraham, Izaäk, Jakob, en Israël. En Hij deed dat met het oog op de wereld. In de Bijbel is dus niet de lijn: Oude Testament – oude verbond – Israël. En Nieuwe Testament – nieuwe verbond – kerk. Er is één lijn door de Bijbel: die afspraak van God met Abraham. En Jezus maakt dat verbond voller en breder en dieper. Daarom wordt die afspraak van God ook vaak het genadeverbond genoemd.
Genadeverbond
Wie is daar dus welkom? In het Oude Verbond was het voor iemand van buiten Israël mogelijk, maar lastig om daarbij te kunnen horen – dan moest je je aan allerlei regels houden en Jood worden. Nu na Jezus maakt God waar wat Hij aan Abraham had beloofd: want elk mens, jong en oud, van buiten de kerk of binnen – is welkom bij God! De Big Deal is een deal die iedereen aan kan nemen en dat is een stuk minder ingewikkeld.
In het Oude Testament – het oude verbond – ging het in het bijzonder om het volk Israël, je moest offers brengen tot vergeving, dag in dag uit. De diepste belofte is: Ik zal je God zijn. En God zorgde voor een veilig thuis: Kanaän. De Heilige Geest was speciaal voor priesters, profeten en koningen: mensen die gezalfd werden, dus een speciale roeping en taak hadden. Je vierde met elkaar Pascha; feest van bevrijding uit Egypte.
Jezus verbreedt dat verbond en verdiept dat. Niet langer hoeven er offers gebracht te worden, maar Zijn offer is gebracht en daar mogen we God dankbaar voor zijn. God belooft hetzelfde: Ik ben je God – maar Hij komt veel dichterbij. God krijgt een gezicht: Jezus. De belofte van een thuis is er ook voor ons: de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. En de Heilige Geest is nu beschikbaar voor elke gelovige: God woont in je hart en wil je van binnenuit nieuw maken! En christenen vieren het avondmaal: we zijn bevrijd uit zonde en schuld.
The Big Deal. Je begrijpt het nu hopelijk: God biedt je alles aan! En dat is: genade…
Daarom, in het nadenken over God en geloof – de theologie – noemen we dit het genadeverbond.
Adam en Eva hadden ook een afspraak met God. Namelijk niet eten van de boom: daarom heet dat het werkverbond. Maar dat ging stuk: mensen wilden zelf de dienst uit maken. Wie bepaalt wat goed en fout is? Ik! Jezelf opwerken naar God toe: dat lukt ons niet. Wij willen dat ook nog wel eens proberen. Ons best doen voor God. Netjes naar de kerk, goed proberen te geloven, en zo hemelpunten scoren. Maar het lukte Adam en Eva niet, het lukt ons niet.
En daarom begon God met Zijn genadeverbond. Het komt van Zijn kant. Weet je nog, God die bij Abraham door de halve stukken dieren heen gaat. Het begint bij God. Het is God die aanbiedt: Ik wil met jullie leven, en de prijs voor jullie schuld betaal Ik zelf. Jezus, die sterft in onze plaats. God is de Vader van de verloren zoon, die op ons staat te wachten. En alles is klaar om feest te vieren!
Het genadeverbond… En dat genadeverbond bestaat, zoals je ondertussen misschien al begrijpt, uit twee delen. Het oude verbond (oude testament) en het nieuwe verbond (nieuwe testament). Eén rode draad, één verbond, in twee vormen. En voor iedereen is dit te ontvangen, mensen van binnen en buiten de kerk. THE BIG DEAL: jij en Ik samen – zegt God.
Bram Hofland, Emmeloord