De Joodse feesten hebben ook christenen veel te zeggen. Het is een goed idee om de feesten in een eredienst te behandelen. Wat een feest voor jong en ouder kan dat op zondagmorgen worden. Een extra Israël-zondag zou zich daarvoor goed lenen. Een aanrader is om te beginnen met het Loofhuttenfeest en dan elk jaar een volgend feest.
Het Loofhuttenfeest
In oktober vieren de Joden acht dagen lang Soekot. Dat is de Hebreeuwse naam voor het Loofhuttenfeest. Het is een van de drie grote Joodse pelgrimsfeesten. Het is ook een oogstfeest. Mozes moest het van God instellen toen hij met het volk, na jaren door de woestijn onderweg geweest te zijn, bij de grens van het Beloofde Land kwam.
Extra sabbatten
De instructies voor dit feest vind je in Leviticus. God wilde dat het feest jaarlijks met het brengen van offers rondom de Tempel gevierd zou worden. De eerste en de laatste dagen van het Loofhuttenfeest moesten als extra rustdagen, sabbatten gevierd worden. Op deze dagen worden ook nu nog extra synagogediensten gehouden. Iedereen neemt bundeltjes van verschillende takjes van de mooiste bomen, met een soort citroentje eraan vast, naar de synagoge mee. Tijdens de dienst wordt door jong en oud met deze boeketjes alle kanten op gezwaaid. En dat terwijl Psalm 118 gelezen wordt. En dat zeker ook met het eerste vers: ‘Loof de Heere, want Hij is goed, want Zijn goedertierenheid is voor eeuwig!’ En telkens wordt er achteraan geroepen: ‘Van U, en aan U’.
Al het goede komt van de Heere
Je begrijpt inmiddels wel dat het Gods bedoeling met het Loofhuttenfeest was dat de Joden niet zouden vergeten dat al het goede uit Gods hand komt en groeit. Dat zou zomaar kunnen gebeuren na jaren in een zeer vruchtbaar land te leven met elk jaar goede oogsten. De Heere wilde doordachte, bewuste dank, en alle eer, met blijdschap en vrolijkheid vanwege Zijn totaalzorg.
Daarvoor gaf de Heere via Mozes onder andere nog een vierinstructie. In Lev. 23: 42-43 lees je:
‘Zeven dagen moeten jullie in loofhutten wonen … zodat de generaties na jullie weten dat Ik de Israëlieten in loofhutten liet wonen, toen Ik hen uit Egypte geleid heb. Ik ben de Heere, uw God.’
Een kinderbouwdorp
Wij hebben het wel over ‘in een hutje op de hei’ zitten. Het gevoel ongeveer daarbij wilde de Heere de Joden geven met het bouwen van simpele hutjes met muurtjes en dakjes van takken en bladeren, loof. De Joden moesten hun huizen verruilen voor deze provisorische onderkomens. En dat voor de hele periode van het Loofhuttenfeest, dag en nacht. Het moest ze bepalen bij hoe hun voorouders geleefd hadden tijdens de barre woestijntocht. Niettemin dachten ook de voorouders toen in de woestijn het wel beter te weten en te kunnen dan de Heere, maar als je in je loofhutje nog eens terugdenkt aan Israëls wonderlijke uit -en doortocht wordt de Heere groter voor je, en word jezelf kleiner. Hoe groot is de Heere in Zijn bescherming en zorg, dag in dag uit! Hoe afhankelijk is de mens! Is het niet, met eerbied gezegd, een keigoed idee van God om Israël in oktober nog steeds jaarlijks een ruime week te laten veranderen in een groot ‘kinderbouwdorp’?
Van U zijn alle dingen
Israël is een relatief welvarend land. Tienduizenden voetbalvelden aan woestijn zijn tot vruchtbaar landbouwland gemaakt. Het heeft een ‘high-tech-economie’. De laatste decennia is er een megastroom op gang gekomen van Joden van overal uit de wereld om terug te keren naar het Beloofde Land. Oudtestamentische profeten hadden het al geprofeteerd. Terwijl Israël in een deel van de wereld ligt waar duizenden inwoners nog dagelijks vandaan vluchten vanwege vreselijke oorlogen, honger en armoede. En dan is er nog de relatieve veiligheid van Israël. Het wordt van dichterbij en verder weg omringd door zeer vijandige olliedollarsmachten, die maar wat graag de Joden de Middellandse Zee injagen. Maar het kleine Israël heeft een van de sterkste legers ter wereld.
Je zou van dit alles als Jood naast je schoenen kunnen gaan lopen. Maar als je dan ’s avonds in je schamele hutje zit en door de gaten in het loofdak naar boven, naar hoger dan de sterren en de maan, naar de Hemel kijkt, dan kan de Hemelse Heere je zomaar heel overtuigd de woorden in hart en mond leggen: ‘Van U zijn alle dingen!’
Loofhuttenfeest in de eredienst
Veel Oudtestamentische rituelen, ceremoniën en feesten staan in Christus’ schaduw, ook het Loofhuttenfeest. Jezus en Zijn apostelen hebben geen nieuwe aanwijzingen gegeven om het Loofhuttenfeest te blijven vieren. Maar dat wil niet zeggen dat wij niet praktisch kunnen leren van het Loofhuttenfeest. Ik roep nu niet op om ook als gemeente met al je broeders en zusters en de kinderen, de jeugd een week lang in een hutje te gaan zitten op de hei, of in Gronings Noorderplantsoen, of bij Mussels Lindenmeer, of waar ook. Hoewel dat eigenlijk geen verkeerd idee zou zijn. Want is het voor ons ook niet heel goed om zoals de Joden dus wel doen in een hutje naast hun huis en hun hele bestaan te kruipen? Om dan Gods continue regenzegen van hoog naar laag te bekijken en overdenken.
Er is bij ons ook nood en gebrokenheid, maar hoeveel goeds is er daarnaast! Al het goede komt van de Heere. Hoe goed voor je geloof in Hem, voor je bidden en Hem danken en eren zou een ‘periodieke’ loofhut zijn!
Misschien ga je het in de gemeente wel doen als je eerst eens het prachtige Joodse Loofhuttenfeest tot thema van een zondagse dienst maakt. En er dan gelijk ook een extra Israël-zondag van maakt. In Mussel en Groningen mochten de kinderen van de nevendiensten een grote loofhut bouwen. En wat was het bijzonder om toen alle kindertjes in de hut zaten samen als gemeente te zingen:
Zie ik sterren aan de hemel staan,
aan de donkerblauwe lucht de maan,
is het of de nacht mij noemt,
de naam van een machtig God.
Deze God die aard’ en hemel schiep,
is dezelfde God die mij eens riep,
uit het duister tot Zijn heerlijk licht,
zodat ik elke dag Hem Vader noemen mag
en die Zijn liefde voor mij openbaart,
mij rechtvaardig in Zijn Zoon verklaart,
elke dag mij in Zijn hand bewaart,
hoe groot is God voor mij.
Vergeet Gods genade niet
Kunnen we nog meer leren van het Joodse Loofhuttenfeest? Je zou kunnen denken dat je al meer dan genoeg geleerd hebt over hoe goed de Heere is en hoe afhankelijk wij van Hem zijn. Maar er was nog iets wat de Joden vroeger deden tijdens het Loofhuttenfeest. Ze lieten een groot licht van vele vuren op de Tempelberg branden. Dag en nacht was heel Jeruzalem verlicht.
Dat brengt mij bij tenslotte bij een Man, Die daar in Jeruzalem in het jaar 31 of 32 ongeveer rondliep. Ach, Hij werd amper geloofd toen Hij zei: ‘Ik ben het Licht der wereld.’ En toen Hij een jaar of twee later vanaf Golgotha’s kruis naar de Hemel keek, was die niet meer lichtblauw, maar inktzwart. Totdat Hij uitriep: ‘Het is volbracht.’ Jezus was Zijn Naam. Al het goede van God is niet enkel gratis maar ook onverdiende gunst. De God van Israël, onze God, de Vader van de Heere Jezus heeft bovenal gedacht aan Zijn genade, en Zijn trouw aan Israël nooit gekrenkt. Dat deed Hij wel aan Zijn Zoon. Het was voor de Joden, ook voor ons. Vergeet niet vooral dat ook te vieren. En maak vooral van je hart een loofhutje.
Ds. Wim-kees van Slooten, Groningen
Het Loofhuttenfeest is dit jaar van 29 september – 6 oktober